Een bredere kijk op leerlingen

De laatste tijd komt er gelukkig steeds meer aandacht voor formatief toetsen. In Engelstalige landen spreekt men meestal van 'assessment for learning' en dat geeft eigenlijk veel beter weer waar het om gaat: Beoordelen om het leren van leerlingen te bevorderen. Ook komt er steeds meer aandacht voor ontwikkelingen van leerlingen die wel merkbaar, maar vaak moeilijk meetbaar zijn.

Ik lees moment de autobiografie van Oliver Sachs Onderweg en daarin geeft hij een mooi voorbeeld van de betrekkelijkheid van summatief beoordelen. Maar het illustreert tevens dat niet iedereen er direct van gecharmeerd is als je op een andere manier naar de ontwikkeling van leerlingen kijkt., to say the least.

'Op een gegeven moment kreeg ik van de afdeling Neurologie het verzoek om mijn studenten te testen en te beoordelen. Ik leverde het gevraagde formulier in, waarin ik al mijn studenten het hoogst haalbare cijfer toebedeelde. Het afdelingshoofd reageerde gepikeerd. "Hoe kunnen ze allemaal zo'n hoge score halen? Probeer je een loopje met me te nemen?"

Ik zei dat dat allerminst mijn bedoeling was, maar dat hoe beter ik ieder van hen had leren kennen, hoe specialer ze allemaal voor me waren geworden. Mijn hoge cijfers waren geen poging geweest om ze aan elkaar gelijk te maken, maar moesten juist gezien worden als erkenning van de unieke persoonlijkheid van ieder van hen. Een student kon niet worden gereduceerd tot een cijfer of een testresultaat, net zomin als mijn patiënten. Hoe kon ik een oordeel vellen over studenten zonder ze te observeren in verschillende situaties, waarbij onmeetbare dingen als medeleven, betrokkenheid, verantwoordelijkheidsbesef en beoordelingsvermogen aan het licht kwamen?

Na een tijdje werd me niet langer gevraagd om mijn studenten een cijfer te geven.'

Sachs, O. (2015). Onderweg: Een autobiografie. Amsterdam. De Bezige Bij. Blz. 198.