home tijdvak 1 tijdvak 2 tijdvak 3 tijdvak 4 tijdvak 5 tijdvak 6 tijdvak 7 tijdvak 8 tijdvak 9 tijdvak 10
Communisme
Opdracht 1
Bestudeer bron 1 en 2
De aanhang van de CPN was direct na de oorlog relatief groot. Welke argument voor de populariteit van de CPN kun je afleiden uit bron 1?
Opdracht 2
Bestudeer bron 1 en 2
Zeg in je eigen woorden waarom de aanhang van de CPN na 1956 sterk terug liep.
Opdracht 3
Bestudeer bron 2 en 3
a. Waarom kreeg de Stalinlaan een andere naam?
b. Verklaar de nieuwe naam '4 Novemberlaan'
Opdracht 4
Bestudeer bron 4
Licht de visie van Fritz Behrendt op de inval in Hongarije toe
Opdracht 5
Bestudeer bron 5
Zeg in je eigen woorden waaruit het grote verschil tussen communisten en socialisten bestond.
Bron 1
Marcus Bakker was nog het gezicht van de ouderwetse CPN (Communistische Nederland Nederland), steunend op de gestaalde kaders van metaal- en havenarbeiders in het westen van het land en de land- en strokartonarbeiders in het noorden; een grimmige, gesloten partij, altijd op haar hoede voor de als vijandig beschouwde buitenwereld. Hij trad aan in de Kamer in 1956, toen de CPN het zwaar te verduren had vanwege haar steun aan de Sovjet-Russische inval in Hongarije. De ruiten van het gebouw Felix Meritis, het hoofdkwartier van de partij, en van de communistische boekhandel Pegasus in Amsterdam gingen aan diggelen en de aanhang slonk snel.
In 1959 verkreeg de partij nog maar net iets meer dan twee procent van de stemmen, nadat zij bij de eerste naoorlogse verkiezingen nog tien procent had behaald. De politieke journalist Henry Faas schreef in zijn boek ’God, Nederland en de franje’ dat de Nederlanders het als verraad beschouwden dat de communisten, die in de oorlog een belangrijke rol hadden gespeeld in het ondergrondse verzet, zich nu zo opzichtig bij de verkeerde kant aansloten.
* Marcus Bakker was kamerlid van de CPN van 1956-1982
Bron:
Trouw 25-12-2009
Bron 2
De Hongaarse opstand was een massale volksopstand die duurde van 23 oktober tot 10 november 1956. De opstand ontstond spontaan en was gericht tegen het stalinistische bewind in de Volksrepubliek Hongarije...
De leiding van de Sovjet-Unie kon een neutraal en een potentieel op het Westen gericht vijandig land aan de Sovjetgrens niet gebruiken. Als eerste maatregel werd op 3 november een Hongaarse delegatie onder leiding van minister van Defensie Pál Maléter, die kwam onderhandelen, gearresteerd. Een dag later, op 4 november 1956, vielen troepen van het Warschaupact het land binnen, en sloegen de opstand, die 13 dagen geduurd had, neer. De licht bewapende opstandelingen konden niet op tegen de Sovjets die maar liefst 17 zwaarbewapende divisies inzetten. Boedapest werd omsingeld en de tanks reden de straten binnen. De leiding van de Sovjet-Unie kon echter een neutraal en een potentieel op het Westen gericht vijandig land aan de Sovjetgrens niet gebruiken. Als eerste maatregel werd op 3 november een Hongaarse delegatie onder leiding van minister van Defensie Pál Maléter, die kwam onderhandelen, gearresteerd. Een dag later, op 4 november 1956, vielen troepen van het Warschaupact het land binnen, en sloegen de opstand, die 13 dagen geduurd had, neer. De licht bewapende opstandelingen konden niet op tegen de Sovjets die maar liefst 17 zwaarbewapende divisies inzetten. Boedapest werd omsingeld en de tanks reden de straten binnen.
Bron: Wikipedia
Bron 3
De Stalinlaan in Amsterdam wordt n.a.v. de inval in Hongarije omgedoopt in 4 Novemberlaan.
Foto: Ben van Meerendonk
Bron 4
Fritz Behrendts commentaar in VN op de Russische inval in Hongarije, 1956
- De persoon op het schilderij is Karl Marx
- De vier mannen zijn communistische leiders
Bron 5
Het voornaamste doel van de CPN was, volgens ’het Leerboek voor de arbeidersbeweging’ uit 1949, omverwerping van ’de heerschappij der bourgeoisie’ en vestiging van ’de dictatuur van het proletariaat’. In dat streven beschouwde de partij de reformistische sociaal-democraten, die de parlementaire weg verkozen boven de klassestrijd, als ware doodsvijanden. Deze waterscheiding markeerde de PvdA als een fatsoenlijke democratische partij en de CPN als een partij die voortdurend moest worden gewantrouwd.
Bron: Trouw 25-12-2009
Inval in Hongarije
Opdrachten
Klik op de afbeelding om terug te gaan naar het overzicht met opdrachten.
Copyright: Albert van der Kaap, 2012