De Gouden Eeuw

Afgelopen week is een start gemaakt met het grote NTR televisieproject over de Gouden Eeuw. Naast een serie voor volwassen en voor kinderen is er ook een zeer informatieve, begeleidende website. Een mooie ondersteuning van een de vier historische contexten in het centraal examen vanaf 2015. In januari 2013 wordt de concept-versie van de nieuwe syllabus gepubliceerd op de website van het CvE.
Op 13 december 2012 was in het Amsterdam Museum de opening van de tentoonstelling De Gouden Eeuw, profetuin van onze wereld. Op de website ook aandacht voor educatie (basisonderwijs en voortgezet onderwijs).

World War One Music & Songs

World War One Music & Songs is een website met liedjes over de Eerste Wereldoorlog en de volledige songteksten.

Vrijwilligers gezocht voor onderzoek naar NSB-karikaturen

NIOD en Meertens Instituut vragen medewerking van belangstellenden voor historische studie naar NSB
Nederland kent een lange traditie van politieke karikaturen of spotprenten. Ook de NSB maakte zowel in de vooroorlogse jaren als tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruik van beeldbepalende prenten om politieke opvattingen te illustreren. Vrijwilligers zijn nu nodig om een beter beeld te kunnen krijgen van deze historische vorm van propaganda.

NIOD en Meertens Instituut vragen medewerking van vrijwilligers
De karikaturen die destijds in het NSB-weekblad Volk en Vaderland verschenen weerspiegelen op compacte wijze hoe de nationaalsocialistische tekenaar Maarten Meuldijk tegen situaties en gebeurtenissen in de toenmalige wereld aankeek. Als mengeling van feiten en visies vormen de karikaturen een interessante en belangrijke historische bron. De prenten uit de NSB-pers zijn begrijpelijkerwijs uit het zicht verdwenen. Ze zijn slechts zelden zichtbaar en zullen vanwege hun politieke strekking geen instemming krijgen van hedendaagse kijkers of lezers. Toch kan bestudering van deze spotprenten bijdragen aan het beter begrijpen van wat de karikaturist bezielde en beoogde. In het KNAW-project Radicale politieke verbeelding willen het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies en het Meertens Instituut de karikaturen van de omstreden karikaturist Meuldijk uit de jaren van crisis en bezetting systematisch en nauwgezet beschrijven. Om onze kennis van de NSB-propaganda te vergroten is de medewerking van gemotiveerde vrijwilligers onmisbaar.

Vrijwilligers onmisbaar voor onderzoek
In dit project worden enkele honderden politieke spotprenten uit de jaren 1933-1945 in kaart gebracht. Vrijwilligers kunnen hieraan meewerken door één of meer spotprenten te omschrijven via een stapsgewijze vragenlijst. De spotprenten zijn onlangs gedigitaliseerd door de Koninklijke Bibliotheek en kunnen via het internet op elke computer worden bekeken. Het NIOD en het Meertens Instituut hebben een speciale website ontwikkeld om de beschrijvingen op eenvoudige wijze mogelijk te maken.
Belangstellenden worden van harte opgeroepen om zich aan te melden voor deelname aan dit project. Dat kan door een e-mailadres door te geven op de site http://www.meertens.knaw.nl/vova/. Historisch geïnteresseerden worden dan zo spoedig mogelijk uitgenodigd om één of desgewenste meerdere karikaturen te beschrijven. Het kost relatief weinig tijd om een beschrijving te maken en alle medewerking is welkom. Resultaten Door de gezamenlijke inspanningen ontstaat een goed overzicht van de manieren waarop de NSB invulling gaf aan propaganda. Daarmee kunnen we leren wat de belangrijkste onderwerpen waren, wat het zelfbeeld en de vijandbeelden van NSB’ers waren en hoe deze karikaturen zich ontwikkelden tijdens de vooroorlogse jaren en tijdens de Duitse bezetting. Het geheel aan beschrijvingen levert nieuwe kennis op over deze bewogen jaren. Bovendien kan hiermee verder historisch onderzoek worden gestimuleerd op een interactieve en gebruiksvriendelijke manier. Geïnteressseerd ? Aanmelden kan vanaf nu op http://www.meertens.knaw.nl/vova/

De Berlijnse muur

Voor i-Phone en Android is in respectievelijk de i-Tunes Store en de Android Market een gratis app beschikbaar over 'Die Berliner mauer'. Zie ook de PowerPoint over de Berlijnse muur en over de Bernauerstrasse (met een uitgebreide toelichting), de straat waar de Muur officieel wordt herdacht en waar verschillende vluchtpogingen hebben plaatsgevonden. .

PowerPoint over maatregelen tegen de joden

Aan het overzicht van PowerPoint presentaties is een PowerPoint toegevoegd met een overzicht van de maatregelen die de nazis in de jaren 1933-1944 in Duitsland tegen de joden hebben genomen. Een PowerPoint die door de simpele opsomming een indrukwekkend beeld geeft van de zeer gedetailleerde maatregelen. De ppt bevat ook een aantal afbeeldingen van de boycot van 1 april 1933.

