Community Geschiedenis Histoforum
De wereld zoals hij er NU uitziet
Drie historici hebben een overzicht samengesteld van de wereld zoals hij er nu uitziet. Dus: na de Koude Oorlog, na het industriële tijdperk, in een tijd van heroplevend nationalisme, religieus fanatisme, kennismaatschappij, ICT, nieuwe ziektes, nieuwe vormen van geweld, met tegelijk anachronismen zoals de samenstelling van de leden van de VN-veiligheidsraad of het feit dat alle grote multinationals, beurscentra en antiglobalisten nog in West-Europa en in de VSA zetelen en afwezig zijn in het zuidelijk en oostelijk halfrond.
De auteurs doen dat aan de hand van 39 thema’s, in 112 kaarten.
In deel I bestuderen ze mondiale kwesties: bevolkingsgroei, nieuwe staten, bondgenootschappen, conflicten en militaire uitgaven, wapenafspraken, grondstoffen, handel, beurscentra, multinationals, beslissingscentra, antiglobalisten, fiscale paradijzen, drugs. Dan volgen rijk en arm, inkomens, honger, gezondheid, onderwijs, vrouwen, kinderen, gevangenen, vluchtelingen, klimaat, milieu, water, talen, godsdiensten, etnische spanningen.
Deel II spitst zich toe op grote geografische regio’s : E.U. , VSA en Latijns-Amerika, Midden-Oosten en Noord-Afrika, Turkije, India, Pakistan, Indonesië, Japan, Korea, Afrika, VSA (nog eens), de voormalige Sovjet-Unie en China. De lezer moet zich even wennen aan deze volgorde. De kaarten spreken doorgaans voor zich. Ze zijn bovendien telkens voorzien van een legende en achteraan staat ook nog uitleg per kaart en telkens een site voor verdere informatie of updating. Helaas ontbreken onderlinge verwijzingen tussen kaarten met gelijkaardige inhoud: b.v. grondstoffen, invloed VSA of Rusland, etc. De auteurs vertrekken zeker niet van een Belgisch of Europacentrisch standpunt. Bij afkortingen zoals NAFTA, Mercosur etc. staat meestal de volledige naam en het oprichtingsjaar. Bij de E.U. zie je meteen waar je met Euro’s kunt betalen. Kaart 83 illustreert het belang van Turkije in de olie- en aardgasvoorziening, kaart 17 als speciale economische zone, één van de redenen om het land evt. bij de E.U. te halen. En uit kaart 104 kan iedereen afleiden dat de VSA nog altijd de eerste economische macht zijn, met verre voorsprong op China dat in opkomst is. Het gewicht van Rusland lees je af uit de optelsom van de kaarten 12, 13,15 ( grondstoffen en elektriciteit), 23 ( maffia), 82 en 108 ( wegen voor energietransport), plus uiteraard ook de menselijke factor. Zwakke plekken vind je in de maffiaheerschappij ( 23 ), de verspreiding van aids(32) en inde etnische puzzels van de Kaukasus en van Centraal-Azië ( kaarten 84, 106, 107,109). Aan de ordening moet men zich soms wennen: minderheden, inheemse volkeren en terreur verwacht je niet meteen bij “Druk op milieu en maatschappij”; honger, talen, godsdiensten, conflicten staan zowel bij Deel I / wereld als deel II / Afrika.
De kaart van de grondstoffen ( 12 ) is onvoldoende gedifferentieerd: je kunt onmogelijk zien wat Kongo, Midden-Oosten, Siberië, China, Australië, Noord-Amerika, Brazilië precies bezitten. En zoals gezegd verwijst men ook niet naar kaart 82 voor de rijkdommen van het Midden-Oosten, 86 voor Noord-Afrika, 98 voor de rest van Afrika, 110 voor de Chinese bodem. De samenstellers zullen de actualiteit op de voet moeten volgen. Ze mogen nu al Kroatië en Macedonië toevoegen aan de kandidaat-lidstaten van de E.U., naast Roemenië, Bulgarije en Turkije, die zij wel aangeven op kaart 63. Ze mogen ook nog aanduiden dat de Gazastrook ontruimd is en een niet door Israël gecontroleerde grensovergang heeft naar Egypte (79 ). Voor Birma gebruiken zij Myanmar, hoewel die naam wat uit de mode raakt. Als het bergstadje Pyinmana effectief de nieuwe hoofdstad wordt van het rare militaire regime i.p.v. Rangoon, mag die ook aangevuld worden. De nummering van pagina’s en kaarten gebeurt in dezelfde kleur en is soms verwarrend. De atlas is een schitterend en handig werkinstrument voor studenten en docenten geschiedenis en aardrijkskunde. Verder is hij ook geschikt voor al wie de actualiteit in de wereld volgt.
Referentie:
Herman De Prins, Paul Vandepitte, Xavier Adams, De wereld NU in kaart. Uitgeverij De Boeck, Antwerpen, 2005. 64 p. , kaarten, sites, register. ISBN 90 455 1673 X; € 12,50 ( zachte kaft ), 17,40 ( harde kaft).
Jef Abbeel, november 2005
Met onderstaande zoekmachine kunt u zowel zoeken op het www als binnen deze site en Histoforum
© Albert van der Kaap, Enschede
1998-2005.