Histoforum

Geschiedenis van Nederland

inleiding | Bourgondische Nederlanden | Habsburgse Nederlanden | zelfstandig Nederland

Bataafse Republiek | Koninkrijk Holland | Franse provincie | Koninkrijk der Nederlanden |

Zelfstandig Nederland

Wilhelmus van Nassouwe
ben ik, van Duitsen bloed,
den vaderland getrouwe
blijf ik tot in den dood.
Een Prinse van Oranje
ben ik, vrij onverveerd,
den Koning van Hispanje
heb ik altijd geëerd.

Heb je wel eens goed geluisterd naar het Nederlandse volkslied? Nee niet naar de muziek, maar naar de tekst?
Een merkwaardige tekst voor een volkslied van Nederland. Een Duitser uit Nassau, prins van het Franse Oranje zegt dat hij de Spaanse koning altijd geëerd heeft? Hoe zit dat?

Het Wilhelmus (pas sinds 1932 het volkslied van Nederland) is geschreven tussen 1568 en 1572 (waarschijnlijk in de zomer van 1570). De auteur is waarschijnlijk Marnix van St. Allegonde, alhoewel sommigen beweren dat het Coornhert is geweest. De muziek is afkomstig uit Frankrijk, waar hij door Franse soldaten werd bedacht tijdens de belegering van de stad "Chartres" ten Zuiden van Parijs. Het is een naamdicht (of: acrostychon). Dat wil zeggen dat de eerste letters van elk couplet een naam of woord vormen. In het geval van het Wilhelmus is dit: Willem van Nassov

De Tachtigjarige oorlog

De hoofdpersoon van dit lied, Willem van Oranje, werd in 1533 geboren in het Duitse graafschap Nassau. Op 11 jarige leeftijd erfde hij van zijn neef René van Chalon het prinsdom Oranje in Frankrijk. Karel V was in die tijd niet alleen koning van Spanje, maar ook heer der Nederlanden en keizer van het Duitse Rijk. Hij bepaalde dat Willem der erfenis alleen in ontvangst mocht nemen als hij zou worden opgevoed in Brussel. Zo kwam Willem van Oranje naar de Nederlanden. Omdat Karel V niet alleen heer der Nederlanden, maar ook koning van Spanje was moest Willem hem dus eren.

In 1555 droeg Karel V de regering over de Nederlanden over aan zijn zoon Filips II. Hem eerde Willem aanvankelijk ook, tot er grote problemen kwamen tussen deze Filips en de adel in de Nederlanden. In 1568 begonnen de Nederlanden een opstand tegen hun landsheer die uiteindelijk tachtig jaar zou duren.

In 1579 werden de zeventien Nederlanden door de Unie van Atrecht en de Unie van Utrecht in twee delen verdeeld. De Unie van Utrecht vormde een soort grondwet voor de de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, die bestond uit: Gelderland, Holland, Zeeland, Utrecht, Friesland, Overijssel en Groningen. De vergadering van de Unie of Staten-Generaal was samengesteld uit afgevaardigden van deze zeven gewesten. Het gewest Drente had wel een eigen bestuur, maar was niet geheel soeverein en stuurde geen afvaardiging naar de Staten-Generaal.

In 1581 werd Filips II door de Staten-Generaal niet meer als landsheer erkend. (Acte van Verlatinghe)

Bij de Vrede van Münster in 1648 erkende Spanje de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, de scheiding was definitief bevestigd.