Historische recensies

Robert K. Wittman & David Kenney, Dagboek van de duivel. De jacht op de verloren gewaande papieren van nazi-ideoloog Alfred Rosenberg (uitg. Balans, Amsterdam 2016), 426 blz., prijs € 24,95.

Warhoofd Alfred Rosenberg was dé ideoloog van de nazi-partij. Hij schreef het ontoegankelijke boek ‘Der Mythos des 20. Jahrhunderts’, en was hoofdredacteur van de Völkischer Beobachter, gevolmachtigde voor educatie en ‘minister voor de Bezette Gebieden in het Oosten’. Hij was een van de giftigste verspreiders van het antisemitisme en werkte mee aan de deportatie en vernietiging van de Joden. De kille, hooghartige en zelfingenomen Rosenberg, Hitlers medewerker van het eerste uur, werd door nazi-kopstukken als Goebbels en Himmler zeer negatief bejegend; het ongenoegen was wederzijds. In 1946 kreeg Rosenberg de doodstraf wegens schuld aan alle 4 de aanklachten van het Neurenbergse tribunaal. Decennia later werden zijn verloren gewaande dagboeken (1934-1945) ontdekt. Dit boek beschrijft niet alleen Rosenbergs leven, maar ook dat van een der aanklagers te Neurenberg, R.Kempner (die ternauwernood aan de vervolging was ontsnapt), zodat sprake is van een dubbelbiografie. Een lang relaas over de speurtocht naar de dagboeken gaat aan de biografie vooraf. Nieuwe inzichten boden die niet.

Jan van Oudheusden