home      tijdvak 1      tijdvak 2      tijdvak 3      tijdvak 4      tijdvak 5      tijdvak 6      tijdvak 7      tijdvak 8      tijdvak 9      tijdvak 10    

De Bataafse mythe 2

De Bataven waren een Germaanse stam die woonde in wat wij nu de Betuwe noemen. In 69 na Christus kwamen de Bataven, onder leiding van Julius Civilis, in opstand kwamen tegen de Romeinen. Zij profiteerden van de onlusten die overal in het Romeinse rijk waren uitgebroken na de dood van keizer Nero. Even leek het erop dat de opstand succes zou hebben, maar na een paar maanden werden de Bataven toch door de Romeinen verslagen.

De verreweg belangrijkste bron voor deze opstand is de Romeinse geschiedschrijver Tacitus. En al is de betrouwbaarheid van Tacitus als bron door diverse mensen in twijfel getrokken, de opstand van de Bataven was wel degelijk een strijd voor vrijheid en onafhankelijkheid, schrijft Hans Teitler in 'De opstand der Bataven'.

De Bataven werden, vanwege hun mythische moed en vrijheidslievende karakter, vanaf de late middeleeuwen herhaaldelijk aangehaald als voorbeeld voor latere generaties. Het niet altijd op feiten gebaseerde ‘hergebruik’ van de Bataafse identiteit is bekend geworden als de Bataafse mythe.

Bron 1

De nationaal-socialistische auteur P. Felix schreef in 1942 het boekje Claudius Civilis, waarin de leider van de Bataven zich aan de zijde van het Germaanse stamhoofd Arminius schaarde. Felix concludeerde dat:

“Voor ons blijft Civilis onze eerste nationale held – de eerste als geschiedkundige persoon bekend geworden figuur uit onze streken, die Germanje`s geschiedenis met een belangrijk hoofdstuk verrijkte!”

Bron 2

In 1943, spiegelde een gevangene in het concentratiekamp Westerbork in Drente, Philip Mechanicus, zich aan de Bataven:

“... maar wanneer ik mijn positie vergelijk bij die van de oermensen, voorzover men daartoe bij machte is, of bij die van de Batavieren, die op boomstammen naar ons land kwamen, ben ik er nog niet zo slecht aan toe. Alles in het leven is relatief, en zolang ik nog leven kan zoals ik leef, valt het leven nog mee”.

In verschillende periodes in de geschiedenis van ons land werd de opstand van de Bataven aan de inwoners van ons land ten voorbeeld werd gesteld. Soms ook stond deze periode om een andere reden in de belangstelling.

Opdracht 1

Bedenk in welke periodes van de geschiedenis van ons land de opstand van de Bataven aan de inwoners van ons land ten voorbeeld werd gesteld.

Doe het zo:

• noem twee periodes en

• geef voor elke periode aan waarom de Bataafse opstand juist toen aan de inwoners van ons land ten voorbeeld werd gesteld.

Opdracht 2

Bestudeer bron 1 en bron 2

Beredeneer waarom zowel een nationaal-socialist als een gevangene van kamp Westerbork zich aan de opstand van de Bataven kon spiegelen.

 

 

 

 

 

 

 Julius Civilis

 Opdrachten

Klik op de afbeelding om terug te gaan naar het overzicht met opdrachten.

Copyright:  Albert van der Kaap, 2011