Overzicht (na)scholingen en conferenties

- Seminar UvA over epistemologisch begrip van geschiedenis, 9 en 10 september in Amsterdam

- Docentenmiddag Godgeleerdheid en godsdienstwetenschap, 24 september 2019 in Groningen

- Congres samenwerking tussen M&M-vakken, 25 september 2019 in Utrecht

- Docent Ontwikkel Team Nijmegen, vanaf 30 september 2019

- Dag van de geschiedenis, 3 oktober 2019, thema: Fake news. 

- De Radboud Geschiedenis Nascholingsconferentie, 4 oktober 2019 in Nijmegen

- Studiemiddag slavernijverleden Amsterdam, 4 oktober 2019

- Geschiedenisfestival , 5 oktober 2019 in Haarlem

- “Aktion Reinhard”, een interculturele reis naar Lublin, 12-19 oktober 2019

- Docentencursus: Ionië en de grenzen van Griekenland, 17 t/m 23 oktober 2019  

- Vmbo-conferentie, 1 november 2019 Utrecht

- Pabo conferentie, 15 november 2019 Verzetsmuseum Amsterdam

- Holocausteducatiedag, 20 november 2019

- Didactiekconferentie VGN, 29 en 30 november Vught.

- seminar ‘Lesgeven over WOII en de Holocaust’, Jeruzalelem, 27-12-2019 t/m 05-01-2020

Toetsvragen

Op Histoforum vindt u een zeer grote hoeveelheid toetsvragen over alle tijdvakken. Deze vragen zijn grotendeels ontleend aan examens vmbo, havo en vwo, maar zijn, met aanpassingen, ook zeker bruikbaar in de onderbouw.  Voor een deel van deze vragen zijn inloggegevens nodig. Deze zijn, voor docenten, verkrijgbaar  via de contactgegevens. Aan de examenvragen uit 2019, eerste tijdvak, zijn ook de p-waardes toegevoegd en het excel-bestand is aangevuld met de vragen uit 2019.    

Boeken over China

Op Histoforum staan 28 recensies van Jef Abbeel van boeken over de geschiedenis van China.   

Nieuwe historische contexten

Verspreid over drie vrijdagmiddagen organiseert de Universiteit van Amsterdam (ILO) een nascholing over de nieuwe historische contexten (havo). Per middag twee lezingen, een workshop & borrel!
Data:
Vrijdag 11 oktober 2019 – Democratie en dictatuur in Duitsland, 1918-1991
Vrijdag 22 november 2019 – Het Britse Rijk, 1620-1900
Vrijdag 24 januari 2020 – Maatschappelijke verhoudingen in Nederland 1948-2008
Meer informatie

Waarom de socialistische revolutie in Nederland niet aansloeg: De vergissing van Troelstra

Koen Vossen schreef op de website van het Historisch Nieuwsblad een artikel over de revolutiepoging van Troelstra in 1918. In veel landen was 1918 een revolutiejaar. Geen wonder dus dat SDAP-leider Pieter Jelles Troelstra ook in Nederland opriep tot een omwenteling. 'Maar als hij beter had opgelet', zegt Vossen, 'had hij kunnen weten dat zijn pleidooi hier niet zou aanslaan.'

Expositie Jean Thomassen - Knettergek of geniaal?

Van 13 augustus tot en met 13 oktober is in Museum Slager in Den Bosch een unieke expositie te zien van de werken van Jean Thomassen. Kunstcritici en journalisten zijn het roerend oneens over de absurdistisch realistische schilderijen van Thomassen: zijn ze prachtig of hemelschreiend? Is hij geniaal of knettergek? De tentoonstelling is te zien op zaterdag en zondag van 13.00 – 17.00 uur en maandag tot en met vrijdag van 11.00 tot 17.00 uur.
Volgens Jef Abbeel een aanrader: Geniaal, de Jeroen Bosch van nu, zeer kritisch, veel verwijzingen naar de geschiedenis.
Museum Slager, Choorstraat 8, 5211 KZ 's-Hertogenbosch

Vouwblad Historisch denken redeneren

Collega's Robbert-Jan Poortvliet en Jens Lenders (vakdidactici Fontys) ontwierpen een vouwblad voor leerlingen met korte, bondige informatie over historisch deneken en redeneren. U kunt het hier gratis downloaden. Een vouwinstructiefilmpje vindt u hier.

