Histoforum
laatste wijziging: 02-12-2010
DVD-box National Geographic:
De Maya’s
De box bevat drie DVD’s : Het verloren rijk van de Maya’s, Het geheim van de Maya koningen en De laatste dagen van de Maya cultuur.
Waarschuwing: in de online catalogus van National Geographic worden de drie documentaires afzonderlijk aangeboden tegen een prijs die per stuk nauwelijks lager ligt dat de box met de drie samen.
1. Het verloren rijk van de Maya’s, National Geographic, 2009 (oorspronkelijk 1993) - 60 minuten, Engels, Nederlandse ondertiteling
Genre: gedramatiseerde documentaire
Waardering: ***/4
Commentaar door de bekende filmster Susan Sarandon.
Deze
documentaire begon zijn carrière als
koopvideo: Verloren Maya Koninkrijken, 1993. Pas bij het bekijken constateerden
we dat het om dezelfde uitzending ging, met een lichtjes gewijzigde
titel, maar volslagen ongewijzigde inhoud. De video bezat één groot
nadeel: de technische beeldkwaliteit van de kopie was alles behalve
denderend te noemen. Dit is in de DVD verholpen. De opnamen van de
kunstvoorwerpen zijn adembenemend fraai. En DVD bezit het voordeel dat
je elk beeld op diakwaliteit kunt stilzetten om het rustig te bekijken.
"Zij waren hier duizenden jaren voor Columbus. Toen Parijs nog een dorp was, hakten zij steden uit de jungle." Met deze dramatische zinnen in typische National Geographic - stijl is de toon gezet. De woorden zijn vergezeld van al even inspirerende (gereconstrueerde) beelden: een vorstelijk Mayapaar treedt uit de tempel naar buiten om de bebloede handpalmen aan hun onderdanen te tonen, bewijs dat ze hun koninklijk bloed aan de goden hebben geofferd voor het welzijn van hun volk.
Sensationeel, op effect berekend, dat wel. Maar
wetenschappelijk onderbouwd. En je aandacht is meteen gevangen, zeker
als daarop in snelle opeenvolging flitsen volgen van de indrukwekkende
piramide van Chichén Itzá en van andere Mayasteden. Voor de rest van de
bespreking verwijzen we naar de vroeger geschreven uitvoerige en ruim
geïllustreerde recensie op de website van het
Instituut voor Amerikanistiek.
Toch nog een bijkomende waarschuwing: bij controle bleek dat een groot aantal hyperlinks ondertussen verdwenen zijn, ook die naar ‘serieuze’ universitaire sites (blijkbaar een onuitroeibare kwaal). Het loont de moeite om via trefwoorden (bv Linda Schele) en de zoekmachine Google op speurtocht te gaan.
Alleen nog even het slot herhalen. De DVD geeft geen globale initiatie over cultuur en geschiedenis van de Maya. Hij benadert de Maya-cultuur voornamelijk via erg knappe beeldinformatie over de recente opgravingen in Copan, Dos Pilas en andere plaatsen, met andere woorden: de opgravingartikels uit de laatste tien jaargangen van National Geographic (tot 1993) in bewegende beelden.
Beeldje van het dodeneiland Jaina
Het is een DVD om duimen en vingers af te likken, met veel nooit eerder vertoond materiaal en o.i. één tekort: er ontbreekt een epiloog. Toen ik in 1978 Copan voor het eerst bezocht verkeerden de plannen voor de reconstructie van de hiërogliefentrap nog maar in embryonaal stadium.
In de film waren we ooggetuige van belangrijke ontdekkingen, onder andere de Rosalila - tempel. In 1992 konden de archeologen nauwelijks bevroeden hoe belangrijk dit was. Rosalila bleek opgericht door Maan Jaguar, de tiende heerser van Copan in het jaar 571 van onze tijdrekening, en bevatte klaarblijkelijk de tombe van zijn voorganger, de vergoddelijkte stichter van deze dynastie van zestien opeenvolgende priester-koningen. Er is een zeer nauwkeurige reconstructie gemaakt die sinds 1996 te bezichtigen is in het museum van Copan. (De oorspronkelijke onderaardse vindplaats is veel te gevaarlijk voor bezoekers.)
Ik kan me voorstellen dat heel wat mensen meer willen weten over de verdere ontwikkelingen van wat ze gezien hebben. Nergens wordt iets gezegd over de einddatum van de film. En dat is dan ook de reden waarom de documentaire geen 4 sterren krijgt.
Copan. Dramatische opname van een stèle voor de hiërogliefentrap
Anderzijds is het best mogelijk dat leerlingen deze en/of andere films mee naar huis vragen om rustig te bekijken: heel wat jongeren (en vaak hun ouders!) blijken gefascineerd door de precolumbiaanse culturen.
Met onderstaande zoekmachine kunt u zowel zoeken op het www als binnen deze site en Histoforum