|
Het Gulden Vlies van Thule,
Thea Beckman
Rotterdam, Lemniscaat, 2004, (1ste druk 1989), 319
blz.
Thematiek: sciencefiction;
technologische mannenmaatschappij versus natuurvolk; koloniale machtswellust
versus vrijheidsdrang; radicaal feminisme: vrouwen zijn superieur aan mannen.
INHOUD
Dit is het derde deel van Beckmans Thule-trilogie (Kinderen
van Moeder Aarde, 1985, 347 blz. ;
Het Helse Paradijs, 1987, 318 blz.)
 Na de fatale atoomoorlog heeft zich op Thule, het vroegere
Groenland, een feministische, atechnische maatschappij gevormd, die bedreigd
wordt door een mannelijke, militaristische en technische staat van het Europese
vasteland: Baden. Geholpen door de harde natuur, hebben de Thulenen tweemaal een
invasie van de Badeners kunnen verijdelen.
Bijna een halve eeuw is sindsdien voorbijgegaan. “De machtige
Badense vloot was opgestoomd naar het westen, had de Thuleense kuststeden
gebombardeerd en bezet, terwijl de bevolking van die steden in paniek het
binnenland was ingevlucht en zich verborgen hield in de onafzienbare wouden en
het woeste bergland.” (p. 8)
Elvira Kamgut reist met haar familie naar het veroverde
gebied, waar haar vader tot ondergouverneur benoemd is van de kolonie Upernavik.
Al gauw ontdekt Elvira dat er een hele boel niet in de haak is : in de hele
kolonie is geen enkele Thuleen te bekennen. Geen Badener kan zich ongestraft
buiten de havensteden wagen. En ook binnen de prikkeldraadversperringen
ondervinden de kolonisten veel hinder van Thuleense ‘terroristische acties’. Met
behulp van een geheimzinnige oude vrouw leert Elvira Thuleens. Als haar vader op
een strafexpeditie verdwijnt, trekt ze het binnenland in om toenadering te
bewerken tussen Badeners en ‘inboorlingen’. Ze ontmoet Thura, een der
hoofdpersonen uit de eerste twee boeken, nu een oude vrouw, die echter niets aan
strijdlust heeft ingeboet.
In een tweede deel maken we kennis met de zusjes von Birken,
dochters van baron Arnim, de nieuwe Badense oppergouverneur. Met de bedoeling
handelscontacten te leggen, volgen ze ongeweten de voetsporen van Elvira, het
binnenland in. Tijdens hun afwezigheid verergert de situatie zeer snel voor de
bezetters. De Thulenen treffen hen immers handig in hun zwakste plek: hun
afhankelijkheid van techniek. De Badeners worden gedwongen tot onderhandelen
door bemiddeling van de meisjes. Ongetwijfeld zal Thule weer vrij worden.
BESPREKING
Het boek heeft heel wat meer vaart dan
Het Helse Paradijs. De inhoud komt grimmiger en tevens geloofwaardiger over, doordat het
hele gebeuren meer door de ogen van de Badeners bekeken wordt. De mannen zijn
nog steeds lompe karikaturen. Maar de meisjes, stuk voor stuk intelligente,
non-conformistische bijdehandse brutaaltjes, krijgen een behoorlijk uitgewerkte
persoonlijkheid aangemeten. Door deze contrastwerking wint ook de problematiek
aan diepgang en reliëf. Het verhaal neemt de allures aan van een nieuwe
Lettres persanes van Montesquieu, een
parabel, die noopt tot bezinning in verband met onze eigen cultuur,
levenswaarden, imperialisme in heden en verleden. Hoe lang is het geleden dat
wij dezelfde kanonneerbotendiplomatie van de Badeners eveneens de normaalste
zaak van de wereld vonden? Het Gulden Vlies, de gouden schaapsvacht, staat dan
symbool voor de hebzucht, waaraan ook onze machtshebbers maar al te gemakkelijk
het welzijn van het volk opofferen.
Didactische verwerking
Voor een uitvoerigere bespreking en didactische tips verwijzen
we naar de recensie van het eerste deel,
Kinderen van Moeder Aarde.
Jos Martens
|
