home inleiding opdracht werkwijze bronnen beoordeling reflectie docent


Democratie in Athene  II

 

 
Volksvergadering op de Pnyx

Vanaf de tweede helft van de 5e eeuw werden de zittingen van de Volksvergadering van het Marktplein, de Agora, verplaatst naar een heuvel de Pnyx (400 m. ten zuidwesten van de Agora). De Agora bleef vanaf die tijd wel dienst doen als marktplein en plaats van publieke discussies.
De mensen zaten waarschijnlijk op houten banken en brachten hun lunchpakket (brood en wijn) mee naar de Pnyx. Het is zeer waarschijnlijk dat het de aanwezigen vrij stond te gaan zitten waar zij wilden en zich niet districts- of ‘partijgewijs’ groepeerden.

reconstructie van de Pnyx

De Pnyx

Vergadering van de Raad

Aansluitend aan de bijeenkomst van de volksvergadering werd een van de dagelijkse zittingen van de Raad van 500 (Boulè) gehouden. De rest van de burgers kon nog wat napraten of een halve dag werken tenminste als ze in de buurt woonden.

Presentiegeld

Omstreeks 400 v. Chr. werd het presentiegeld ingevoerd. Volgens Aristoteles was dit om de teruglopende belangstelling op te vangen. De vergoedingen schijnen het juiste effect gehad te hebben, want een paar jaar later horen we in een van de komedies van Aristophanes dat nu het touw met de rode verf gebruikt moest worden om de menigten bij de ingang tegen te houden, terwijl het in de 5e eeuw mogelijk werd gebruikt om de mensen de vergaderplaats in te jagen! Waarschijnlijk werd aan de eerste 6000 mensen (het quorum) presentiegeld betaald, hetgeen gedrang en rumoer bij de ingang van de Pnyx zal hebben veroorzaakt. In de tijd van Aristoteles betaalde men 1 à 1,5 drachme uit en daarmee werd een halve dag inkomstenderving redelijk gecompenseerd. (het dagloon was 1,5 à 2,5 drachme).