Historische recensies

Adam Tooze, Economie van de vernietiging. Opkomst en ondergang van de nazi-economie (uitg. Spectrum, Houten / Antwerpen 2015), 880 blz., prijs € 39,99.

De Britse historicus Adam Tooze analyseert de economische aspecten van de heerschappij van de nazi’s en hun oorlogvoering. Zijn studie uit 2006 is nu eindelijk vertaald. Tooze acht de economische factoren van Hitlers oorlogszucht door historici onderbelicht. Een groot aantal thema’s komt in zijn boek aan bod; o.a. de relatie tussen Hitler en het bedrijfsleven, de (smalle) economische basis voor Duitse machtsuitbreiding, de arisering van Joodse bedrijven, de geplande genocide: een ‘hongerplan’ voor miljoenen O.-Europeanen. De mythe rond bewapeningsminister Speer wordt kritisch onderzocht: Speer was even meedogenloos als zijn collega’s, werkte nauw samen met Himmler en blies eigen ‘bewapeningswonder’ op in zijn propaganda; de wapenwedloop werd echter verloren. Hoofdvraag is: waarom trok Hitler ten oorlog? De auteur toont samenhang aan tussen economische factoren (beheersing van graan- en olievelden), strategische argumenten en Hitlers obsessie met een Joods ‘wereldcomplot’ (met VS-president Roosevelt als ‘schurk’). Degelijke en originele studie, voor lezers die echt willen doorbijten.

Jan van Oudheusden