Klein Kwaad

Paul Hellmann, Klein Kwaad. Het proces-Demjanjuk en de speurtocht naar het verraad van mijn vader (uitg. Augustus, Amsterdam 2011), 144 blz., prijs € 14,95.

Paul Hellmann (oud-redacteur NRC) was in 2010-11 een van de 23 ‘Nebenanklager’ die de officier van justitie bijstonden in het proces-Demjanjuk in München. Demjanjuk zou bewaker zijn geweest in het vernietigingskamp Sobibor. De vader van de auteur, Bernhard Hellmann werd in 1943 verraden en kort daarop in Sobibor vermoord; zijn grootmoeder vond de dood in Auschwitz. In dit boekje brengt Paul Hellmann verslag uit van de heftige confrontatie met zijn familieverleden. Juist tijdens het proces kwam hij erachter hoe zijn vader werd opgepakt. Die werd op slinkse wijze in handen gespeeld van de beruchte jodenjager Kipp te Ede, die zelf na WO II kon uitwijken naar Argentinië. Hellmann geeft fragmentarisch zijn eigen naspeuringen weer. Hij bewandelt vele zijpaden, die onder meer leiden naar de onderduik van de beroemde historicus Presser. Hij onthult eigen jeugdherinneringen en doet verslag van gesprekken met lotgenoten en nazi-jagers. Het boekje heeft weinig pretentie, maar is geschikt voor wie nog eens wil nalezen hoe het proces-Demjanjuk het leven van een nabestaande diepgaand beïnvloedde.

Jan van Oudheusden