Vmbo-conferentie over het examen geschiedenis 2019

Voor de twaalfde keer organiseren de Universiteit Utrecht en de vmbo-commissie van de VGN de vmbo-conferentie, ditmaal met de themalijn: De Nieuwe Koude Oorlog.
Datum: vrijdag 1 november 2019 van 10.00-16.00 uur op de Uithof in Utrecht
Kosten: € 225,- euro (incl. eten en drinken, werkmateriaal en nascholingscertificaat)
Meer informatie en opgave   

Dag van de Geschiedenisdidactiek: Fake News

Op donderdag 3 oktober 2019 vindt de Dag van de Geschiedenisdidactiek plaats in Groningen. Thema is "Fake News". Deze bijzondere dag duurt van 10.00 uur tot circa 17.00 uur.
De dag begint met een plenaire lezing waarop een lunch en boekenmarkt volgt. Vervolgens kunnen aanwezigen twee workshops volgen. De workshops worden gegeven door een groot aantal verschillende deskundigen op het gebied van "fake news". Uiteraard wordt een workshop verzorgd over kritisch brongebruik, maar ook bijvoorbeeld over "fake news" in de middeleeuwen.

Didactiekconferentie VGN

De VGN organiseert ook dit jaar in Vught - en wel op 29 en 30 november 2019 - een praktijkgerichte en actuele scholing voor docenten om te blijven vernieuwen in het klaslokaal. Tussen de vele workshops door leren de deelnemers van elkaar door waardevolle dialogen in de rustieke vertrekken en tuinen van het landgoed huize Bergen.
Een treffen met uitgevers en educatieve instellingen over de recente ontwikkelingen m.b.t leermiddelen, lezingen en een onderhoudend avondprogramma completeren de tweedaagse. Dat alles maakt de didactiekconferentie een ervaring waarvan u niet wist dat scholing zo leuk kan zijn.
Het programma is divers en verdeeld over de verschillende tijdvakken en leerniveaus. Daarnaast bieden wij dit jaar verschillende arrangementen aan zodat iedereen op eigen wijze deel kan nemen aan de conferentie.ook dit jaar

Meer informatie   

De ridder en de slak

In middeleeeuwse manuscripten komen veelvuldig afbeeldingen voor, waarop een ridder het gevecht aangaat met een slak. De betekenis ervan blijgt vooralsnog raadselachtig.

Hoe de Berlijnse Muur de Sovjet-Unie overeind hield: Opgesloten in het arbeidersparadijs

Met de bouw van de Muur in 1961 maakte het DDR-regime een einde aan de niet te stoppen vluchtelingenstroom naar het Westen. Meer dan 120 kilometer beton, prikkeldraad, antitankversperringen en wachttorens omringden voortaan West-Berlijn. De Muur maakte pijnlijk duidelijk dat het socialistische experiment was mislukt. Maar hij bood het regime zoveel stabiliteit dat de DDR nog tot 1989 kon doormodderen.
Artikel van Willem Melching op de website van het Historisch Nieuwsblad. 

Roosje Glaser en de Holocaust

In het schooljaar 1019-2020 is de site https://edu.roosjefoundation.org/docenten  beschikbaar. Hierin zijn lessen over de Nederlandse danseres Roosje Glaser, haar tijdgenoten en de Shoah opgenomen onder het thema: 'Waarom handelen mensen zoals ze handelen?'. In vogelvlucht komen voorbij: de jaren '20 en '30 van de 20e eeuw, verraad en verzet, over leven in Westerbork en Auschwitz en de veelal naoorlogse kille ontvangst door overheid en bevolking van de overlevenden van de concentratiekampen. Het materiaal is ontworpen voor PO en VO, waarbij aparte didactische benaderingen zijn ontwikkeld voor het basisonderwijs, vmbo-kb (nog in de maak), vmbo-tl, havo/vwo onderbouw en havo/vwo bovenbouw.
Contact voor workshops/ trainingen: Paul Holthuis (p.holthuis@home.nl ), Roel Nijmeijer (roelnij@xs4all.nl ) of Hans Hooghoff (h.hooghoff@planet.nl).

Bonfatius

Bonifatius maakt deel uit van onze nationale identiteit. Daarom wordt de moord op de missionaris, in 754, meer dan 1250 jaar geleden, zo vaak aangehaald in de huidige discussie omtrent de betekenis van onze nationale geschiedenis. Die discussie wordt echter zinloos zodra meningen en feiten door elkaar gaan lopen, concludeert mediëvist Marco Mostert.

Verklaring pleit Marinus van der Lubbe vrij

Een document dat is gevonden in de archieven van de rechtbank in het Duitse Hannover pleit de Nederlander Marinus van der Lubbe vrij van het in brand steken van de Duitse Rijksdag in Berlijn in 1933, in de periode dat de nazi’s aan de macht kwamen. In het document staat een verklaring van een lid van de toenmalige nazi-knokploeg SA. Meer informatie op de website van het AD en de Frankfurter Allgemeine.

