Historische recensies

Madeleine Albright, Fascisme. Een waarschuwing (uitg. Arbeiderspers, Amsterdam 2018), 304 blz., prijs € 19,99.

Madeleine Albright (VS-minister van Buitenlandse Zaken 1997-2001) schreef o.a. over die jaren en haar eigen leven (ouders uit Tsjechoslowakije gevlucht voor de nazi’s; de VS haar tweede huis). In dit boek geeft zij een uitvoerig exposé over de geschiedenis van het fascisme onder Mussolini (1922-1945) en Hitlers nazisme (1933-1945). Zij benadrukt de aantrekkingskracht van die bewegingen indertijd. Vervolgens komen epigonen als Franco en Salazar langs, gevolgd door hedendaagse autoritaire en populistische leiders als Chavez, Poetin, Erdogan en Orban. Zij minachten rechten van minderheden, leggen de pers aan banden, roepen nationale grootheid aan en zetten de wet naar hun hand. Zij exploiteren de angst voor morele achteruitgang en voor niet-assimilerende buitenlanders. In Kim Jong-un ziet Albright de moderne fascist in pure vorm. Verontrustend is haar analyse van de koers die de VS onder Trump is ingeslagen. Lange tijd een baken van vrijheid, glijdt Amerika nu af richting een narcistische natie die bondgenoten onzeker maakt en dictators ongemoeid laat. Een scherp, lezenswaardig exposé.

Jan van Oudheusen