Studiedag Digitale Geschiedenis

Op 7 januari 2013 organiseren het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap (KNHG) en het Huygens ING een studiedag over het thema digitale geschiedenis. Diverse sprekers zullen tijdens de dag hun licht laten schijnen op uiteenlopende aspecten van dit thema. De nadruk in de diverse presentaties zal niet zozeer liggen op het technologische vlak (de ontwikkeling van tools & software en de productie van data of digitale bronnen) maar op methodologische en epistemologische veranderingen:
• hoe veranderen historisch onderzoek en onderwijs door nieuwe technologieën?
• welke nieuwe onderzoeksvragen maken zij mogelijk?
• welke methodologische gevolgen heeft het gebruik van digitale bronnen?
Publiek is van harte welkom. In verband met het beperkte aantal plaatsen is aanmelding noodzakelijk.
De kosten van deelname bedragen € 20,- (lunch en borrel inbegrepen). Meer informatie vindt u op de website waar u zich ook kunt aanmelden.

Socrative

Scrative is een tool om leerlingen met behullp van bijvoorbeeld een laptop of smartphone actief bij de les te betrekken. Bijvoorbeeld door hen meerkeuzevragen te laten beantwoorden of te laten reageren op stellingen. Op deze website staat meer informatie en een handleiding.

Honderd jaar vechten om de beeldschone Nefertiti

Artikel, met documentaire, over de geschiedenis van wat wel het mooiste pre-moderne kunstwerk wordt genoemd, de buste van Nefertiti in het prachtige Neues Museum in Berlijn.

Soemerisch schrift

Op deze website staat een aardig en heel toegankelijk artikeltje over een van de oudste schriften, het Soemerisch.

The Jesus' Wife Fragment: How the Forgery Was Done

Alles over de hoax van de vrouw van Jezus nog even op een (Engels) rijtje.

America on the sideliness

America on the sideliness:The United States and world afffairs: 1931-1941 is een interactieve tijdbalk met daarop de belangrijkste gebeurtenissen in Europa en Azië in de periode 1931-1941. Bezoekers wordt bij de gebeurtenissen telkens gevraagd een keuze te maken uit mogelijke Amerikaanse reacties, waarop meteen feedback volgt. Ook het goede antwoord wordt toegelicht.

De succesfactoren van onderwijs volgens John Hattie

In zijn boek Visible Learning; a synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement (2009) vergelijkt John Hattie de resultaten van meer dan 50 000 onderwijskundige onderzoekingen over de hele wereld zoals die zijn samengevat in meer dan 800 eerder gepubliceerde meta-studies. Emeritus hoogleraar Gerard Westhoff maakte een online samenvatting

Week van de Klassieken in maart 2013 in teken van ‘Theater’

De zesde Week van Klassieken (7 t/m 15 maart) staat in het teken van het klassieke Griekse theater. Het Allard Pierson Museum, het Nederlands Klassiek Verbond, het Rijksmuseum van Oudheden en Tresoar organiseren tientallen activiteiten om jong en oud kennis te laten maken met het theater van de Griekse wereld. De Week begint met de Ken-Uw-Klassieken Pubquiz voor classici (7 maart) in het Rijksmuseum van Oudheden. Dan opent daar ook de tentoonstelling ‘Couperus en de Oudheid’. Een ‘Do It Yourself Theatertour’, lezingen en kinderworkshops staan op het programma in Het Allard Pierson Museum. Tresoar laat het antieke theater zien in de tentoonstelling ‘Klassiek theater’ in Fryslân, met oude boeken en handschriften uit eigen collectie. Verder zijn er tijdens de Week in het hele land -deels gratis- lezingen, rondleidingen en theatervoorstellingen. De Week wordt afgesloten met een feestelijke lezingenavond van het Nederlands Klassiek Verbond in Leiden met de uitreiking van de NKV Prijs (15 maart). Meer informatie over de activiteiten en het gratis e-book ‘De Kikkers’ van Aristophanes staat op www.weekvandeklassieken.nl.
Grote Ken-Je-Klassiekenquiz
Op 9 en 10 februari vinden in Tresoar, het Allard Pierson Museum en Museum Het Valkhof de voorrondes plaats van de Grote Ken-Je-Klassiekenquiz. De beste schoolteams gaan door naar de finale in het Rijksmuseum van Oudheden op 8 maart. Aanmelden van vierde- en vijfde klas gymnasiasten kan t/m 11 januari: info@tresoar.nl (max. vier leerlingen per team en twee teams per school).
Ken-Uw-Klassieken Pubquiz
Op 7 maart organiseren Lampas en het Rijksmuseum van Oudheden voor de derde maal de Ken-Uw-Klassieken Pubquiz. Teams van classici, studenten en docenten laten hun hersens kraken en heffen het glas. Quizmaster is classicus en schrijver Fik Meijer. Aanmelden kan via www.rmo.nl/pubquiz.
Tentoonstelling Couperus en de Oudheid in het Rijksmuseum van Oudheden
De mooiste uitgaven van ‘klassieke’ romans van Louis Couperus, citaten uit De komedianten, De berg van licht en Iskander en eeuwenoude voorwerpen uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden verbeelden Couperus’ fascinatie voor de antieke wereld. 7 maart t/m 25 augustus 2013.
Kinderworkshops in Allard Pierson Museum
Op 9 en 13 maart (15.00 uur) kunnen kinderen aan de slag met een Griekse tragedie: kleding, maskers en attributen maken en zelf meespelen als acteur. Gratis bij museumbezoek, aanmelden kan via y.garciamoral@uva.nl
Tentoonstelling Klassiek theater in Fryslân in Tresoar
Tresoar geeft vorm aan het antieke theater in een tentoonstelling met oude tekstedities, plaatwerken en sierlijke uitgaven uit de collectie van Tresoar. 1 februari t/m 27 april 2013 E-book De Kikkers van Aristophanes
Speciaal voor de Week van de Klassieken brengt Uitgeverij Athenaeum De Kikkers van Aristophanes uit als e-book. Deze vertaling van Marietje d’Hane-Scheltema is vanaf 7 maart gratis te downloaden van www.weekvandeklassieken.nl.

