Een schooleigen canon Leerlingen maken in deze opdracht een eigen canon. |
Albert van der Kaap, Enschede, albert@vanderkaap.org
Een
schooleigen invulling van de canon
In een artikel in Trouw (februari 2008) pleitte het PvdA
Tweede Kamerlid Pierre Heynen ervoor dat er bij de
onderwijskundige invulling van de canon die binnenkort
een plaats krijft in de kerndoelen als 'als uitgangspunt
ter illustratie' , veel ruimte moet zijn voor de scholen
en de docenten. 'Zo kan de canon', zegt hij, 'specifiek
in- en aangevuld worden met regionale, locale of andere
specifieke vensters'. (1)
Heynen stond in deze opvatting niet alleen.In diverse
reacties op de canon, ook van Van Oostrom zelf, wordt
het aangemoedigd om met allerlei eigen versies van de
canon te komen. Het liefst zag de canon commissie dat er
voor het basisonderwijs zelfs voor elke Nederlandse
gemeente een lokale canon werd ontworpen. 'Voor de
ontwikkeling van historisch besef door middel van het
leren ontdekken van het verleden in het heden kan de
lokale en regionale schoolomgeving een positieve
bijdrage leveren. Via een lokale of regionale canon
kunnen die onderwerpen benadrukt worden, die de beleving
van de geschiedenis in de eigen omgeving mogelijk
maken', aldus de commissie.
In Kleio pleitte collega Marieke Orsel (2) ervoor om
leerlingen zelf een canon te laten opstellen, één die
voor hen relevant is. Door er samen met andere
leerlingen aan te werken ontstaan er niet alleen meer
perspectieven op de vaderlandse geschiedenis, maar wordt
er ook meer betekenis aan gegeven.
In een reactie op de officiële website van de canon (3)
klaagt een andere collega over het geringe aantal
canonvensters per tijdvak. Alleen al voor de prehistorie
en de oudheid kan ik me wel minstens tien onderwerpen
voorstellen, aldus deze collega, die een plaats hadden
kunnen krijgen naast de vermelde.
Met het (gratis) digitale instrument 'De tien tijdvakken
van... ' , ontwikkeld door SLO, kunnen leerlingen online
een eigen canon maken en die delen met vrienden en
familieleden. Het aardige van een dergelijke digitale
canon is dat hij interactief is. Bezoekers kunnen
reageren op elk item. Zo kunnen medeleerlingen
bijvoorbeeld vragen stellen of suggesties ter
verbetering doen. Ook kunnen bezoekers elk item
waarderen zodat er per tijdvak uiteindelijk een, door de
bezoekers bepaalde, volgorde van belangrijkheid wordt
aangebracht. (zie de
docentenhandleiding)
Om een idee te krijgen van de mogelijkheden kunt u op
http://tientijdvakken.slo.nl inloggen met
Kaapcollege_Klas1 en ook Kaapcollege_Klas1 als
wachtwoord. Als u op het tijdvak van jagers en
boeren klikt ziet u een tweetal canonvensters, één over
hunebedden en één over het meisje van Yde. Deze items,
met in dit geval van internet afkomstige teksten, zouden
bijvoorbeeld een plaats kunnen krijgen in een Drentse
canon. De opdracht aan leerlingen zou er als volgt uit
kunnen zien.
Maak je eigen canon
Samen met de andere leerlingen van de klas maak je een
geschiedenscanon. Deze canon bestaat per tijdvak uit
maximaal tien items.
Doe het zo:
-
Lees eerst de handleiding
-
Bedenk samen met een klasgenoot een item (een gebeurtenis, een ontwikkeling of een persoon) die volgens jullie zeker een plaats moet krijgen in een tijdvak.
-
Schrijf over dit item een bondige, heldere en duidelijke tekst waarin duidelijk wordt waarom dit item een plaats moet krijgen in de canon.
-
Zoek bij het item minimaal twee afbeeldingen die een goede illustratie vormen van het item. Schrijf een korte duidelijke toelichting bij de afbeelding
-
oek bij het item een kaartje dat voor de bezoeker van de website duidelijk maakt waar het item zich afspeelt of zoek een afbeelding van een kunstwerk dat past bij het item. Maak in een korte toelichting duidelijk waarom dit kunstwerk goed bij het item past.
-
Je mag ook een link naar een toepasselijk filmpje opnemen.
Nadat alle groepjes items voor de canon hebben gemaakt
kiest de docent de (maximaal) tien items die hij het
meest kenmerkend vindt voor het tijdvak. Deze krijgen
een plaats op de website voor bezoekers.
Schrijf nu een reactie op twee canon items. Kies voor
een of meer van de volgende drie mogelijkheden:
-
Bedenk een of meer vragen waarop de schrijver van het item volgens jou antwoord zou moeten geven om een aspect van het item te verduidelijken of te verhelderen.
-
Geef advies op welk punt/welke punten het item verbeterd kan/moet worden.
-
Geef commentaar op de keuze van kaarten, afbeeldingen, filmpjes. Maak duidelijk waarom je deze keuze goed vindt of waarom niet.
Verbeter tenslotte, op basis van het
commentaar van een of meer medeleerlingen, jouw item.
Tenslotte bekijken jullie elkaars items en beoordelen
elk item met een cijfer van één tot vijf. Het item met
de hoogste beoordeling komt vervolgens bovenaan te
staan.
Noten
1. Pierre Heijnen, lid PvdA-fractie Tweede Kamer in
Trouw 8 februari 2008
2. Kleio, nr. 9, september 2008
Een canon maken
Copyright: Albert van der Kaap, 2013