Belgium 1830-2030

Het huidige territorium van België was tot 1830 altijd bezet door Romeinen, Germanen, Fransen, Bourgondiërs, Spanjaarden, Oostenrijkers, weer Fransen en Uiteindelijk Nederlanders. Is België dan een kunstmatige staat ? Of toch het resultaat van een onvermijdelijk proces ? Of een toevallig gevolg van de geschiedenis ? Dit laatste is trouwens op vele landen toepasselijk.

Allerlei oorlogen en toevalligheden bepaalden inderdaad onze en vele andere grenzen. En of er tussen die grenzen één natie woont, is minder evident dan in de eenheidsstaten rondom ons.
Wij hebben maar één natuurlijke grens : 66 km Noordzee, plus een paar kilometer Maas, waarbij Maastricht ons dan nog ontnomen is. De Schelde fungeerde tot 1530 als grens tussen Frankrijk en het Duitse rijk : de bewoners op de linkeroever (Henegouwen, West- en Oost-Vlaanderen) hoorden bij Frankrijk, die van de rechteroever bij het Duitse rijk.

Kortom: in 1830 werd België gesticht, het bestaat al langer dan Italië en Duitsland en ondanks vele negatieve voorspellingen, bestaat het nog altijd. De eerste onheilsprofeet was Talleyrand, die al in 1832 het einde van het landje voorspelde (hij had het liever deel zien worden van Frankrijk). En separatisme is geen privilege van de Belgen: de Schotten, Québecois, Leg Nord, Catalanen ... zijn er even goed in en ook hun land bestaat nog altijd.
Dit boekje geeft op een zeer ludieke wijze een overzicht van de geschiedenis van ons landje, vanaf de opstand en de zoektocht naar een koning en de pogingen van Nederland om het te heroveren.

Leopold I werd de eerste koning. Helaas had zijn vrouw Louise-Marie van Orléans minachting voor de Belgen en wou ze terug naar Frankrijk. En in 1861 schreef Leopold zelf : "België heeft geen nationaliteit en kan er ook nooit één hebben. Niets houdt het land samen" (p.22).

Tegen alle verwachtingen en voorspellingen in, hield België stand, het kreeg de meest liberale grondwet van de 19° eeuw, zat bij de kopgroep van de Industriële revolutie, bemachtigde een grote en rijke kolonie waar de andere landen jaloers op waren. De grondwet werd enkel uitgebreid om het kiesrecht te verruimen (1893, 1921, 1948) en om de staat te hervormen (1970 - 2014).

Het boek bestaat deels uit zeer degelijke bindteksten, die chronologisch geordend zijn en prachtige prenten, die grotendeels van recente datum zijn, dus niet uit de periode die beschreven is. Hitler staat er bij voorbeeld een selfie te maken. Ik had er liever wat meer originele prenten in zien staan : die zijn genoeg voorradig. Herman Van Rompuy, blijkbaar zeer geschikt voor een karikatuur, krijgt in die vorm een eresaluut voor zijn functie van eerste Europese president.

Gelukkig staan er wel teksten in uit het verleden, bv. uit 1832 (Talleyrand, zie hierboven) of uit 1932. In deze laatste werd gezegd dat de Rijksuniversiteit van Gent toch maar 6 of 7 studenten zou tellen.
Het boek is ook up-to-date : de asielzoekers, de Molenbeekse terroristen, ze staan er allemaal in. Het gaat zelfs tot de troonsbestijging van Elisabeth in "2030". Dat zou wel wat later kunnen plaatsvinden.
Het beperkt zich ook niet tot politiek: ook sociale zaken, uitvindingen, literatuur, cultuur, sport, zangers zijn erbij.
Het boek is vooral geschikt voor wie al wat weet van de Belgische geschiedenis. Dank zij de drietaligheid, kan het ook gemakkelijk cadeau gegeven worden aan buitenlanders.
De kaft had wel wat steviger mogen zijn.

Jef Abbeel, okt. 2016