Nu moet je als lezer altijd kritisch blijven, want zeker in de Griekse mythologie kunnen ze je wel zoveel vertellen. De Griek Jason zeilde dus met zijn Argonauten de halve wereld rond, trotseerde monsters en boze koningen - voor wát precies? Een Gulden Vlies?

Ja, zo lees je dan bij wijze van uitleg: dat is de huid van een heel bijzondere en heel beroemde ram die om een of andere reden een gouden vacht had en daarbij ook kon vliegen, wat handig uitkwam omdat de nimf Nefele haar kinderen Frixos en Helle wilde redden, die anders aan de goden geofferd zouden worden. De kinderen klommen op de ram en vlogen door de lucht ver buiten het bereik van hun achtervolgers, over de Hellespont (waar Helle eraf viel, vandaar de naam: de zee, pontos in het Grieks, van Helle), helemaal naar Kolchis, waar de ram als dank voor bewezen diensten aan Zeus werd geofferd, waarna zijn beroemde gouden vacht werd afgestroopt en opgehangen in een heilig woud.

Goed, deze ram had dus een vacht van goud, maar waarom, hoezo, waarom een ram en geen adelaar, waarom geen vogel als je een dier zoekt dat kan vliegen? En als je geen dier zoekt dat kan vliegen, gewoon omdat je het verhaal verrassend wilt maken, waarom dan een schaap en geen leeuw of paard? En waarom is die huid dan per se van goud, niet van zilver of gewoon van mooie witte wol met diamantjes?

Geen zaken waarover de redactie zich nu dagelijks erg druk maakte, totdat een van ons afgelopen zomer in Dublin een tentoonstelling over goudzoeken in Ierland bezocht. Kort voor vertrek had in de krant iets gestaan over een opzienbarende goudvondst in Ierland. En als het dan toch niet droog wil worden in Ierland, dan is een bezoek aan het National Museum (Archaeology) een prettige manier om iets van het land te zien zonder nat te worden.

Binnen loop je meteen in de centrale hal de tentoonstelling Ôr - Ireland's Gold in, en wat ligt daar op te vallen in een grote vitrine: schapenhuiden, met tussen de haren verstopt gouden armbanden, halskettingen en andere gouden voorwerpen. Een bord ernaast in Gaelic probeert uit te leggen wat dat schaap doet tussen het goud.

In de voor uw redactie niet leesbare tekst valt wel het woord 'Jason' op. Zou dat onze Jason zijn? Een combinatie die eigenlijk niet toevallig kan zijn: schapenhuid, goud, Jason, Gulden Vlies... daar moeten we het onze van hebben!

Een geraadpleegde suppoost helpt ons verder. In Ierland wordt sinds 1795 goud gevonden in de GoldMines River in County Wicklow Binnen een jaar of zeventig werd er zo'n 300 kilo goud gevonden in stukjes van soms bijna een kilo zwaar.

Het goud werd gedolven met een techniek die 'panning' heet: om vast te stellen of ergens goud aanwezig is, scheidt men met behulp van een plastic of metalen pan of schaal het goud van andere zaken als zand en gruis door er water bij te gieten. Goud heeft een grotere dichtheid dan zand of modderdeeltjes en terwijl het zand over de rand van de pan stroomt, blijven de gouddeeltjes op de bodem van de pan liggen.

Als er zodoende is vastgesteld dat er goud aanwezig is, komen er andere technieken om de hoek kijken, waarmee je sneller meer goud kunt scheiden van de rest, want met die pan schiet je niet erg op natuurlijk. Puur goud vind je trouwens nooit in de natuur: het gaat altijd om een mengsel met verschillende metalen, zoals zilver, koper, tin en ijzer. Het goud van Wicklow bevatte met zo'n 85% goud en 6% zilver relatief veel kostbaar spul.

Een voorloper van de techniek van het 'pannen' is, zo geloven althans de mensen van het National Museum in Dublin, het zeven van gouddeeltjes uit modder met een schapenhuid. En dat zou dan de oorsprong kunnen zijn van de mythe van het Gulden Vlies.

Fantaseert de redactie? Maken we van een oude mythe weer een nieuwe? Laten we onze oren teveel hangen naar een vriendelijke suppoost in een Iers museum en hebben we geen respect voor de zuivere fantasie van de antieke verhalenverzinners?
Als dat zo is, dan vinden wij een bondgenoot van naam en faam in professor Othar Lordkipanidze van de Georgische Academie van Wetenschappen. Deze wetenschapper zegt er het volgende over in het artikel Gold in Mythology: