Histoforum Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Jaargang 3, nummer 42, juni 2014 I

Verslagen examenbesprekingen

Voor wie ze gemist mocht hebben:

Verslag landelijke examenbespreking vmbo-t

Verslag landelijke bespreking havo regulier

Verslag landelijke bespreking vwo regulier

Verslag van de pilot examenbespreking havo

Verslag van de pilot examenbespreking vwo 

Oorlogsgeheimen

Begin juli gaat de bioscoopfilm Oorlogsgeheimen in première. Deze film is gebaseerd op het gelijknamige boek van Jacques Vriens. Bij de film is voor de bovenbouw van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet gratis lesmateriaal beschikbaar.
De film Oorlogsgeheimen is geschikt voor kinderen vanaf 9 jaar. Het verhaal gaat over de 11-jarige Tuur en zijn vriend Lambert en hun klasgenootje Maartje die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Zuid-Limburg wonen. Ze krijgen te maken met dilemma’s en moeilijke keuzes, die te maken hebben met de vraag wie er nog te vertrouwen is.

Vakdidactisch artikel van Tim Huijgen in The European Journal of Psychology of Education

Geschiedenisdocent (H.N. Werkman College) en vakdidacticus (RUG) Tim Huijgen is bezig met een vakdidactisch proefschrift. Hij onderzoekt hoe docenten leerlingen kunnen helpen om bij historische gebeurtenissen rekening te houden met de historische context. Iedere tijd heeft namelijk zijn eigen waarden en normen. Voor het begrijpen en het verklaren van het verleden is het creëren van een historische context dus noodzakelijk. Veel leerlingen hebben hier echter veel problemen mee.

Huijgen zijn eerste peer-reviewed artikel over dit onderzoek is net verschenen in het internationale wetenschappelijke tijdschrift The European Journal of Psychology of Education. Het artikel is als open access gepubliceerd, zodat iedereen het artikel kan lezen. Normaal moet je hiervoor betalen.

Het artikel is te downloaden via de volgende link: http://link.springer.com/article/10.1007/s10212-014-0219-4   

Rijksmuseum lanceert profielwerkstukprijs voor vwo-leerlingen

Het Rijksmuseum lanceert dit jaar het Rijksmuseum Junior Fellowship, een profielwerkstukprijs voor talentvolle vwo'ers en gymnasiasten. Tien leerlingen met de beste werkstukken op het gebied van kunst en geschiedenis winnen een vijfdaags museaal onderzoeksprogramma. Het Rijksmuseum beloont de schrijver(s) van het állerbeste werkstuk met een studiebeurs van € 1.500.  Op 11 juni is er een feestelijk Kick-off in het museum, met een Masterclass Profielwerkstuk Schrijven, waar leerlingen tips voor het schrijven kunnen komen halen.
Meer informatie 

Nieuw: online cursus over vooroordelen

De Anne Frank Stichting heeft een online cursus over vooroordelen ontwikkeld. De online cursus Begin bij Jezelf! is in eerste instantie bedoeld voor iedereen die met jongeren werkt of gaat werken, zoals docenten vo en mbo, docenten in opleiding en jongerenwerkers. In de cursus zitten oefeningen – gebaseerd op ‘real-life’ ervaringen van docenten en jongerenwerkers – waarin de gebruiker van cursus direct feedback krijgt op de antwoorden die hij of zij geeft.
Begin bij Jezelf! is opgebouwd rond drie thema’s: ‘stereotypen en vooroordelen’, ‘identiteit en diversiteit’ en ‘discriminatie’. Naast oefeningen op basis van ervaringen uit de praktijk, kan de cursist per thema ook lesactiviteiten voor diverse leeftijden en leerniveaus vinden. Gebruikers van de cursus krijgen verder lastige vragen van jongeren voorgeschoteld en kunnen hun eigen antwoorden spiegelen aan die van de makers van de cursus. De cursus bevat verder ter verdieping tal van stukjes film, audiofragmenten, werkvormen, foto’s en literatuur met theoretische onderbouwing.
De online cursus Begin bij Jezelf! is te vinden op de docentenportal van de website van de Anne Frank Stichting: www.annefrank.org/beginbijjezelf 

