Nieuwbrief geschiedenis 114

World Digital Library
In april 2008 is de World Digital Library online gegaan. U kunt naar bronnen zoeken op werelddeel, land en periode. De bibliotheek bevat onder meer literaire hoogtepunten, historische documenten, films en muziek van over de hele wereld. Nederland leverde ook een bijdrage. Het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde [KITLV] in Leiden stelde zijn archieven beschikbaar voor gebruik. De online bibliotheek is opgezet door de Amerikaanse Library of Congress en het wordt gesteund door UNESCO, de cultuurorganisatie van de Verenigde Naties. (Bron: Vives)

35.000 jaar oude 'Venus' ontdekt
Wetenschappers hebben mogelijk het oudste beeldje van een naakte vrouw ooit gevonden. De 35.000 jaar oude sculptuur is zes centimeter lang en stelt de vruchtbaarheid van de vrouw voor.
Duitse onderzoekers van de universiteit van Tübingen ontdekten het beeldje in 2008 in de grot van Hohle Fels in het Zuidwesten van Duitsland. Het beeldje kreeg de naam Venus en heeft grote borsten, brede heupen en een dikke buik. Al deze kenmerken beelden de vruchtbaarheid van de vrouw uit.
Het beeldje is gemaakt van de slagtand van een mammoet. Volgens de onderzoekers moet dit artistieke kunstwerk gezien worden als het bewijs van het menselijk abstract denken bij de Homo Sapiens, die uit deze tijd stamt.
De Venus van Hohle Fels is al met al minstens vijfduizend jaar ouder dan vergelijkbare vruchtbaarheidsbeeldjes zoals de beroemde Venus van Willendorf en werd in verschillende brokstukken gevonden en weer in elkaar gepast. Vermoedelijk werd ze ook aan een koord gedragen, als een sleutelhanger.

Smarthistory
UvA-alumna en webconservator Lotte Meijer heeft met haar website smarthistory.org de Webby Award gewonnen in de categorie Educatie. De Webby Awards zijn de belangrijkste internationale prijzen voor uitmuntende websites.
Het winnende smarthistory.org begon als blog van de Amerikaanse kunsthistorici Beth Harris en Steven Zucker, maar is in 2008 door Meijer, met een internationaal webteam, herontworpen. Smarthistory.org is een multimediaal kunstgeschiedenis 'webboek'. Het bespreekt honderden hoogtepunten uit de Westerse kunstgeschiedenis. Dat gaat niet alleen via tekst en beeld, maar juist met behulp van meer dan 150 video’s (pod casts en screen casts).

Verkiezingen Europees Parlement
Enkele handige websites:

Studiemiddag GaMMa
Studiemiddag op donderdag 18 juni a.s. van 13 tot 17 uur. Het programma ziet er als volgt uit:
13.00 uur : Ontvangst met koffie, thee en een broodje bij Huize Molenaar, Korte Nieuwstraat 6, Utrecht
13.30 uur : Uitwisselen van ervaringen met werken met GaMMa
15.00 uur : Start inhoudelijke nascholing - rondleiding in Utrecht
16.30 uur: borrel in café het Weeshuis op het Domplein, bovenop de Romeinse muur

Uitwisselen van ervaringen met werken met GaMMa
'Hoe werken andere docenten nu met GaMMa?, 'Wat zijn goede oplossingen voor knelpunten die ik bij het werken in een leergebied tegenkom?', 'Hoe geef ik als aardrijkskundedocent op een goede wijze de lesstof over economie?'.
Dit zijn voorbeeldvragen waarover u met uw collega's, die ook met GaMMa werken, kunt discussiëren.

Inhoudelijke nascholing - Utrecht als voorbeeld
Hoe kan ik de veranderingen in de functie van een stad aan mijn leerlingen laten zien aan de hand van sporen van bebouwing en bewoning? U gaat het zelf aanschouwen en ondervinden tijdens een tocht langs sporen van bebouwing en bewoning in Utrecht. Bouwhistoricus Raphael Rijntjes is uw gids tijdens deze tocht. Na afloop ontvangt u voorbeeldmateriaal om dit met uw leerlingen te doen, in de eigen omgeving of virtueel.

Nascholingscertificaat en lesmateriaal
Na afloop ontvangt u een nascholingscertificaat en een usb-stick met materiaal om direct in de klas te gebruiken.

Aanmelden
Deelname aan de GaMMa-studiemiddag is voor u kosteloos. U kunt zich hier opgeven. U ontvangt dan een week van te voren een bevestiging.

Nationaal Historisch Museum
Het nog te bouwen Nationaal Historisch Museum houdt de gemoederen geregeld bezig. Daarbij gaat het zowel op de plaats als om de inhoud. Het museum heeft een eigen website waarop u een en ander, ook de reacties van de directie, kunt volgen.

Dag van de Amsterdamse Geschiedenis
Op 6 juni 2009 vindt voor het eerst de Dag van de Amsterdamse Geschiedenis plaats. Op ca. 60 locaties in de stad – in huizen van particulieren, openbare gebouwen, cafés, culturele instellingen, misschien zelfs op bruggen en bij standbeelden – vertellen historici, schrijvers en ooggetuigen verhalen over de geschiedenis van die plek.