Huygensbulletin

Op deze website kunt u het eerste Huygensbulletin downloaden in een versie voor het primair onderwijs en het voortgezet onderwijs. Dit bulletin bevat informatie voor leerlingen over de Huygens familie en hun tijd(genoten).

 

Checkpoint Geschiedenis: Propaganda - Vanaf de farao’s tot het internettijdperk

Manipulatie van geruchten, psychologische oorlogvoering en 'framing'. Dit lijken technieken van de 21e eeuw maar in feite zijn ze al eeuwenoud. Met opmerkelijke voorbeelden uit de geschiedenis belichten Han van der Horst en Gerard Groeneveld de werking van propaganda. Han van der Horst is auteur van veelgelezen historische overzichtswerken en ontwikkelde voor de Erasmus universiteit een cursus over propaganda in de politiek. Gerard Groeneveld is auteur van meerdere boeken over journalistiek en propaganda in de Tweede Wereldoorlog.
Deze Checkpoint Geschiedenis wordt ragfijn gepresenteerd door Erik de Beus en René Spork, onder begeleiding van wereldmuziekhistoricus Peter de Koning (“foute” muziek) en quizmaster van dienst Reinard Maarleveld.
Checkpoint Geschiedenis is een samenwerking van Arminius, Geschiedenis.nl, Stadsarchief Rotterdam en Museum Rotterdam.
Woensdag 23 januari 2013 | 20u | entree € 5
Studenten en RotterdamPas € 2,50

Lissitzky – Kabavov, Utopie en werkelijkheid

- Twee grote Russische kunstenaars voor het eerst in één tentoonstelling, met bruiklenen van over de hele wereld.
- Een unieke kans om zowel verbanden als verschillen te ontdekken tussen de vroege Sovjettijd en het einde van de Sovjetperiode, met bijbehorende kunstwerken.
- Een uitgebreid educatief aanbod, voor zowel de kunstvakken als geschiedenis. Van een doe-het-zelf-rondleiding, tot groepworkshops en van een speciale website tot ontmoetingen met voormalige Sovjetburgers.
- Een speciale docentenmiddag op donderdag 24 januari 2013, 15:45. Deelname is gratis.

De tentoonstelling in het kort
Een bezoek aan de tentoonstelling Lissitzky – Kabakov, Utopie en werkelijkheid staat in het teken van een (hernieuwde) kennismaking met de Sovjet-Unie. De kunstenaars Ilja (1933) en Emilia (1945) Kabakov hebben een uitgebreide selectie gemaakt uit hun eigen werk en dat van Lissitzky. De zalen hebben ieder een eigen thema, dat wordt belicht vanuit Lissitzky’s Sovjet avant-garde kunst aan de ene kant en de kunst die opkwam aan het einde van de Sovjetperiode door de Kabakovs aan de andere kant. Het enthousiasme voor de revolutie en de betrokkenheid bij de nieuwe sociale orde van Lissitzky wordt afgewisseld met de melancholische maar ook humoristische interpretatie van de omstandigheden in de late Sovjettijd door de Kabakovs. Op deze manier wordt een cirkel gesloten die begon met de revoluties in de eerste jaren van de twintigste eeuw in Rusland en eindigde met de val van de Sovjet-Unie in 1991.

Meer informatie
Voor meer informatie kunt u terecht op vanabbemuseum.nl/leren-en-beleven of neem contact op met Loes Janssen, 040-2381025, lgj.janssen@vanabbemuseum.nl.

Ridders en kastelen

Ridders en kastelen, een, volgens Jos Martens aanbevelenswaardig boek van Ian Barnes, is nu te koop voor nog geen vijftien euro.


Berichten voor de volgende nieuwsbrief graag voor 15 december 2012 naar kaap@kpnmail.nl 

 

De nieuwste toevoegingen aan de website vindt u altijd in dit overzicht.
Actuele historische nieuwsberichten vindt u bij elkaar in de rubriek nieuws van Histoforum
Een overzicht van alle nieuwsbrieven sinds 2002 vindt u in het nieuwsbrieven archief.