Historische recensies

Dominic Lieven, Oorlog & Revolutie. De ondergang van tsaristisch Rusland (uitg. Spectrum, Houten/ Antwerpen), 510 blz., prijs € 39,99.

De Britse historicus en Ruslandkenner Dominic Lieven (‘Rusland tegen Napoleon’) kreeg toegang tot pas geopende archieven. Op basis daarvan komt hij met een zeer gedegen uiteenzetting naar de machten en krachten die aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog het buitenlands beleid van het tsarenrijk bepaalden. Hij analyseert heersende ideeën onder diplomaten over internationale rechtsorde en Ruslands rol in de wereld. Hij citeert tal van memoranda en schetst hoofdpersonen. Op zoek naar samenhang tussen het buitenlands beleid, de oorlog en de revolutie van 1917 komt de auteur op grond van zijn bronnen tot originele interpretaties, bv. dat er in St.-Petersburgse kringen ook enig begrip heerste voor de Duitse paranoia t.a.v. Ruslands machtsstreven. Overheersend daar was de ‘slavofiele’ stroming en het oogje op de Bosporus. Het boek maakt vanuit Russisch perspectief begrijpelijk hoe Europa in 1914 afgleed naar de wereldoorlog; volgens de auteur primair ‘n Oost-Europees conflict. Het veronderstelt Sarajevo, Tannenberg en Oktoberrevolutie bekend: dus wel typisch leesvoer voor specialisten.

Jan van Oudheusden