Hans Holbein
Hans
Holbein de Jonge (Augsburg, 1497/98 – Londen, 29
november 1543) was een kunstschilder die werkte in de
stijl van de Noordelijke Renaissance. Holbein werd
geboren in Augsburg in Beieren, in een familie van
kunstschilders, waaronder zijn vader, Hans Holbein de
Oude (circa 1465-1524) en zijn oom Sigismund Holbein
(overleden in 1540).
Holbein verhuisde met zijn broer Ambrosius Holbein naar
Bazel waar hij in 1519 lid werd van het schildersgilde.
Hij ontmoette veel geleerden, waaronder de Nederlandse
humanist Erasmus, die eveneens in Bazel woonde. Holbein
illustreerde een uitgave van Erasmus' Lof der Zotheid,
die in 1514 door de drukker Froben in Bazel werd
uitgegeven, en aanvankelijk alleen voor persoonlijk
gebruik bedoeld was. De illustraties van Holbein zijn
echter ook in latere drukken overgenomen. In 1523
portretteerde Holbein zijn vriend Erasmus.
In 1519 huwde Holbein met Elsbeth Binzenstock, bij wie
hij vier kinderen kreeg, twee dochters - Katharina en
Küngold - en twee zoons - Philip en Jakob. Tijdens zijn
verblijf in Engeland bezocht Holbein zijn gezin echter
nog maar een keer. Uit het testament van Holbein blijkt
dat hij in Londen twee buitenechtelijke kinderen had
verwekt.
De onrust die de reformatie met zich meebracht maakte
het moeilijk voor Holbein om zichzelf te onderhouden als
kunstenaar in Bazel. De opdrachten van de
Rooms-Katholieke Kerk verminderden sterk in deze
periode. Daarom maakte Holbein een reis via Antwerpen
(waar hij de stadsklerk Pieter Gillis bezocht) naar
Londen. Daar kwam hij dankzij de aanbeveling van Erasmus
in contact met Thomas More. Eerder reisde Holbein ook
naar Frankrijk en Italië.
Thomas More introduceerde Holbein aan het Engelse hof.
Korte tijd ging Holbein terug naar Bazel. Hij nam daar
het hervormde geloof aan en maakte er een beeldenstorm
en een burgeroorlog mee. Holbein ging terug naar
Engeland, waar hij in 1536 werd aangesteld als
hofschilder van Hendrik VIII, hoewel zijn beschermer
Thomas More inmiddels in ongenade was gevallen. Hij
schilderde aan het hof niet alleen portretten van de
koning, diens koningin Jane Seymour (rond 1536) en vele
rijke hovelingen, maar ontwierp ook staatsiegewaden voor
de koning.
Holbein overleed in 1543 aan de pest.
Oorspronkelijk schilderde Holbein religieuze
onderwerpen. Een groot aantal hiervan is echter bij de
Zwitserse beeldenstorm van februari 1529 verloren
gegaan. Veel van de portretten zijn echter wel bewaard
gebleven. Omstreeks 1535 begon Holbein ook miniaturen te
schilderen. Deze kunst leerde hij van de Vlaamse
kunstenaar Lucas Horenbout.
Hendrik VIII
Thomas More
Hans Holbein
Copyright: Albert van der Kaap, 2012