Histoforum Nieuwsbrief
Nieuwsbrief
Jaargang 3, nummer 42, juni 2014 I
Vorige nieuwsbrieven
Links
Verslagen examenbesprekingen
Voor wie ze gemist mocht hebben:
Verslag landelijke examenbespreking vmbo-t
Verslag landelijke bespreking havo regulier
Verslag landelijke bespreking vwo regulier
Verslag van de pilot examenbespreking havo
Verslag van de pilot examenbespreking vwo
Oorlogsgeheimen
Begin juli gaat de bioscoopfilm Oorlogsgeheimen in première. Deze
film is gebaseerd op het gelijknamige boek van Jacques Vriens. Bij
de film is voor de bovenbouw van het basisonderwijs en de onderbouw
van het voortgezet
gratis lesmateriaal beschikbaar.
De film Oorlogsgeheimen is geschikt voor kinderen vanaf 9 jaar. Het
verhaal gaat over de 11-jarige Tuur en zijn vriend Lambert en hun
klasgenootje Maartje die tijdens de Tweede Wereldoorlog in
Zuid-Limburg wonen. Ze krijgen te maken met dilemma’s en moeilijke
keuzes, die te maken hebben met de vraag wie er nog te vertrouwen
is.
Vakdidactisch artikel van Tim Huijgen in The European Journal of Psychology of Education
Geschiedenisdocent (H.N. Werkman College) en vakdidacticus (RUG)
Tim Huijgen is bezig met een vakdidactisch proefschrift. Hij
onderzoekt hoe docenten leerlingen kunnen helpen om bij
historische gebeurtenissen rekening te houden met de historische
context. Iedere tijd heeft namelijk zijn eigen waarden en
normen. Voor het begrijpen en het verklaren van het verleden is
het creëren van een historische context dus noodzakelijk. Veel
leerlingen hebben hier echter veel problemen mee.
Huijgen zijn eerste peer-reviewed artikel over dit onderzoek is
net verschenen in het internationale wetenschappelijke
tijdschrift The European Journal of Psychology of Education. Het
artikel is als open access gepubliceerd, zodat iedereen het
artikel kan lezen. Normaal moet je hiervoor betalen.
Het artikel is te downloaden via de volgende link:
http://link.springer.com/article/10.1007/s10212-014-0219-4
Rijksmuseum lanceert profielwerkstukprijs voor vwo-leerlingen
Het Rijksmuseum lanceert dit jaar het Rijksmuseum Junior
Fellowship, een profielwerkstukprijs voor talentvolle vwo'ers en
gymnasiasten. Tien leerlingen met de beste werkstukken op het
gebied van kunst en geschiedenis winnen een vijfdaags museaal
onderzoeksprogramma. Het Rijksmuseum beloont de schrijver(s) van
het állerbeste werkstuk met een studiebeurs van € 1.500.
Op 11 juni is er een feestelijk Kick-off in het museum, met een
Masterclass Profielwerkstuk Schrijven, waar leerlingen tips voor
het schrijven kunnen komen halen.
Meer informatie
Nieuw: online cursus over vooroordelen
De Anne Frank Stichting heeft een online cursus
over vooroordelen ontwikkeld. De online cursus Begin bij Jezelf!
is in eerste instantie bedoeld voor iedereen die met jongeren
werkt of gaat werken, zoals docenten vo en mbo, docenten in
opleiding en jongerenwerkers. In de cursus zitten oefeningen –
gebaseerd op ‘real-life’ ervaringen van docenten en
jongerenwerkers – waarin de gebruiker van cursus direct feedback
krijgt op de antwoorden die hij of zij geeft.
Begin bij Jezelf! is opgebouwd rond drie thema’s: ‘stereotypen
en vooroordelen’, ‘identiteit en diversiteit’ en
‘discriminatie’. Naast oefeningen op basis van ervaringen uit de
praktijk, kan de cursist per thema ook lesactiviteiten voor
diverse leeftijden en leerniveaus vinden. Gebruikers van de
cursus krijgen verder lastige vragen van jongeren voorgeschoteld
en kunnen hun eigen antwoorden spiegelen aan die van de makers
van de cursus. De cursus bevat verder ter verdieping tal van
stukjes film, audiofragmenten, werkvormen, foto’s en literatuur
met theoretische onderbouwing.
