Lesmateriaal

Het Wilhelmus

Deze opdracht is de tweede uit een drieluik over Willem van Oranje. Andere opdrachten zijn:
De moord op Willem van Oranje
Balthasar Gerards

In deze drie opdrachten krijgen de leerlingen een beeld van de context waarin de Opstand zich afspeelde.

De Beeldenstorm is een uitgebreide opdracht over een aspect van de Opstand.

Het Wilhelmus


Nederlands volkslied sinds 1932. Bij officiële gelegenheden worden meestal alleen het eerste en zesde couplet gezongen.

 

Eerste zes coupletten

Wilhelmus van Nassouwe
ben ik, van Duitsen bloed,
den vaderland getrouwe
blijf ik tot in den dood.
Een Prinse van Oranje
ben ik, vrij, onverveerd,
den Koning van Hispanje
heb ik altijd geëerd.


In Godes vrees te leven
heb ik altijd betracht,
daarom ben ik verdreven,
om land, om luid gebracht.
Maar God zal mij regeren
als een goed instrument,
dat ik zal wederkeren
in mijnen regiment.

Lijdt u, mijn onderzaten
die oprecht zijt van aard,
God zal u niet verlaten,
al zijt gij nu bezwaard.
Die vroom begeert te leven,
bidt God nacht ende dag,
dat Hij mij kracht zal geven,
dat ik u helpen mag.

Lijf ende goed tezamen
heb ik u niet verschoond,
mijn broeders, hoog van namen
hebben 't u ook vertoond
Graaf Adolf is gebleven
in Friesland in den slag,
zijn ziel in 't eeuwig leven
verwacht den jongsten dag.

Edel en hooggeboren,
van keizerlijken stam,
een vorst des rijks verkoren,
als een vroom christenman,
voor Godes woord geprezen,
heb ik, vrij onversaagd,
als een held zonder vrezen
mijn edel bloed gewaagd.

Mijn schild ende betrouwen
zijt Gij, o God mijn Heer,
op U zo wil ik bouwen,
Verlaat mij nimmermeer.
Dat ik doch vroom mag blijven,
uw dienaar t'aller stond,
de tirannie verdrijven
die mij mijn hart doorwondt. 


 Tekst van Marnix van Sint Aldegonde, Dirck Volkertsz. Coornhert of Petrus Datheen. Oorspronkelijk is het Wilhelmus gedicht op een vlot lopende melodie waar meer pit in zit dan we van het Nederlandse volkslied gewend zijn. In het Geuzenliedboek uit 1576 staat als wijsaanduiding: ‘Na die wijse van Chartres’. Het gaat hier om ‘O la folle entreprise / du Prince de Condé’, het spotlied dat een katholieke soldaat schreef over het mislukte beleg van de Franse stad Chartres door de Prins van Condé en zijn Hugenoten in 1568.

 

Klik hier voor de tekst van alle coupletten.