Medisch
personeel aan het IJzerfront.
De 1° W.O. stond lange tijd in de
schaduw van de 2° , maar maakt
sinds enkele jaren een bescheiden
inhaalbeweging. Patrick Vanleene bekijkt het IJzerfront vanuit een originele
hoek : artsen, verpleegsters, gewonden en verminkten. Hij houdt zich dus niet
bezig met oorzaken, aanleiding, verloop of gevolgen. Daarvoor verwijst hij naar
andere studies, die achteraan per onderdeel worden vermeld en toegelicht. Bij de
artsen en zeker bij de verpleegsters waren Engelse, Schotse, Amerikaanse,
Canadese en Deense in de meerderheid.
Vanleene onderzoekt , aan de hand van dagboeken, wat de motieven waren
die de vrijwilligsters bezielden om naar Flanders Fields te trekken. Verder ook
wat vrouwen allemaal moesten doen in Engeland om drie miljoen frontsoldaten te
vervangen in landbouw, openbaar vervoer, politie , industrie etc. Het overwicht
van Britse verpleegsters was te verklaren doordat het Belgische leger nog maar
sinds kort verpleegsters had . Er waren nog maar een paar opleidingen gestart ,
een katholieke in 1904 , een neutrale in 1907 in Brussel ; deze laatste had de
Britse Edith Cavell als directrice . In 1915 werd zij door de Duitsers geëxecuteerd
als spionne. Verder waren er ook Belgische nonnen verbonden aan militaire
hospitalen.
Het medische verhaal is niet altijd even boeiend , soms zelfs langdradig.
Spannender zijn de verslagen over het dagelijkse leven
, de sfeerbeelden van schrijvers zoals Cocteau of wetenschappers zoals
Marie Curie. Deze dame kwam persoonlijk helpen bij de verzorging van gewonden,
dag en nacht . Het valt ook op hoeveel dingen geleverd werden door het
chique Londense warenhuis Harrods,
inclusief beton en stalen deuren. Tegen betaling uiteraard. Het boek begint met
een onmisbare kaart , op de binnenkant van de harde omslag : alle dorpjes ,
zoals Pervijze etc. staan erop.
Het register bevat zowel personen als plaatsen. Ik mis enkel
Harrods en ik zou Elsie of Harold de T’ Serclaes
niet bij de d zetten, maar
bij de T en hotel “Die Nobele Rose” bij de N of
bij de R .
Bij de Engelse en Franse gedichten staat een vertaling , waardoor het boek ook toegankelijk is voor de gemiddelde lezer. Vele foto’s zie ik hier voor het eerst ; alleen daarvoor loont het boek al de moeite. Het is opvallend hoeveel cafés, restaurants , hotels , kruisen op kerkhoven een Franse naam hadden in het toenmalige Vlaanderen. Een woordenlijstje ontbreekt. Onterecht, want niet iedere lezer kent begrippen zoals spahi, straw ward , cellar house etc.
Referentie:Patrick VANLEENE , Op naar de grote
oorlog.