Community Geschiedenis Histoforum
Rome van 161 tot 640 na Christus
Over de val van het
Romeinse Rijk zijn sinds Gibbon (1776-1781) al veel studies geschreven.
De meeste auteurs zochten de oorzaak bij de Germanen (300-400),
Hunnen(350-450), Wisigoten (410) of Ostrogoten (500).
Goldsworthy,
al bekend door zijn boeken over Caesar en Carthago, begint zoals Gibbon
met een heel lange aanloop in en zelfs voor
180, toen het rijk nog
floreerde. De kaart op p. 38-39 illustreert dat.
Hij benadrukt de
crisismomenten in de 3° e., in de vorm van geregelde burgeroorlogen,
andere interne conflicten en de eerste vreemde invallers. Diocletianus
en Constantijn konden nog even voor herstel zorgen, maar in de 4° eeuw
werd de opdeling in twee of vier definitief,
in de 5° eeuw volgde de instorting en in de 6° eeuw de mislukte poging
van de oostelijke keizer
Justinianus (527-565) om het Westen te heroveren.
Daarna zag de wereld er voorgoed heel anders uit.
Volgens James
O’Donnell , The ruin of the Roman Empire, 2009, was Justinianus zelfs de
echte schuldige voor de ondergang van het Westen, omdat hij het gezag
van de Ostrogoten weigerde te erkennen en door zijn invasie de bevolking
verder uitputte en zo de weg vrijmaakte voor de inval van de
Langobarden.
Goldsworthy houdt
het eerder bij de interne conflicten en beschouwt
de verovering van de Afrikaanse graanschuur door de Vandalen
(429-442) als de zwaarste slag. Zijn verklaringen zijn dus niet
revolutionair.
De verklaringen voor
de val van Rome vormen slechts een onderdeel van zijn heel lang relaas
over de periode van 161 tot 640 n.C. Hij vertelt daarbij over zeer veel
andere onderwerpen : de herkomst van de keizers, hun curriculum vitae,
opgang, privé-leven; of :
de eerste handelscontacten tussen Rome en China in 166, t.t.v.
Marcus Aurelius (p. 55), althans volgens Chinese bronnen. Of over
Perzië, de nieuwe vijand in de 3° e. n.C., die de economie van het rijk
zwaar onder druk zette. Of uitgebreid
over het Christendom. En over de zoektocht
naar nieuwe slaven , toen de veroveringen ophielden. Maar iets te weinig
over de afname van de bevolking, het dalend aantal eigen soldaten, de
opname van Germaanse soldaten om
de grenzen te verdedigen tegen Germanen en andere invallers.
Goldsworthy kan
schitterend vertellen, zoals hij ook al aantoonde in zijn “Caesar” en
zijn “Carthago”, hij heeft een soepele pen, hij weet enorm veel, hij
schrijft een prachtig boekwerk
over die vijf eeuwen, met overzichtelijke kaarten, heldere schema’s, een
zeer uitvoerige en
gedetailleerde
chronologische tabel, prachtige kleurenfoto’s, typeringen van volkeren
die het Romeinse Rijk bedreigden en van hun aanvoerders, heel veel
details en personalia, maar iets te weinig focus op de oorzaken zelf van
de val.
Nog één detail :
Goldsworthy blijft de slag van Varus en Arminius situeren in het
Teutoburgerwald in plaats van de recentere hypothese, nl. in de omgeving
van Kalkriese.
Het
boek is zijn prijs
meer dan waard.
Referentie :
Adrian
Goldsworthy, De val van Rome.
Uitgeverij
Ambo, A’dam / VBK, Wommelgem, 2009.
518 p. ,
kaarten, foto’s, chronologie, woordenlijst, bibliografie, register.
ISBN
978 90 263 21771; €
34,95.
Jef Abbeel, mei 2009
Met onderstaande zoekmachine kunt u zowel zoeken op het www als binnen deze site en Histoforum