Spannende geschiedenisdag in klooster Graefenthal

Goch – Klooster Graefenthal in Goch-Asperden in Duitsland, net over de grens bij Gennep organiseert op 1 juni een speciale ‘Spannende Geschiedenisdag’. Dit klooster vormt historisch gezien een van de centra binnen het Middeleeuwse Hertogdom Gelre. Hoewel het nu aan de andere zijde van de rijksgrens ligt, is hier de Gelderse geschiedenis nog tastbaar aanwezig. Op 1 juni zijn er van 11.00 tot 18.00 uur doorlopend rondleidingen over het kloosterterrein en in de oude gedeelten van het klooster. Voorts is er een tentoonstelling waarin pauselijke oorkondes, munten uit de middeleeuwen van graaf Otto II van Gelre tot en met hertog Reinoud de IV van Gelre en oude kaarten van Gelre te zien zijn. Groot en klein kunnen activiteiten verrichten zoals boogschieten, broodbakken en vilten. De toegang is gratis. Kijk ook op www.kloster-graefenthal.de/spannende-geschiedenisdag

Studiereis naar Boston en New York in najaar 2014

Wegens overweldigend succes organiseert de Atlantische Commissie dit najaar voor de tweede maal een studiereis voor docenten uit het voortgezet onderwijs en het HBO naar twee steden in de Verenigde Staten: Boston en New York. De reis duurt van woensdag 15 oktober t/m woensdag 22 oktober 2014. Het thema van de studiereis is ‘Excellent onderwijs’. Het doel van de studiereis is zowel de voor- als nadelen van de Amerikaanse focus op excellentie binnen het onderwijs in kaart te brengen, evenals de lessen die hieruit voor het Nederlandse onderwijs getrokken kunnen worden. De kosten van de reis bedragen € 1750,- (op basis van een 2-persoonskamer, de eenkamertoeslag is € 450,-). Er zijn 15 plekken beschikbaar. Kijk voor meer informatie en het digitale aanmeldingsformulier op onze website. De aanmelding loopt t/m woensdag 18 juni.

Hoe Duitse kameraden écht over de oorlog spraken

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zaten er ongeveer 4000 Duitse krijgsgevangenen opgesloten in Fort Hunt, bij Washington. De Amerikaanse inlichtingendienst luisterde deze gevangen nazi’s tussen 1942 en 1945 af in hun cel. Wat de militairen onderling bespraken, klonk heel anders dan wat ze tijdens verhoren prijsvragen.
De Duitse historicus Felix Römer (1978), werkzaam bij het Duits Historisch Instituut in Londen, doet verslag van de werkelijke opvattingen van Duitse militairen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn Kameraden. Die Wehrmacht von innen (2012) verschijnt na twee jaar bij uitgeverij Atlas Contact ook in het Nederlands, onder de titel Kameraden. De Wehrmacht van binnenuit. 

Forum Hadriani

Over het leven van de gewone burger in Nederland in de Romeinse tijd is weinig bekend. Vaak komt bij opgravingen alleen de pracht en praal naar boven. Maar het unieke plaatsje Forum Hadriani, het huidige Voorburg, geeft een beeld van het leven van de gewone man.
Lees verder

Nieuw voor havo/vwo: Republiekspecial in Den Haag

Speciaal voor geschiedenisdocenten heeft ProDemos in samenwerking met de Gevangenpoort en het Nationaal Archief een Republiekspecial ontwikkeld. In dit ochtendprogramma brengen uw leerlingen een bezoek brengen aan de Ridderzaal, de Gevangenpoort en het Nationaal Archief. Aan de hand van historische locaties en documenten ontdekken uw leerlingen de politieke geschiedenis van de Republiek in de zeventiende eeuw. Ze bekijken onder meer het Plakkaat van Verlatinghe.
Het programma kost €8,50 per leerling.
Meer informatie