De online cursus Begin bij Jezelf! is te vinden op de
docentenportal van de website van de Anne Frank Stichting:
www.annefrank.org/beginbijjezelf
Spannende geschiedenisdag in klooster Graefenthal
Goch – Klooster Graefenthal in Goch-Asperden in Duitsland, net over de grens bij
Gennep organiseert op 1 juni een speciale ‘Spannende Geschiedenisdag’. Dit
klooster vormt historisch gezien een van de centra binnen het Middeleeuwse
Hertogdom Gelre. Hoewel het nu aan de andere zijde van de rijksgrens ligt, is
hier de Gelderse geschiedenis nog tastbaar aanwezig. Op 1 juni zijn er van 11.00
tot 18.00 uur doorlopend rondleidingen over het kloosterterrein en in de oude
gedeelten van het klooster. Voorts is er een tentoonstelling waarin pauselijke
oorkondes, munten uit de middeleeuwen van graaf Otto II van Gelre tot en met
hertog Reinoud de IV van Gelre en oude kaarten van Gelre te zien zijn. Groot en
klein kunnen activiteiten verrichten zoals boogschieten, broodbakken en vilten.
De toegang is gratis. Kijk ook op
www.kloster-graefenthal.de/spannende-geschiedenisdag
Studiereis naar Boston en New York in najaar 2014
Wegens overweldigend succes organiseert de Atlantische Commissie dit najaar voor de tweede maal een studiereis voor docenten uit het voortgezet onderwijs en het HBO naar twee steden in de Verenigde Staten: Boston en New York. De reis duurt van woensdag 15 oktober t/m woensdag 22 oktober 2014. Het thema van de studiereis is ‘Excellent onderwijs’. Het doel van de studiereis is zowel de voor- als nadelen van de Amerikaanse focus op excellentie binnen het onderwijs in kaart te brengen, evenals de lessen die hieruit voor het Nederlandse onderwijs getrokken kunnen worden. De kosten van de reis bedragen € 1750,- (op basis van een 2-persoonskamer, de eenkamertoeslag is € 450,-). Er zijn 15 plekken beschikbaar. Kijk voor meer informatie en het digitale aanmeldingsformulier op onze website. De aanmelding loopt t/m woensdag 18 juni.
Hoe Duitse kameraden écht over de oorlog spraken
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zaten er ongeveer 4000 Duitse
krijgsgevangenen opgesloten in Fort Hunt, bij Washington. De
Amerikaanse inlichtingendienst luisterde deze gevangen nazi’s
tussen 1942 en 1945 af in hun cel. Wat de militairen onderling
bespraken, klonk heel anders dan wat ze tijdens verhoren
prijsvragen.
De Duitse historicus Felix Römer (1978), werkzaam bij het Duits
Historisch Instituut in Londen, doet verslag van de werkelijke
opvattingen van Duitse militairen tijdens de Tweede
Wereldoorlog. Zijn
Kameraden. Die Wehrmacht von innen (2012)
verschijnt na twee jaar bij uitgeverij Atlas Contact ook in het
Nederlands, onder de titel Kameraden. De Wehrmacht van
binnenuit.
Forum Hadriani
Over het leven van de gewone burger in Nederland in de
Romeinse tijd is weinig bekend. Vaak komt bij opgravingen alleen
de pracht en praal naar boven. Maar het unieke plaatsje Forum
Hadriani, het huidige Voorburg, geeft een beeld van het leven
van de gewone man.
Lees verder
Nieuw voor havo/vwo: Republiekspecial in Den Haag
Speciaal voor geschiedenisdocenten heeft ProDemos in
samenwerking met de Gevangenpoort en het Nationaal Archief een
Republiekspecial ontwikkeld. In dit ochtendprogramma brengen uw
leerlingen een bezoek brengen aan de Ridderzaal, de
Gevangenpoort en het Nationaal Archief. Aan de hand van
historische locaties en documenten ontdekken uw leerlingen de
politieke geschiedenis van de Republiek in de zeventiende eeuw.
Ze bekijken onder meer het Plakkaat van Verlatinghe.
Het programma kost €8,50 per leerling.
Meer informatie
Workshop Actief Historisch Denken
Op dinsdag 10 juni 2014 organiseert de Stichting Geschiedenis,
Staatsinrichting en Educatie de workshopdag actief historisch
denken
Tijdens de lezing zal het pilot-examen H/V 2014 centraal staan.
In dit examen worden de historische contexten Duitsland
1871-1945 en Koude Oorlog 1945-1991 voor het eerst geëxamineerd.
