Het ochtend toilet
Jan Steen
Alle sexuele
symboliek komt samen in het schilderij 'Het ochtend
toilet' van Jan Steen (1663).
Op de boog zijn
conventionele symbolen te zien van ijdelheid.
Maar
de halfgeklede vrouw en de locatie (slaapkamer)
wijzen erop dat het schilderij over koopbare liefde
gaat.
-
De luit
is achteloos in de
hoek geworpen, wat erop duidt dat er sex heeft
plaatsgevonden.
-
Ook de schoenen, normaal gesproken
een symbool van huiselijke harmonie, zijn achteloos
aan de kant gegooid.
-
De vrouw trekt een kous aan.
Kous was in die tijd slang voor vagina.
Schertsend,
minachtend, werden vrouwen in de zeventiende eeuw
wel piskousen genoemd. Op een embleem van Roemer
Visscher trekt een vrouw op vergelijkbare wijze haar
kous aan. Visscher schrijft daarbij: Wie een kous te
snel aantrekt, kan deze gemakkelijk vernielen door
er gaten in te trekken. Evenzo kan onbesuisd gedrag,
zoals zwichten voor erotisch genot, een mens
gemakkelijk te schande maken.
-
De gedoofde kaars verwijst normaal gesproken naar
kortstondigheid, maar hier staat deze naast een open
juwelenkistje. Zij verwijzen naar een populair
gezegde: 'Men koopt geen parels in het donker,
noch zoekt men liefde in de nacht.
|