Workshop Actief Historisch Denken

Op dinsdag 10 juni 2014 organiseert de Stichting Geschiedenis, Staatsinrichting en Educatie de workshopdag actief historisch denken
Tijdens de lezing zal het pilot-examen H/V 2014 centraal staan. In dit examen worden de historische contexten Duitsland 1871-1945 en Koude Oorlog 1945-1991 voor het eerst geëxamineerd. De lezing zal onder andere ingaan op type vragen, bevraging van de voorbeelden en de verhouding contexten en oriëntatiekennis. De lezing wordt verzorgd door Arnoud Aardema, die vanuit zijn ervaringen in de syllabuscommissie en zijn werk als vakdidacticus het pilot-examen zal belichten.
De workshops worden o.a. verzorgd door het bekende team van Actief Historisch Denken. In de workshops wordt aandacht besteed aan scharnierpunten in de geschiedenis, tweetalig onderwijs en ‘flipping the classroom’. De onderwerpen zullen in alle workshops worden belicht vanuit het perspectief van de onder- en bovenbouw.
De locatie is Studiecentrum Soeterbeeck, Elleboogstraat 2, 5371 LL Ravenstein. De dag loopt van 8.45 tot 17.00. De dag kosten van de dag zijn € 175,00.
Meer informatie vindt u hier. Inschrijven kan door dit formulier in te vullen en op te sturen.

Studiereis Europa voor docenten

Van woensdag 15 t/m zondag 19 oktober 2014 organiseert AEDE een studiereis naar Brussel, Luxemburg, Straatsburg, Reims, Parijs voor leerkrachten uit het basis- en voortgezet onderwijs. Het programma omvat bezoeken aan het Europees Parlement in Brussel en in Straatsburg, een bezoek aan de stad Luxemburg, een stop in Schengen en Reims en als afsluiting een bezoek aan Parijs. Het programma wordt zodanig opgesteld dat het een inspiratiebron is voor docenten die kennis over Europa willen integreren in hun dagelijkse lespraktijk. Lesideeën en materialen over Europa, klaar voor direct gebruik in de klas, worden tijdens de reis uitgereikt.
Meer informatie over het programma vindt u hier en u kunt via deze link inschrijven.

Medewerking onderzoek

Rebekka van Straalen, student lerarenopleiding UvA  doet in opdracht van het Amsterdam Museum een onderzoek. Voor dit onderzoek heeft zij docenten nodig die beried zijn een korte vragenlijst in te vullen. Deze online vragenlijst bestaat slechts uit een paar vragen en is er op gericht om het advies van geschiedenisleraren in te winnen met als doel het aanbod op de website van het Amsterdam Museum te laten aansluiten op de behoeften van de geschiedenisleraar. Graag uw medewerking.

De link naar de vragenlijst is: http://www.thesistools.com/web/?id=414793

Atlas van de Verstedelijking in Nederland

Recent is de atlas van de verstedelijking in Nederland verschenen.

Inhoud en Inleiding
Deel I. Vijfendertig steden van de 11de tot de 21ste eeuw
Alkmaar, Almere, Amersfoort, Amsterdam, Apeldoorn, Arnhem, Breda, Delft, Den Haag, Deventer, Dordrecht, Ede, Eindhoven, Emmen, Enschede, Groningen, Haarlem, Haarlemmermeer, Heerlen, Helmond, Hengelo, ’s-Hertogenbosch, Hilversum, Leeuwarden, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Sittard-Geleen, Tilburg, Utrecht, Venlo, Zaanstad, Zoetermeer, Zwolle

Deel II. 1000 jaar verstedelijking in Nederland
1. Vergelijking van de vijfendertig steden
2. 1000-1500 – Stadswording aan waterwegen: de grote stedenboom
3. 1500-1850 – Verschuivingen in verstedelijking: differentiatie, uitbreiding en krimp
4. 1850-1950 – Hernieuwde bloei: industrialisatie, spoorwegen, uitbreidingen en nieuwe stadsvormen
5. 1950-2010 – Explosieve groei: welvaartsstaat, autowegen en sterke toename van het bebouwde oppervlak
6. Een overzicht
Deel III. Enkele thema’s door de eeuwen heen
7. Transformaties in binnensteden
8. Wederopbouw, herbestemming en herontwikkeling
9. Stadsranden als strijdtoneel
Uitzicht, Literatuur en Register

Stamboom in tien stappen

Voor docenten die leerlingen een stamboom willen maken staan op deze website nuttige tips.


 

De nieuwste toevoegingen aan de website vindt u altijd in dit overzicht.
Actuele historische nieuwsberichten vindt u bij elkaar in de rubriek nieuws van Histoforum
Een overzicht van alle nieuwsbrieven sinds 2002 vindt u in het nieuwsbrieven archief.