home      tijdvak 1      tijdvak 2      tijdvak 3      tijdvak 4      tijdvak 5      tijdvak 6      tijdvak 7      tijdvak 8      tijdvak 9      tijdvak 10    

Balthasar Gerards

Balthasar Gerards of Balthasar Gérard werd rond 1557 geboren in Vuillanfrans, niet ver van Besançon. Zijn vader sprak recht over de inwoners van het dorp en was mogelijk slotvoogd van het nabijgelegen Châteauneuf van de familie De Bauffremont. Balthasar was het negende kind van Jean Gérard en Barbe d'Emskerque en werd streng katholiek opgevoed.

Bekend werd Balthasar maar door één daad, de moord op Willem van Oranje. Direct na de moord werd hij, tijdens zijn vlucht, gevangen genomen en op 13 juli 1584 berecht en tot een wrede dood veroordeeld. Op 14 juli werd hij naar het schavot gebracht:

Balthasar Gérard is, zelfs nog na zijn dood, op een verschrikkelijke manier mishandeld door inwoners van de Nederlanden. Maar in Vuillafrans, de geboorteplaats van Balthasar Gerards, is een straat naar hem genoemd, de Rue Gérard. En de Nederlander Sasbout Vosmeer heeft zelfs geprobeerd hem heilig te laten verklaren.

Met andere woorden, over de moordenaar van Willem van Oranje werd heel verschillend geoordeeld. Onderzoek op basis van onderstaande bronnen waarom er over de daad van Balthasar Gerards zo verschillend werd gedacht.

Bron 1

Vuillafans trots op geboortehuis Balthasar Gérard
VUILLAFANS (Franche-Comté) - Voor ons Nederlanders is Balthasar Gerards de lafste en walgelijkste misdadiger uit de geschiedenis. We vinden het onvergeeflijk dat deze man, die de prins van Oranje op 10 juli 1585 onder valse voorwendselen om een gunst vroeg, vervolgens zijn pistool in koelen bloede van dichtbij leeg schoot in de borst van de Vader des Vaderlands.
Dat de moordenaar van Willem van Oranje voor straf werd gevierendeeld en dat zijn hoofd publiekelijk ten toon werd gesteld, vond iedere protestant die de opstand tegen de Spaanse koning Filips II steunde, volkomen terecht. Maar de katholieken in zijn geboortestreek, de Franche-Comté, zagen dat heel anders. Daar was Balthasar een held en voor sommigen zelfs een martelaar. Hij had de wereld tenslotte bevrijd van de protestantse duivel uit het Noorden die de eenwording van het grote katholieke Spaanse rijk in de weg stond.

Bron 2

Redder van de katholieke kerk in Nederland tijdens de Opstand
Sasbout Vosmeer (1548-1614) was vicaris generaal van het aartsbisdom Utrecht en apostolisch vicaris voor de Noordelijke Nederlanden, voor alle bisdommen van het aartsbisdom Utrecht.
Deze Sasbout Vosmeer bezat het onthoofde hoofd van Balthasar Gerards, de moordenaar van Willem van Oranje, op sterk water. Hij is met het hoofd van Balthasar Gerards zelfs naar Rome geweest om te proberen Balthasar Gerards heilig te laten verklaren. Gelukkig ging dat de Paus een beetje te ver. Iedere Hollandse protestant, en dat waren verreweg de meesten, vonden de straf voor Balthasar Gérard in die tijd terecht, maar de katholieken hadden er wat meer moeite mee, zeker de Franse inwoners van Vuillafans in de streek van Franche-Comté.
Voor hen was Balthasar Gerards een held en martelaar, hij geboortig in Vuillafans, en katholiek, had tenslotte de wereld verlost van de protestante duivel uit de Noordelijke Nederlanden, die de eenwording van het grote katholieke Spaanse rijk onder Philips II in de weg stond.
Philips II benoemde de familie van Balthasar in de adelstand, en zij verkregen ondermeer drie landgoederen in de Franch-Comté, landgoederen die nota bene eigendom waren van Willem van Oranje, en die allerlei rechten en geld opleverden.

 

 

 



 Balthasar Gerards


 Opdrachten

Klik op de afbeelding om terug te gaan naar het overzicht met opdrachten.

Copyright:  Albert van der Kaap, 2010