home inleiding Steen Vermeer Baburen Mieris Metsu Terborgh Codde Lijst


De luit in de schilderkunst

Zoals de Ouden zongen

Jan Steen

Men ziet op het schilderij van Jan Steen 'Zoals de Ouden zongen' een gezellig tafereel. Op zich lijkt er niks aan de hand, maar kijk eens naar de details: schelpen van oesters en mosselen (aphrodisia), een vogelkooitje met het deurtje open (de man heeft een afspraakje buitenshuis), een jongen die pijp leert roken (symbool voor gemeenschap), overmatige hoeveelheden wijn (roesmiddel) en druiven (kiemkracht), een papegaai (koppig dier - rood staat voor onzedelijkheid). Een vogel in het algemeen was symbool van het verlangen om in hoger sferen te komen of had een seksuele bijbetekenis.
In die tijd was men goed op de hoogte van de symbolische waarde van details. De meeste mensen konden immers niet schrijven en verhalen werden verteld aan de hand van afbeeldingen. Voor hen lieten deze symbolen geen twijfel bestaan.