Community Geschiedenis Histoforum
Gazprom; Ruslands nieuwe wapen
Rusland is sinds
1990 fundamenteel anders dan de Sovjet-Unie tijdens de Koude Oorlog :
het boezemt minder angst in, de vrije markt is er vrijer dan hier, de
machthebbers zijn zelf miljardairs in plaats van bevoorrechte rode
proletariërs, maar corruptie, afpersing, machtsmisbruik en
steekpenningen zijn hindernissen waarmee elke Westerse ondernemer moet
afrekenen, letterlijk en figuurlijk. BP, Shell, Ikea, Motorola en
duizenden kleinere bedrijven verloren veel geld aan de maffia, aan
corrupte rechters en zichzelf verrijkende politieagenten.
Georgië ondervond in
2008 nog wel hoe hard het Rode Leger nog kan optreden, maar het bleef er
geen 45 jaar zoals na de 2° W.O. in het Oostblok. De geheime dienst en
het regime (waarvan 70% uit die dienst afkomstig is) gebruiken nu andere
middelen : radioactief polonium, kwik en ander vergif
om kritische journalisten en ongewenste presidenten het zwijgen
op te leggen, olie en aardgas om onwillige regimes tot nieuwe
satellietstaten te degraderen.
Maar het nieuwe
sterke wapen is Gazprom, de grootste aardgasleverancier ter wereld.
Helemaal nieuw is het niet, want, zo leren ons Panyuskin en Zygar. Al in
1960 ondertekende Enrico Mattei, de directeur van het Italiaanse
energiebedrijf ENI een aardgasakkoord met Chroesjtsjov. Kort nadien
verongelukte zijn vliegtuig in mysterieuze omstandigheden. Hij had de
olie- en aardgasblokkade van de SU doorbroken.
In 1970 ondertekende
Willy Brandt en Leonid Brezjnev hun “gas voor buizen” – akkoord.
Duitsland leverde buizen met grote diameter en op 1 oktober 1973
stroomde het eerste aardgas uit de SU in Europa binnen. De Amerikanen
tot 1982 om Duitsland te doen stoppen met deze samenwerking, want in
geval van oorlog zouden de Russen hun tanks rechtstreeks vanuit de
pijpleidingen kunnen voltanken en zo in enkele dagen heel Europa
veroveren.
Ondertussen is de SU
uiteengevallen, Finland is voor 100% afhankelijk van Gazprom, Oostenrijk
voor 75, Duitsland voor 45en de voormalige Oostbloklanden zoals Polen,
Oekraďne en Wit-Rusland voor
percentages in de buurt van de Finse. De Russische invloed op de
politieke besluitvorming in Wit-Rusland en Oekraďne is dan ook vrij
groot. Hetzelfde geldt voor Centraal - Aziatische landen zoals
Turkmenistan en Oezbekistan.
Gazprom is sinds
2006 ook sponsor van Schalke 04 ( Gelsenkirchen ) en eigenaar
van Zenit Sint-Petersburg. En
hun Roman Abramovitsj bezit voetbalclub Chelsea. Ook de andere
bestuursleden van Gazprom zijn er niet slechter van geworden. Als ze
niet in Monaco of Londen wonen, verblijven ze op
Andere toppers uit
de voorbije 20 jaar, die dank zij
Gazprom welvarender
werden, komen ook aan bod : Tsjernomyrdin, Ryzjkov, Jegor Gajdar,
Jeltsin, Berezovski, Primakov, Vjachirev en Aleksej Miller.
Soms vertellen de
auteurs er onthutsende dingen bij, ze zijn heel goed op de hoogte, maar
hun reportage had wat ordelijker en
beknopter mogen zijn. En de ontelbare dialoogjes doen afbreuk aan
de geloofwaardigheid van hun onderzoeksjournalistiek.
Hun boek toont hoe
dan ook aan hoeveel macht
het duo Gazprom – Rusland hebben in een territorium dat zich momenteel
uitstrekt van Engeland tot Oezbekistan en Turkmenistan.
Een kaartje met de
bestaande en geplande gaspijpleidingen ontbreekt helaas. De uitgever had
dat makkelijk uit een krant kunnen halen ( bv. D.S., 04.03.08).
Referentie:
Valeri Panyushkin –
Michail Zygar, Gazprom.
Ruslands nieuwe
wapen. Uitgeverij Spectrum, Houten / Standaard, Antwerpen, 2008. 275 p.
; register. ISBN 978 90 491 0001 8 ;
€ 19,95.
Jef
Abbeel, oktober
2008
Met onderstaande zoekmachine kunt u zowel zoeken op het www als binnen deze site en Histoforum