Jaargang 8, nummer 114, juni 2009

Eerdere edities in deze jaargang

Examens nieuwe stijl
Aan de opgaven uit de pilotexamens nieuwe stijl zijn de opgaven 2009, eerste tijdvak, toegevoegd.

Histoforum Didactiek
Op Histoforum Didactiek staan nieuwe artikelen over o.a. informatievaardigheden, historisch denken en de prehistorie.

Les van het jaar
Vanaf maandag 25 mei tot en met dinsdag 2 juni kan via www.lesvanhetjaar.nl gestemd worden op de beste geschiedenisles van 2009! Anno, Schooltv en Entoen.nu roepen docenten en leerlingen in het basisonderwijs op om de filmpjes van de tien genomineerde scholen te bekijken en te stemmen op de klas die de titel Les van het Jaar 2009 verdient. Op 5 juni 2009 wordt tijdens het Schooltv-Weekjournaal live bekend welke klas gewonnen heeft.

Kabinetsformatie 2011
Kabinetsformatie 2011 is een formatiespel waarin leerlingen, als informateur en later formateur, verantwoordelijk zijn voor de kabinetsformatie in 2011.
De verkiezingsuitslag van 2011 is gebaseerd op opiniepeilingen in mei 2009. Daar is uiteraard het nodige op af te dingen. Opiniepeilingen geven, zeker twee jaar voor de echte verkiezingen, waarschijnlijk geen realistisch beeld van de echte verkiezingsuitslag in juni 2011.
Toch heeft het ook een voordeel om uit te gaan van deze opiniepeilingen. Deze maken namelijk duidelijk hoe moeizaam het zal zijn een kabinet te formeren als de verkiezingsuitslag daadwerkelijk in de buurt van deze peilingen komt.
In het spel zitten, het kan uiteraard niet anders, een aantal subjectieve aspecten. Of partijen wel of niet met elkaar willen regeren en of partijen het in onderhandelingen echt met elkaar eens worden is moeilijk te voorspellen. Ook over de waardering van ministeries door de partijen en de indicatie van de 'zwaarte'van ministeries kan zwaar gediscussieerd worden.
En dat is ook juist de bedoeling van dit spel. Het spel wil aanzetten tot discussie met leerlingen over allerlei aspecten die aan de orde komen bij een kabinetsformatie. Maar daarvoor moeten leerlingen wel over een zekere basiskennis beschikken. Via dit spel verwerven de leerlingen deze basiskennis.

Zie jezelf terug als prehistorische holbewoner
Het Darwinjaar inspireert velen tot bijzondere initiatieven. Zo heeft een groep studenten van de Britse Open Universiteit een grappig tooltje ontwikkeld waarmee je jezelf kunt zien veranderen in een prehistorisch mens (er is keuze uit 4 tijdvakken). Je hoeft er alleen maar een foto van jezelf voor te uploaden. Een door de OU aangereikte voorbeeldfoto, het masker dat je
op de foto moet leggen en het eindresultaat: een prehistorische
mens van 3,7 miljoen jaar geleden: homo habilis. http://www.open.ac.uk/darwin/devolve-me.php

Wikiwijs (Digitale open leermiddelen)
De Open Universiteit Nederland gaat in samenwerking met Kennisnet de implementatie van Wikiwijs uitvoeren. Het is de bedoeling dat Wikiwijs aan het begin van schooljaar 2010-2011 operationeel is.
In december 2008 lanceerde minister Plasterk het idee voor Wikiwijs. Met Wikiwijs moet een nationale infrastructuur worden gerealiseerd om docenten in alle sectoren te ondersteunen bij het creëren, aanpassen en gebruiken van (digitale) open leermiddelen. Dinsdag 21 april is in de Commissie Onderwijs van de Tweede Kamer de beleidsbrief behandeld waarin Minister Plasterk de planning rondom zijn initiatief Wikiwijs in het onderwijs toelicht. De plannen kregen volledige steun van de leden van de commissie.
Zie ook: Zeven mythes over open leermiddelen

Oproep aan beginnende leraren
Voor mijn promotieonderzoek naar dilemma’s van beginnende leraren ben ik op zoek naar leraren die in 2008 zijn afgestudeerd en een vragenlijst willen invullen.Doel: Beginnende leraren moeten beter ondersteund worden bij het (leren) lesgeven. We willen lerarenopleiders en mentors in scholen bewust maken van dilemma’s die bij beginnende leraren spelen, zodat zij hen beter kunnen ondersteunen. De overgang naar de praktijk moet daardoor soepeler verlopen en we hopen op minder uitval van beginnende leraren. We hebben goede leraren hard nodig! Klik hier voor de vragenlijst.

HotPotatoes - Een beetje variatie in de digitale leskeuken
Online leermiddelen worden steeds meer gebruikt in ELO's en op websites.
Maar hoe creëer je als docent zelf spannende oefeningen? En hoe verwerk je bijvoorbeeld van internet gedownloade filmpjes in het lesmateriaal?
Het gratis programma 'HotPotatoes' is eenvoudig te gebruiken en biedt toch veel mogelijkheden. Leer op de 'Aardappelbeurs' van woensdag 10 juni hoe snel je zelf digitale oefeningen kunt maken. Meld je aan op http://hotpotatoes.digischool.nl. Zowel voor beginners als voor gevorderden.