Michelle Obama reikte de Oscar voor beste film uit aan Argo . Voor veel Iraniërs het ultieme bewijs dat het niet ging om een artistieke bekroning, maar om een anti-Iraans politiek statement.
Eerst waren de Iraanse autoriteiten gewoon niet zo blij met Argo. Ze vonden het Hollywood-propaganda, een reclamefilmpje voor de CIA. Er kon geen sprake van zijn dat de prent in Iraanse bioscopen zou worden vertoond.
De sfeer verzuurde pas echt toen Argo in februari de Oscar voor beste film won. Dat die prijs werd uitgereikt door first lady Michelle Obama, was voor veel Iraniërs het ultieme bewijs dat het niet om een artistieke bekroning ging, maar om een anti-Iraans politiek statement. De Iraanse minister van Cultuur kondigde meteen aan dat ook in Iran een film zou worden gedraaid over dezelfde kwestie.

Nu lijkt de Iraanse overheid nog een stapje verder te gaan. Volgens media in Teheran is de Franse advocate Isabelle Coutant-Peyre in het land om een klacht voor te bereiden tegen de makers van de film. Hoe dan ook geeft het nieuws aan dat het succes van Argo de relaties tussen de VS en Iran niet verbetert. ‘Die Oscar-uitreiking door Michelle Obama is zeer slecht gevallen', zegt S., een westerse journalist in Teheran. Haviken in Iran gewagen zelfs van een echt Hollywoodcomplot, om de Amerikaanse bevolking voor te bereiden op een oorlog tegen Iran.
Dat is uiteraard onzin. Argo werd geproduceerd door Participant Productions, een uitgesproken liberal productiehuis rond George Clooney en vrienden: een clubje van onafhankelijke idealisten die zich echt niet zomaar voor de kar van het Witte Huis zouden laten spannen, en zeker niet om een oorlog voor te bereiden. Maar genuanceerde informatie bereikt minder mensen in Iran dan anti-Amerikaanse retoriek over zionistische Hollywoodstudio's die samenwerken met de imperialistische regering in Washington.

Voor de duidelijkheid: Affleck doet de waarheid wel degelijk af en toe geweld aan in zijn film. Zo heeft hij in interviews toegegeven dat de climax – wanneer de ontsnappende gijzelaars in het opstijgende vliegtuig tot op het tarmac worden achtervolgd door gewapende militairen in auto's – een pure Hollywooduitvinding is, om drama toe te voegen. Niet dat die ‘bekentenis' van Affleck nodig is: wie denkt dat de evacuatie precies verlopen is als in de film, is naïef en kent de gangbare Hollywoodnormen over de grenzen van accuraatheid en good storytelling niet.
Heel wat kritiek is er ook op het minimaliseren van de inspanningen van de Canadezen. De operatie lijkt helemaal door de (Amerikaanse) CIA uitgedokterd en uitgevoerd, terwijl Canada in werkelijkheid veel pluimen op zijn hoed mag steken.

Toch lijken in het Westen de meeste mensen te aanvaarden dat een fictiefilm nu eenmaal geen documentaire is. Enkele pekelzonden tegen de waarheid worden aanvaard, als ze het verhaal begrijpelijker of entertainender maken. Zo verbleven de zes gijzelaars al na enkele dagen niet langer samen op de Canadese ambassade, maar verspreid over twee onderduikadressen in Teheran – maar maak op die manier maar eens een film.
Akkoord Khomeini-Reagan

Fundamenteler is de kritiek dat de film het Iraanse volk in een kwaad daglicht stelt. Abolhassan Bani-Sadr, de eerste president na de Iraanse revolutie die later in ongenade viel en al jaren in Frankrijk woont, zegt dat Argo de houding van de Iraanse regering destijds verkeerd voorstelt. ‘Het lijkt nu alsof ik de enige was die op een snel en vreedzaam einde van de gijzeling aanstuurde. In werkelijkheid dachten vrijwel alle Iraanse politici er zo over. Het liep mis omdat de medewerkers van ayatollah Khomeini en die van Ronald Reagan – toen de uitdager van president Jimmy Carter in de verkiezingen – het op een akkoordje gooiden, om de gijzeling langer te laten aanslepen.' (eigen cursivering)

Bani-Sadr heeft dat al eerder verklaard en er zijn sterke aanwijzigingen dat de beschuldiging klopt. Een onderzoekscommissie heeft die kwestie in 1992 echter met de mantel der liefde bedekt. Dat de legendarische oud-president (1980-1988) zijn eerste verkiezing te danken zou hebben aan een smerig akkoordje met een aartsvijand – de gijzeling werd Carter door de kiezers zwaar aangerekend – zou een politiek schandaal van formaat zijn geweest.

Ondertussen negeren massa's Iraniërs de bioscoopboycot en kopen ze op de zwarte markt gekopieerde dvd's van Argo voor 1 euro ‘Overal wordt de film verkocht,' zegt onze man in Teheran, ‘tot in chique restaurants waar veel regeringsmensen komen. De meesten vinden het een fijne film, lekker spannend. Het enige waarmee velen het moeilijk hebben, is dat Iraniërs worden voorgesteld als opgehitste fanatici. Dit is een trots land, waar mensen prat gaan op hun verfijning, cultuur en geschiedenis. De fragmenten waarin Ben Affleck hen afschildert als een bende domme agressieve woestelingen, vindt niemand leuk. Maar verder halen de meeste Iraniërs de schouders op.'