Community Geschiedenis Histoforum
Leo van Bergen, Zacht en eervol. Lijden en sterven in een Grote Oorlog
Achter de omslag met de cynische titel Zacht en Eervol gaat een pijnlijk gedetailleerde beschrijving schuil van het lot van militairen aan het westfront gedurende de Eerste Wereldoorlog. Wat kan een soldaat zoal overkomen, lichamelijk en psychisch, zodra hij huis en haard heeft verlaten om naar het front te gaan? Wat gebeurt er precies op het moment dat een mitrailleurkogel of een granaatscherf zijn lichaam binnendringt? Wat is de uitwerking van de verschillende soorten gifgas? Medisch-historicus Leo van Bergen promoveerde in 1999 op een uitgebreide studie over dit onderwerp, en Zacht en Eervol verscheen in 2001 als gewijzigde herdruk voor het grote publiek. Die uitgave was al lang niet meer te krijgen. Gelukkig is er nu besloten tot alweer een nieuwe druk, duidelijk in verband met het geschiedeniseindexamenonderwerp ‘Ten oorlog!’ van 2008-2009.
De auteur beschrijft eerst in grote lijnen het krijgsverloop aan het westfront, inclusief de mensenslachtingen van Verdun, de Somme en Ieper. Met de precisie van een medicus voert hij de lezer vervolgens mee in de uitwerkingen van oorlogsgeweld (gas, granaatscherven, mitrailleurvuur) op lichaam en geest van frontsoldaten. Uitvoerig gaat hij in op de medische hulpverlening. Ten slotte beschrijft hij de vele verschillende manieren waarop de soldaten stierven. Het boek laat geen gruwelijk detail onvermeld, maar de auteur toont zich desondanks wars van sensatiezucht. De tekst getuigt van compassie met de jonge slachtoffers en is bovendien in zeer leesbare stijl geschreven.
Het boek is gericht op al wie zich interesseert
voor de Eerste Wereldoorlog of voor het tragische lot van gewone
soldaten in oorlogssituaties in het algemeen. Voor docenten die hun
lessen over de Eerste Wereldoorlog in het kader van het eindexamen
degelijk willen voorbereiden, komt deze nieuwe druk (hopelijk) precies
op tijd van de persen. In de CSE-stofomschrijving ligt namelijk veel
nadruk op medische zorg, veldhospitalen, plastische chirurgie, etcetera.
De stofomschrijvers hebben Van Bergen in elk geval goed gelezen, immers:
sommige van hun zinnen vind je haast letterlijk in het boek van Van
Bergen terug. Het boek is ook geschikt voor de schoolbibliotheek.
Jan van Oudheusden
Leo van Bergen, Zacht en eervol. Lijden en
sterven in een Grote Oorlog (uitg. Sdu, Den Haag 2008),
456 blz., prijs
€ 35,-
Met onderstaande zoekmachine kunt u zowel zoeken op het www als binnen deze site en Histoforum
© Albert van der Kaap, Enschede
1998-2008.