Daedalus interea Creten, longumque perosus exsilium, tractusque soli natalis amore, clausus erat pelago: “Terras licet, inquit et undas obstruat; at caelum certe patet; ibimus illac: omnia possideat, non possidet aera Minos”. Dixit, et ignotas animus dimittit in artes; naturamque novat: nam ponit in ordine pennas a minima coeptas, longam breviore sequenti, ut clivo crevisse putes: sic rustica quondam fistula disparibus paulatim surgit avenis. Tum lino medias et ceris alligat imas, atque ita compositas parvo curvamine flectit, ut veras imitentur aves: puer Icarus una Stabat; et, ignarus sua se tractare pericla, ore renidenti, modo quas vaga moverat aura, captabat plumas; flavam modo pollice ceram mollibat Iusuque suo mirabile pairis. Impediebat opus: postquam manus ultima coeptis imposita est, geminas opifex libravit in alas Ipse suum corpus; motaque pependit iu auras. Instruit et natum: “Medioque ut limite curras, lcare ait, moneo: ne, si demissior ibis, unda gravet pennas; si celsior ignis adurat, inter utrumque vola; nec te spectare Bootem Aut Helicem iubeo, strictumve Orionis ensem.
Me duce, carpe viam".

Vertaling zonder toelichting

1.Vertaling en Verklaring

Claviculae 4.2 p168

Ondertussen was Daedalus ingesloten door de zee, vol haat voor zijn lange ballingschap op Kreta en geraakt door heimwee naar zijn geboorteplaats, zei hij: " Hoewel Minos de landen en de zeeën verspert, de hemel blijft toch zeker open. We zullen langs daar gaan; hoewel hij alles bezit, de lucht heeft hij niet."

·perosus: bepaling van gesteldheid
·loci natalis: vwpgen bij amore
·amore: abl van oorzaak
·pelago: LV bij clausus erat
·omnia: LV bij possideat
·aëra: (=aërem Gr. Acc) LV bij possidet
·obstruat: A conj pres 3 enk van obstruere, o na licet => toegevend
·possideat: A conj pres 3 enk van possidere, eo na licet => toegevend

Zo sprak hij en richtte zijn geest op de nog onbekende kunst en hij bracht een omwenteling teweeg in de natuurwetten.
Want hij plaatste veren op een rij, beginnend met de kortere en daarna steeds een langere, zodat je kon denken dat ze op een helling gegroeid waren. Zo ontstond eertijds geleidelijk de landelijke herdersfluit uit ongelijke riethalmen. Toen maakte hij de veren in het midden vast met een draad en vanonder met was en zo samengevoegd boog hij ze in een kleine kromming, zodat hij echte vogelveren nabootste.

·breviore sequente: losse abl
·Metrisch: longam (pennam) breviore sequente Logisch: brevam (pennam) longiore sequente
·putes: A conj pres 2 enk putare, o + inf (=crevisse) gevolg zin
·clivo: (in) + abl van plaats
·rustica fistula: ond
·disparibus avenis: abl van oorsprong (dispar, disparis en avena, ae, v)
·lino: abl van middel
·medias & imas: bepaling van gesteldheid bij (eas)
·cera: dichterlijk mv, nadruk op de grote hoeveelheid
·compositas: part perf acc v mv bij eas (=pennas)
·parvo curvamine: abl van wijze, licht boogje
·imitetur: A conj pres 3 enk imtari, or doelzin of gevolg (hangt af van vertaling)

De jongen Icarus stond erbij en niet wetend dat hij met zijn leven aan het spelen was, probeerde hij nu eens met een stralend gezichtje de veren te pakken, die bewogen werden door een licht briesje, dan weer kneedde hij met zijn duim de goudgele was. En door zijn spel hinderde hij het wonderbaarlijke werk van zijn vader.

·stabat: imperfectum drukt duur uit
·una: bijwoord samen
·ignarus + inf
·sua pericla: acc o mv LV van tractare
·se: acc m enk ond v/d infzin
·ore renidente: abl van wijze
·lusu: abl van oorzaak
·quas: acc v mv LV van moverat antecedent: plumas
·flavus, a, um: goud geel
·pollice: abl van middel pollex, pollicis: duim
·avis: vogel => totum (=vogel) pro parte (=veren)

Nadat hij de laatste hand gelegd had op zijn werk, bracht de kunstenaar zelf zijn lichaam in evenwicht tussen de 2 vleugels en hij bleef hangen in de lucht die bewogen werd (door de wind).

·imponere + dat: leggen op
·coepto: prefixdat
·ipse: bepaling van gesteldheid bij opifex
·suum corpus: acc LV bij libravit
·mota: part perf abl v enk na in + acc

Hij onderrichtte ook zijn zoon "Icarus," zei hij "ik raad je aan in het midden van de weg te vliegen opdat de zee je veren niet zou verzwaren door te laag te vliegen en opdat het vuur ze niet zou verschroeien door te hoog te vliegen: vlieg tussen elk van beiden (neem de gulden middenweg). Ik vraag je met aandrang niet te kijken naar de Ossendrijver, de Grote Beer en het sterrenbeeld van de jager. Volg mij als gids!" Tegelijkertijd leerde hij hem de regels van het vliegen en hij maakte de tot dan toe onbekende vleugels aan zijn schouders vast.

