Historische recensies

Kees Tukker, De voedselcommissaris. Het gevaarlijke dubbelspel tijdens de oorlog van topambtenaar Jan Groen Tukker (uitg. Ambo/Anthos, Amsterdam 2018), 294 blz., prijs € 22,-

Journalist Kees Tukker ontrafelde het leven van oudoom Jan Groen Tukker, voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog o.m. voedselcommissaris voor Gelderland. Deze ‘oom Groen’ was ervoor verantwoordelijk dat de bevolking in ’40-’45 onder druk van de bezettingsautoriteiten en oorlogsomstandigheden verzekerd bleef van bevoorrading van voldoende voedsel. Naarmate de bezettingsjaren vorderden, werd Groens taak steeds moeilijker. We lezen o.a. over studentenverzet en de Slag om Arnhem. Groen moest wel op goede voet blijven met de bezetter, anders zou hij door een NSB’er worden vervangen. Zo werd hij lid van een Duits-Nederlands cultureel genootschap en bezorgde hij landvoogd Seyss-Inquart af en toe eieren. Ondertussen drukte hij voorraden achterover om onderduikers aan voedsel te helpen, en hielp hij neergehaalde geallieerde piloten ontsnappen: ‘Duitsers bedriegen met een vriendelijk gezicht’. Na de oorlog werd Groen beschuldigd en geschorst, totdat zijn advocaat Kortenhorst hem met succes van blaam wist te zuiveren. Een waardevol onderzoek dat de nuances tussen zwart en wit inzichtelijk maakt.

Jan van Oudheusen