Histoforum
laatste wijziging: 11-08-2012
Cold Mountain - DVD - 2004
Speelduur: 148 minuten - Engels, ondertitels in tien talen, waaronder Nederlands
Tijd en ruimte: Secessie-oorlog (1861-1865), Verenigde Staten
Thematiek: gruwel van de oorlog, liefde en volharding
Regie: Anthony Minghella
Acteurs: Jude Law (Inman), Nicole Kidman (Ada), Renée Zellweger (Ruby), Philip Seymour Hoffman, Brendan Gleeson, Donald Sutherland (dominee)
Inhoud
Julesburg, Virginia,
1864. De Noordelijke troepen belegeren de stad. De film begint met
enkele bedrieglijk vreedzame beelden: een konijntje huppelt de
loopgraven in; een soldaat verzamelt kleren in een kruiwagen. Maar… de
kleren zijn van gesneuvelden, het konijntje is uit zijn hol gevlucht
omdat de Noordelijken een reusachtige hoeveelheid buskruit onder de
grond hebben gestouwd.
We maken kennis met enkele soldaten uit het stadje Cold Mountain. Onder hen de zwijgzame Inman, die een opgerold boek koestert, met daarin de foto van een dame.
In een flash back gaan we drie jaar terug en zien we de aankomst in Cold Mountain van de nieuwe dominee en zijn dochter Ada. Onder de werklui die de kerk bouwen is Inman, danig onder de indruk van de mooie, gesofisticeerde Ada. Snel voelen zij zich tot elkaar aangetrokken, doch Inman is dodelijk verlegen tegenover vrouwen en dat is wel een hinderpaal voor hun ontluikende liefde. Dan breekt de Secessieoorlog los. Inman tekent als vrijwilliger bij de Zuidelijken. Vlak voor zijn definitieve vertrek naar de strijd vindt hij eindelijk de moed om Ada te kussen. Zij belooft op hem te wachten; hij om naar haar terug te keren.
Weer naar 1864. De mijn ontploft. Inman wordt bedolven, maar weet zich te bevrijden. De Noordelijken hebben de afstand verkeerd ingeschat. Ze raken ingesloten in hun eigen mijnkrater en bij honderden afgeslacht. Inman wordt gewond aan de keel. Tijdens zijn herstel ontvangt hij een brief van Ada, die hem vraagt naar huis terug te keren. Inman heeft genoeg van de gruwelen, waarin al zijn makkers uit Cold Mountain zijn omgekomen en deserteert.
Op de helse weg
terug naar huis komt hij enkele vreemde figuren tegen. Een dominee die
te veel van de geneugten van het vlees houdt; een alleenstaande maar
lang niet hulpeloze jonge weduwe en moeder, die wenend in zijn armen
warmte en troost zoekt (een aangrijpende scène - zonder seks). Of zoals
de bezopen verrader die ze uit de nood helpen en die dan zijn
zelfgestookte sterke drank en de vrouwen in zijn huis gebruikt om hen af
te leiden en te verkopen aan de plaatselijke Home Guard. Niet voor niets
schelden ze hem uit voor Judas.
De regisseur, Anthony Minghella, schakelt voortdurend over en weer tussen beide protagonisten, en trekt je als kijker met alle emoties in beide verhalen.
Ada heeft het ondertussen ook niet gemakkelijk. Opgevoed als een keurige, buitengewoon onpraktische dame moet ze plots na de dood van haar vader de boerderij van de ondergang pogen te redden en zien dat ze niet de hongerdood sterft. Als de nood het hoogst is, krijgt ze hulp van de brutale boerenmeid-met-gouden-hart Ruby (Renée Zellweger).
Nu alle weerbare mannen naar het front zijn berust ook in het stadje Cold Mountain alle macht in feite bij de Home Guard, onder leiding van de verlopen Teague. Teague belaagt Ada als eertijds de vrijers Penelope, Odysseus’ echtgenote. Het optreden van de Home Guard laat zien wat oorlog met mensen doet, zeker met sadistische machtswellustelingen als Teague en zijn bende.
Zoals Odysseus, naar wiens tocht Cold Mountain duidelijk verwijst, moet Inman vele gevaren en beproevingen doorstaan. Een platgebrand land is gevaarlijk, deserteurs zijn vogelvrij. Herhaaldelijk ontsnapt hij op het nippertje aan de dood. Uiteindelijk bereikt Inman zijn geliefde Ada. Maar daarmee is het verhaal nog niet ten einde.
Bespreking: Mix van ,,Odyssee'' en ,,Gone with the wind''
Cold Mountain is
een sterk, onbeschaamd romantisch melodrama. De film gaat over
verlangen. Naar liefde, naar een thuis, naar vrede. Dat dit verlangen
wordt verbeeld in een tijd waarin grote passie werd beleefd door het
uitwisselen van beleefdheden en het werpen van een snelle blozende blik,
doet al geen goed aan het spektakel. Als de rode draad dan ook nog eens
een verhaal is van twee geliefden die elkaar bijna niet te zien krijgen,
dan wordt het wel erg moeilijk om de vonken van het scherm te laten
springen. Wat rest is het relaas, de persoonlijke weg die de twee
afleggen voordat ze elkaar opnieuw in de armen mogen sluiten.
Ruby, de reddende engel
De psychologie van de personages is bovendien perfect geloofwaardig in al zijn romantische lyriek. Dat is te danken aan beide hoofdrollen. Nicole Kidman domineert de scène niet zo formidabel als in andere recente rollen, maar ze is zeker ook niet miscast. Jude Law heeft aan de zwijgzame, introverte Inman een moeilijke rol, maar weet met zijn blik en motoriek perfect de hunkering en het lijden gestalte te geven waarvoor de woorden hem ontbreken.
De film telt daarenboven een hele reeks uitstekende bijrollen, die beurtelings meestal kort maar prominent op het voorplan treden. Zoals Ruby, of haar vader (van wie je pas achteraf beseft dat je hem in het begin van de film al zag optreden). Of de jonge weduwe die tot alles bereid is om haar zieke baby te redden, maar in een meedogenloze wraakgodin verandert tegenover de soldaten die het kind belagen.
DVD
De dvd bevat weinig extra’s. Interessant zijn de 11 ‘niet eerder getoonde scènes’, waarvan sommige helaas uit de film zijn geknipt omwille van de lengte van het geheel.
Didactische tips
De film is zeer geschikt voor projectie in zijn geheel als forumfilm.
Algemeen: zie op de site van de Vlaamse Vereniging Leraren Geschiedenis: Speelfilms en geschiedenis. Didactisch verwerkingsmodel.
Indien je weinig ervaring hebt in het werken met speelfilm, lees dan eerst op de vvlg-site de achtergrondartikels: Speelfilm als medium in de geschiedenisles en Film en televisie als bron van historische beeldvorming.
Jos Martens
Met onderstaande zoekmachine kunt u zowel zoeken op het www als binnen deze site en Histoforum
© Albert van der Kaap, Enschede
1998-2004.