De Ruyter werd en wordt beschouwd als een der grootste, zoniet de grootste vlootvoogd van de hele 17de eeuw. En dat niet alleen in Nederland, doch evenzeer door Denemarken, Engeland, Frankrijk en Spanje. Na zijn overlijden in een zeeslag tegen Frankrijk lieten zijn vijanden eresaluutschoten afvuren. Spanje schonk hem een hertogstitel, die helaas postuum arriveerde.
Aan zijn leven is een epische avonturenfilm gewijd, die in 2015 in wereldpremière ging. Voor internationale verspreiding kreeg hij de titel Admiral.

Inhoud

In de Gouden Eeuw is Nederland zeer welvarend en een grootmacht op zee. Na het overlijden van admiraal Maarten Tromp wordt Michiel de Ruyter aangesteld als diens opvolger. De Ruyter behaalt grote successen als admiraal over de oorlogsvloot van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en weet met zijn vlaggenschip de Zeven Provinciën de Engelsen te verslaan. In de Republiek is echter een interne machtsstrijd losgebroken tussen enerzijds de republikeinen met als aanvoerder raadspensionaris Johan de Witt en anderzijds de Orangisten die het stadhouderschap in ere willen herstellen en prins Willem III op de troon willen plaatsen. Als De Witt in 1672 wordt vermoord en Willem III als stadhouder is geïnstalleerd, wordt De Ruyter op een onmogelijke missie gestuurd. Hij sneuvelt in 1676 tijdens de Slag bij Agosta.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Michiel_de_Ruyter_(film)

Uitzonderlijk neemt deze recensie bovenstaande korte inhoud over van de uitvoerige en gedetailleerde bespreking op Wikipedia, waarnaar we voor de rest eveneens hieronder verwijzen.

Inhoud
• 1 Verhaal
• 2 Achtergrond
• 3 Opnamen
• 4 Buitenland
• 5 Demonstratie
• 6 Muziek
• 7 Rolverdeling
• 8 Trivia
• 9 Externe links

Historische betrouwbaarheid en didactische tips

Zoals bij Wikipedia vermeld, zijn van de film twee versies in de bioscoop en op DVD vertoond, een voor kinderen (met weglating van de gruwelijkste scènes) en een voor volwassenen. Eveneens uitzonderlijk hebben we de film op televisie gezien en niet in de bioscoop. En vermoedelijk was het de kinderversie: in de hele film werd geen enkel jaartal gegeven, slechts een keer sprak men over het “rampjaar 1672”, het jaar waarin de gebroeders De Witt zo gruwelijk afgemaakt werden. Sommige fragmenten waren moeilijk te volgen. Bij voorbeeld: Willem III stuurt De Ruyter op zijn laatste missie. Welke? Wanneer? Veel namen werden onvoldoende gesitueerd, enz.

Film creëert spanning door condensatie of veranderen van feiten en personen. Michiel De Ruyter is gedraaid met enorm veel oog voor het historische correcte detail, onder meer met inspiratie uit de schilderijen van de Hollandse Meesters als Vermeer. Hoogtepunt zijn de nautische taferelen op de wereldberoemde historische replica’s en het bijhorende authentieke manoeuvreren met zeilen en touwwerk. Niet meer gezien sinds Master and Commander (2003) van Peter Weir!.

Toch was ik als historicus teleurgesteld over afwijkingen van het werkelijke historische tijdsverloop. Hoewel dat in een speelfilm als deze, die verschillende decennia overspant, eigenlijk niet te vermijden valt. Het leven van De Ruyer verliep zelfs nog heel wat woeliger en met veel meer avonturen dan getoond in deze nochtans lange prent.
Daarom, ga beslist ook naar het biografisch artikel over De Ruyter op Wikipedia

We hebben met het artikel tevens alle links overgenomen. In 2. Achtergrond en 3. Opnamen tref je veel info, onder meer over de details van de ‘making of’ en over afwijkingen van de historische werkelijkheid. Eén staaltje: stadhouder Willem III (toekomstige koning van Engeland), die in de film niet zo positief uit de verf komt, bestelt voor de gesneuvelde De Ruyter ‘het mooist grafbeeld dat we maken kunnen’. In werkelijkheid betaalde de familie van de admiraal alles zelf, niet de prins of de Staten.

In de film zie je het aanbieden aan de Staten van de scheepsspiegel van de Royal Charles, na de ongelooflijke tocht naar Chatham (1667). Deze trofee wordt nog steeds bewaard in het Nederlandse Rijksarchief. Wie kan beschikken over het boek van Gijs van der Ham, De geschiedenis van Nederland in 100 voorwerpen  vindt het daar onder nr. 44. Indien dat niet het geval is, reis dan meteen naar de juiste plaats in het Rijksmuseum.
Hier kan je een hele poos verder doorgaan naar aanverwant geachte voorwerpen, met uitleg in je taal naar keuze: Nederlands of Engels. Bijzonder bruikbaar voor leerlingenwerk!

Als je bij talrijke links, bijvoorbeeld de Zeven Provinciën of de Batavia je cursor even op de link laat rusten, krijg je een venstertje met foto en korte beschrijving. Dat werkt alleen voor de originele site op Wikipedia: in deze Histoforumrecensie moet je klikken om op een uitvoeriger artikel te belanden.

Voor de Batavia raden we dat beslist aan: zij verging op haar maidentrip in 1629 op de Australische Abrolhos; na de Titanic wellicht de meest geruchtmakende schipbreuk aller tijden. Er is een replica van het schip vervaardigd op de werven bij Lelystad. Toen we die begin jaren 1990 met een internationaal Afrikaans gezelschap bezochten, stonden allen verstomd van de gigantische hoeveelheid eikenhout die voor de bouw van één schip nodig was. De ramp en haar afschuwelijke menselijke gevolgen blijven tot de verbeelding spreken. Zij vormden het onderwerp van verscheidene boeken, zowel romans als non-fiction (1). Een recente BBC-reisuitzending toonde dat er nog steeds kanonnen en twee ankers van het schip op de zeebodem rusten.

Een volledig uitgewerkte en bijzonder bruikbare leereenheid op Histoforum: Michiel Adriaenszoon de Ruyter.

Noot

1. In mijn bibliotheek tref ik:
- Roman: Johan Fabricius, Het beest uit de zee. De ondergang van de Oostindiëvaarder Batavia, Den Haag, Leopold, 1980.
_ Non-fiction: Hugh Edwards, Eilanden der boze geesten, Baarn, Hollandia, 1990 verslag van de duikexpeditie 1963.
- Non-fiction: Gretler, P., Batavia 1987: het verhaal van de bouw der replica.


Jos Martens, augustus 2017