·medio limite: congruerende dominant
·moneo ut + conj: completiefzin na verbum volendi
·ibis: realis in de toekomst van ire
·demissior & celsior: absolute comperatieven (=geen 2de lid), bep van gest bij ibis
·unda: pars(=golf) pro toto(=zee)
·utrumque: inter + acc (tussen elk van beiden) van uterque, utraque, utrumque
·me duce: losse abl, duce vervangt part
·pariter = simul
·umeris: prefix dat bij accommodare (ad commodare)

Tijdens het werk en de waarschuwingen waren de wangen van de oude man vochtig van tranen en zijn vaderlijke handen beefden. Hij gaf zijn zoon kusjes, die niet meer herhaald konden worden. En licht gemaakt door de veren vloog hij voorop en hij vreesde voor zijn kameraadje, zoals een vogel die zijn tengere kroost vanuit het hoge nest de lucht inleidt. Hij spoorde hem aan te volgen en bracht hem de onheilbrengende kunst bij. Zelf bewoog hij zijn eigen vleugels en keek om naar die van zijn zoon.

·repetenda: gerundivum van repetere, onz mv bij oscula
·suo nato: dat MV dedit
·levatus: part perf bij ond van dedit, levare, o
·pennis: abl van oorzaak
·quae: nom v enk ond van produxit, antecendent: ales
·in aëra = in aërem Gr. Acc
·ab alto nido: abl van scheiding
·hortari + inf (normaal: ut + conj), om metrische redenen en om nadruk te leggen op de intensiteit en de grootheid
·nati: bezitsgen bij alas

Iemand die met een bevende hengel vissen probeerde te vangen (een visser), een herder die leunde op zijn stok en een boer die steunde op een ploeg zagen hen, ze waren stomverbaasd en ze dachten dat het goden waren omdat ze konden vliegen. En reeds lag links Samos, gewijd aan Juno (ze waren al voorbij Delos en Paros gevlogen). Rechts lag Lebinthos en Calumne, rijk aan honing, toen de jongen genoegen begon te scheppen in zijn roekeloze vlucht, zijn gids verliet en aangetrokken door de drang naar de hemel, een al te hoge vlucht nam.

·dum + ind pres: terwijl
·hos: acc LV bij vidit
·baculo: vwabl ???????..
·possent A conj imperf 3 mv van posse, relatiefzin met nuance van reden, gelijtijdig in het verleden
·laeva parte: abl van plaats
·dextra: gezegde bij erat
·fecunda melle: abl van overvloed
·mel, mellis, onz: honing
·audaci volatu: abl van oorzaak
·tractus + abl
·cupidine + gen (=caelis): abl van oorzaak

De nabijheid van de verschroeiende zon maakte de geurige was, het bindmiddel van de veren, mals: de was smolt. Icarus zwaaide met zijn vleugelloze armen en omdat hij zijn vleugels miste, kon hij absoluut geen lucht meer opvangen. En zijn mond, die de naam van zijn vader nog riep, werd gevuld met het azuurblauwe water dat zijn naam aan hem ontleent.

·rapidi: ond gen: verschroeiende
·odoratas ceras: dichterlijk mv: nadruk op intensiteit
·vincula pennarum: bijstelling bij ceras
·tabescere: smelten (tabuerant)
·quatere: zwaaien + acc (= nudos lacertos)
·remigio: roeispaan, i.c. vleugels
·carens: part pres nom m enk
·ora: nom ond mv, mv om metrische redenen
·caerulea aqua: abl van overvloed
·clamantia: part pres nom o mv
·quae: nom v enk ond van traxit
·nomen trahere ab + abl

Maar de ongelukkig vader, die geen vader meer was, riep:" Icarus, waar ben je? Waar moet ik je toch gaan zoeken? Icarus," zei hij herhaaldelijk: maar hij zag de veren op de golven drijven en hij vervloekte zijn uitvinding; hij begroef het lichaampje in een graf; en het eilandje werd genoemd naar de naam van degene die daar begraven lag.

·requieram: conj overleggende vraag
·quae regia: abl van plaats
·dicta (est)
·tellus = terra
·sepulti: part perf gen m enk bij nomine zelfst. gebruikt

Vanop een eikentak zag Perdix hem toen hij het betreurende lichaam van zijn zoon in een graf legde. Perdix was een snatervogel die in het moeras leefde en hij getuigde van zijn vreugde in een lied: Hij was toen een unieke vogel, in vroegere jaren niet gezien, nog maar onlangs een vogel geworden en voor jou, Daedalus, een langdurig schuldbewijs.

2.Literaire bespreking

Toon aan dat Ovidius het kinderlijke in het karakter van Icarus suggereert.

·Puer Icarus?impediebat opus
·Ore renidente

Ovidius roept ook het komende onheil op waardoor er een sluier van weemoed over het verhaal hangt.

