home 1 2 3 4 5 6 7 1 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18


De luit in de schilderkunst
 

De dansles

Jan Steen

 Klik hier voor een vergroting

Vier kinderen spelen met een kat, ze laten hem dansen. Het middelste jongetje houdt de kat bij zijn pootjes vast, het meisje speelt op een fluit en de twee andere kinderen kijken en lachen. De kat krijst, de hond blaft en een oude man kijkt uit het raam. Het tafereel is voornamelijk in beige en bruinige tinten geschilderd. Alleen het meisje draagt helder gekleurde kleding: vooral het blauw van haar rok is opvallend fel. Dit schilderij is een 'typische Jan Steen': veel amusement in een huiselijke omgeving en een seksueel getinte symboliek. Hoewel dit een onschuldig tafereeltje lijkt, voelde een tijdgenoot van Jan Steen in dit werk direct een erotische lading.

  • De kat en de hond (kooikershondje) golden in die tijd meestal als symbool van wellust en onkuisheid.

  • De kinderen geven de kat een pijpje, De uitdrukking 'een pijpje uitkloppen' werd - nog tot in de 20ste eeuw - gebruikt als een verwijzing naar bordeelbezoek.

  • De kinderen tillen zijn staart op en laten hem dansen. Dansen werd gezien als een tamelijk onfatsoenlijke activiteit, die weer tot andere zonden kon leiden. Hier danst de kat letterlijk 'naar de pijpen' van de kinderen.

  • Ook andere details verwijzen naar de liefde of de erotiek: het bed op de achtergrond en muziekinstrumenten zoals de fluit en de luit (aan de muur)

  • De rode kousen van het meisje. Het kooikershondje komen we op meer schilderijen van Steen tegen, evenals de luit aan de muur, de tinnen kan en de koekenpan op de grond.