De lezing zal onder andere ingaan op type vragen, bevraging van
de voorbeelden en de verhouding contexten en oriëntatiekennis.
De lezing wordt verzorgd door Arnoud Aardema, die vanuit zijn
ervaringen in de syllabuscommissie en zijn werk als
vakdidacticus het pilot-examen zal belichten.
De workshops worden o.a. verzorgd door het bekende team van
Actief Historisch Denken. In de workshops wordt aandacht besteed
aan scharnierpunten in de geschiedenis, tweetalig onderwijs en
‘flipping the classroom’. De onderwerpen zullen in alle
workshops worden belicht vanuit het perspectief van de onder- en
bovenbouw.
De locatie is Studiecentrum Soeterbeeck, Elleboogstraat 2, 5371
LL Ravenstein. De dag loopt van 8.45 tot 17.00. De dag kosten
van de dag zijn € 175,00.
Meer informatie vindt u
hier. Inschrijven kan door dit formulier in te vullen en op
te sturen.
Studiereis Europa voor docenten
Van woensdag 15 t/m zondag 19 oktober 2014 organiseert
AEDE een
studiereis naar Brussel, Luxemburg, Straatsburg, Reims, Parijs
voor leerkrachten uit het basis- en voortgezet onderwijs. Het
programma omvat bezoeken aan het Europees Parlement in Brussel
en in Straatsburg, een bezoek aan de stad Luxemburg, een stop in
Schengen en Reims en als afsluiting een bezoek aan Parijs. Het
programma wordt zodanig opgesteld dat het een inspiratiebron is
voor docenten die kennis over Europa willen integreren in hun
dagelijkse lespraktijk. Lesideeën en materialen over Europa,
klaar voor direct gebruik in de klas, worden tijdens de reis
uitgereikt.
Meer informatie over het programma vindt u
hier en u kunt via
deze link inschrijven.
Medewerking onderzoek
Rebekka van Straalen, student
lerarenopleiding UvA doet in opdracht van het Amsterdam
Museum een onderzoek. Voor dit onderzoek heeft zij docenten
nodig die beried zijn een korte vragenlijst in te vullen. Deze
online vragenlijst bestaat slechts uit een paar vragen en is er
op gericht om het advies van geschiedenisleraren in te winnen
met als doel het aanbod op de website van het Amsterdam Museum
te laten aansluiten op de behoeften van de geschiedenisleraar.
De link naar de vragenlijst is: http://www.thesistools.com/web/?id=414793
Atlas van de Verstedelijking in Nederland
Recent is de atlas van de verstedelijking in Nederland verschenen.
Inhoud en Inleiding
Deel I. Vijfendertig steden van de 11de tot de 21ste eeuw
Alkmaar, Almere, Amersfoort, Amsterdam, Apeldoorn, Arnhem,
Breda, Delft, Den
Haag, Deventer, Dordrecht, Ede, Eindhoven, Emmen, Enschede,
Groningen, Haarlem,
Haarlemmermeer, Heerlen, Helmond, Hengelo, ’s-Hertogenbosch,
Hilversum, Leeuwarden,
Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Sittard-Geleen,
Tilburg, Utrecht, Venlo, Zaanstad,
Zoetermeer, Zwolle
Deel II.
1000 jaar verstedelijking in Nederland
1. Vergelijking van de vijfendertig steden
2. 1000-1500 – Stadswording aan waterwegen: de grote stedenboom
3. 1500-1850 – Verschuivingen in verstedelijking:
differentiatie, uitbreiding en krimp
4. 1850-1950 – Hernieuwde bloei: industrialisatie, spoorwegen,
uitbreidingen en nieuwe
stadsvormen
5. 1950-2010 – Explosieve groei: welvaartsstaat, autowegen en
sterke toename van het
bebouwde oppervlak
6. Een overzicht
Deel III. Enkele thema’s door de eeuwen heen
7. Transformaties in binnensteden
8. Wederopbouw, herbestemming en herontwikkeling
9. Stadsranden als strijdtoneel
Uitzicht, Literatuur en Register
Stamboom in tien stappen
Voor docenten die leerlingen een stamboom willen maken staan op deze website nuttige tips.
De nieuwste toevoegingen aan de website vindt u altijd in dit overzicht.
Actuele historische nieuwsberichten vindt u bij elkaar in de rubriek nieuws van Histoforum
Een overzicht van alle nieuwsbrieven sinds 2002 vindt u in het nieuwsbrieven archief.