·Se tractare pericla
·Non iterum repetenda
·Damnosas artes

Bewijs dat Daedalus echt van zijn zoon houdt:

·Instruit?viam
·Velut ales ab alto?nido

Zoek enkele trekjes die de angst van en het verdriet van Daedalus tekenen.

·infelix
·nec iam pater
·imperfectum van dicebat: herhaling van het roepen naar zijn zoon
·devovit suas artes

Noem enkele stijlfiguren waarmee Ovidius meer de inhoud van het verhaal tot zijn recht laat komen:

·hendyadis: Creten longam exsilium (onderschikking ipv nevenschikking)
·pars pro toto: unda = mare
·totum pro parte: ut veras imitetur
·hyperbatons
·enjambementen
·dichterlijk mv
·inversie ww-ond

3.Moraal en symboliek

Moraal:

Ken je grenzen: je moet je niet meten met de onsterfelijke goden. Vergelijk met het "gnothi se auton" van de Grieken. Ken jezelf betekent daar: weet dat je sterfelijk bent; breng dus je leven niet in gevaar door al te roekeloos te zijn. Roekeloosheid is eigen aan de jeugd.

Hiermee hangt samen het probleem van de adolescentie: de roekeloze Icarus, gedreven door de drang naar het onbekende, maakt zich los van zijn vader. Hij wil op eigen vleugels vliegen. Dit is typisch jeudig doch "Wie het gevaar bemint, zal erin vergaan" - "Wie hoog klimt, zal laag vallen" - Wie zijn achterste verbrandt, moet op de blaren zitten"

Je losmaken is nodig, maar denk vooral nooit dat je alles alleen kan. Leer op eigen benen staan, maar versmaad nooit de wijze raad van je ouders

Symboliek:

Deze legende vertolkt een oeroude droom van de mens: Kunnen vliegen.

Zij vertolkt ook het verlangen van de mens om uit de beklemmende gevangenis te ontsnappen. Deze gevangenis kan letterlijk of figuurlijk opgevat worden, bijvoorbeeld je kan gevangen zitten in je complexen, frustraties, egoïsme, angsten, beperktheden,?

Misschien heeft Ovidius een voorgevoel gehad van zijn verbanning en schreef hij daarom dit verhaal: vergelijk vooral het begin van de legende

4.Context

Kreta was voor zijn economie afhankelijk van de scheepvaart. Poseidon was de god van de zee. Koning Minos offerde jaarlijks zijn prachtigste en vruchtbaarste stier om Poseidon gunstig te stellen. De stier was nl het symbool van de vruchtbaarheid en de kracht.

Op een keer wou hij die stier voor zichzelf houden en offerde hij zijn tweede mooiste stier aan Poseidon, maar deze had het bedrog snel door en straft Minos. Hij liet zijn vrouw Pasiphaé verliefd worden op die mooie witte stier.

Uit die sexuele gemeenschap van Pasiphaé en de stier werd het gedrocht de Minotaurus geboren: half mens, half stier. Dit wezen was woest en gevaarlijk en Minos sloot het op in het labirynth, dat gebouwd was door de Atheense kunstenaar en architect, Daedalus, die naar Kreta verbannen was werd wegens moord op zijn neef.

Androgeus, de lievelingszoon van koning Minos was uit jaloezie gedood door de Pallantiden, neven van Koning Aegeus van Athenen (Androgeus was winnaar in de pan-atheense spelen). Koning Aegeus wou de namen van de moordenaars niet bekend maken dus eiste Minos een zware tol.

Om de zeven jaar moest koning Aegeus de zeven mooiste jongen mannen en meisjes per ship naar Kreta laten voeren. Daar werden zij in het labirynth opgesloten en verslonden door de Minotaurus. Dit drama had zich al verschillende malen afgespeeld totdat Theseus, zoon van Aegeus op de troon kwam. Hij vond het gruwelijk en meende dat de moord op Androgeus al meer dan voldoende gewroken was.

Toen de tij daar was, vertrok hijzelf mee naar Kreta met de slachtoffers. Hij was slim en listig en slaagde erin om de Minotaurus te doden, mede dankzij het gewijde zwaard van Ariadne. Zo maakte hij een einde aan de zeven jaarlijkse gruwel. Dankzij de draad van Ariadne vond hij zijn weg terug uit het doolfhof.

Daedalus werd samen met zijn zoontje Icarus opgesloten in het labirynth. Dat was zijn straf van Koning Minos, omdat hij aan Ariadne de draad had gegeven, waarmee Theseus zijn weg kon terugvinden.

Andere vertalingen:

• Icarus en Daedalus
  Vertaling van de zang van Ovidius
• Icarus en Daedalus
  Diverse vertalingen van de zang van Ovidius
• Vertaling van Ovidius'verhaal
• Daedalus en Icarus
  Het verhaal in het Nederlands (kort)
• Daedalus en Icarus
  Het verhaal in het Nederlands
• Daedalus & Icarus
  Het verhaal
• Artikel over het verhaal van Ovidius
• Herschepping van Charivarius van het Icarus verhaal