home inleiding opdracht werkwijze bronnen beoordeling reflectie docent


Kunst voor de massa
 

Wassily Kandinsky 

Wassily Kandinsky werd in 1866 geboren in Moskou. Hij studeerde rechten en economie aan de universiteit in Moskou en ging in 1896 naar München, waar hij een kunststudie volgde en in 1901 een nieuwe artiestenassociatie stichtte, Phalanx , en zijn eigen kunstschool opende.  

Tot 1909 schilderde Kandinsky vooral Russische scènes, legenden, portretten en landschappen in olieverf en tempera. Rond 1909 leidde Kandinsky een revolte tegen de gevestigde kunst in München. Dit resulteerde in de vorming van de Neue Künstler Vereinigung (met Jawlensky, Münter, Kubin en later Marc). Gedurende deze periode koesterde Kandinsky revolutionaire ideeën omtrent abstracte schilderkunst. Zijn interesse hiervoor begon vanaf 1908 toen hij een moment van openbaring ervoer. Op een dag toen hij zijn studio binnenkwam, kon hij geen enkel onderwerp vastknopen aan zijn schilderij, enkel vormen en kleuren; toen realiseerde hij zich dat het op zijn kant stond. Zijn eerste puur abstracte werk schilderde hij in 1910 en hij kan daarom als één van de grondleggers van de abstractiekunst beschouwd worden.  

In 1911 resulteerde een splitsing in de NKV tot een afscheidingsbeweging van Kandinsky, Franz Marc en Münter, in de oprichting van der-blaue-reiter. In 1913 nam hij deel aan de Eerste Duitse Herfstsalon in Berlijn. Hij had veel tijd besteed aan het probleem van de relaties tussen plastische kunst en muziek. Iets wat zijn weerslag zal vinden in zijn schilderkunst. Denk maar aan zijn ritmische lijnen en kleuren en  titels als `Improvisatie', ...  

Vanwege het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog ging Wassily
 Kandinsky terug naar Rusland in 1914. Zijn werk onderging ondertussen een grote verandering. abstractie deed zijn intrede en gingen figuren en herkenbare landschappen vervangen. Vanaf 1922 doceerde hij, terug in Duitsland aan het Bauhaus, waar hij het contact met Paul Klee (1879-1940) hernieuwde. In de jaren twintig was zijn werk volledig abstract geworden. De warme kleuren waren vervangen door een koelere, afstandelijker ogende stijl. Na de machtsovername van de Nazi`s in 1933 kwam een einde aan het leraarschap aan het Bauhaus. Wassily Kandinsky verliet Duitsland in 1933 en vestigde zich in Parijs. Wassily
 Kandinsky overleed op 13 december 1944 in Neuilly-sur-Seine bij Parijs.

Improvisation 30 (Cannons),Wassily Kandinsky,1913, Olie op doek. 109,2 ´ 109,9 cm Arthur Jerome Eddy, Memorial collection

Tussen 1910 en 1914 schilderde Kandinsky een serie die hij Improvisaties noemde. Het waren grotendeels onbewuste, spontane expressies. Ook het bovenstaande schilderij lijkt op het eerste gezicht een toevallige verzameling kleuren en vormen maar als men wat langer kijkt, ziet men leunende gebouwen, een groep mensen en een stel vurende kanonnen. Kandinsky heeft ooit in een brief aan Arthur Jerome Eddy die het schilderij kocht in 1913, verteld dat “de aanwezigheid van de kanonnen waarschijnlijk verklaard kan worden door de constante gesprekken over oorlog gedurende het jaar”. Een jaar later verklaarde Duitsland de oorlog. Chaotische scènes zoals die in Improvisation 30 kunnen ook verwijzen naar het einde van de wereld zoals voorspeld in de bijbel.