Geschiedenis InZicht: Vakkennis en didactiek voor het basisonderwijs

Jan de Bas & Frank Brinkman, beiden historicus en werkzaam aan een pabo, schreven een boek voor aankomende leerkrachten in het basisonderwijs waarin ze zowel aaandacht besteden aan de kennis die pabo-studenten nodig hebben als aan de didactiek van het vak in het basisonderwijs.
Geschiedenis InZicht biedt op een toegankelijke manier de voor de leerkracht benodigde vakinhoudelijke kennis van het verleden, en bevat de informatie, inzichten en handvatten die nodig zijn om goed geschiedenisonderwijs te geven. In het eerste deel van dit boek worden aan de hand van vragen de tien tijdvakken van de Nederlandse geschiedenis beschreven. Deel twee van dit boek gaat over de didactiek van het vak. Achtereenvolgens staan de volgende vier hoofdonderwerpen centraal: historisch denken en redeneren, beeldgereedschappen, acht kenmerken van een goede geschiedenisles en geschiedenis in samenhang met de andere vakken.
Jan de Bas & Frank Brinkman (2019). Geschiedenis InZicht: Vakkennis en didactiek voor het basisonderwijs. ISBN: 978 90 469 0673 6. € 47,95. 415 pagina’s.  

Lesmateriaal Papua

Samen met de faculteit Onderwijswetenschappen is lesmateriaal ontwikkeld voor HAVO/VWO klas 3 /4. Het gaat over een vakoverstijgend project waaraan o.a. de vakken aardijkskunde, geschiedenis, economie en biologie  deelnemen, maar het materiaal is ook per vak te gebruiken.
Het lesmateriaal is gratis en behandelt globalisering, duurzaamheid, kolonialisme, staatsinrichting.
Docenten kunnen via de link naar de website het materiaal aanvragen en dan wordt het digitaal (gratis) toegestuurd.
De stichting, die het lesmateriaal hefet ontwikkeld zet zich in voor de belangen van de inheemse bevolking van Papua en de verspreiding van kennis over Papua. Daarnaast is educatie een speerpunt.

De Hanze: De eerste Europese handelsmacht

Arnout van Cruyningen vertelt in De Hanze over het Europese handelarengilde dat zes eeuwen lang wist te overleven. In 1161 stichtten Duitse koopmansgildes de voorloper van de Hanze, gericht op de handel met de gebieden rond de Oostzee. Door vrijhandel toe te staan, bracht het Hanzeverbond veel economische bloei in Noordwest-Europa. De Hanze ontwikkelde zich tot een stedenverbond, waarbij in de hoogtijdagen meer dan tweehonderd steden aangesloten waren, ook steden uit de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. Topauteur Arnout van Cruyningen focust in De Hanze op de rol van de Lage Landen binnen de handelsmacht en hoe de Nederlanders de Hanze de economische genadeslag toebrachten.

Dag van de Geschiedenisdidactiek

Na de geslaagde editie in 2018 is de organisatie van de Dag van de Geschiedenisdidactiek al in volle gang. Op donderdag 3 oktober 2019 zal - wederom in de Puddingfabriek - deze jaarlijkse nascholingsdag van de Lerarenopleiding Geschiedenis van de RUG georganiseerd worden. Dit jaar staat het thema 'Fake News en alternative facts: toen en nu' centraal.

In de ochtend geven dr. Joop Koopmans (historicus gespecialiseerd in politiek en media in de Vroegmoderne Tijd) en dr. Frank Harbers (gespecialiseerd in mediageschiedenis) een duo-lezing waarbij het mogelijk is vragen te stellen en met hen in discussie te gaan. Na een goede lunch kunt u in twee rondes workshops volgen waarin u zich inhoudelijk en/of op didactisch gebied kunt verdiepen.
Nieuw dit jaar is de mogelijkheid deel te nemen aan een 'work-workshop' waarin u met collega's van andere scholen lesmaterialen uitwisselt en ontwikkelt met als thema - uiteraard - fake news. Hoe leer je leerlingen op een goede manier omgaan met historische en actuele bronnen? Hoe kan een doorlopende leerlijn eruit zien?

We hopen naast u als docenten ook leerlingen te mogen ontvangen. 's Ochtends zijn zij van harte uitgenodigd de lezing te volgen en deel te nemen aan de lunch. 's Middags is een speciaal programma voor hen opgesteld in samenwerking met de Groninger Archieven waar zij zich aan de hand van authentiek bronnenmateriaal verdiepen in de vraag hoe om te gaan met elkaar tegensprekende nieuwsberichten. Heeft u leerlingen in uw bovenbouwgroep TL/havo/vwo die wel wat uitdaging en verdieping kunnen gebruiken bij het vak geschiedenis? Dan bent u van harte welkom hen aan te melden bij Marije (m.l.brouwer@rug.nl).

Het volledige programma, meer informatie en de mogelijkheid u aan te melden vindt u op onze website. Direct aanmelden? Dat kan hier.    

Partizanen of piraten?

De watergeuzen: partizanen of piraten? van Arne Zuidhoek vertelt de geschiedenis van de indrukwekkende vrijheidsstrijders. Als de Spaanse overheerser in 1567 de Raad van Beroerten instelt, vinden veel calvinisten uit de Republiek een uitweg naar zee. Er ontstaat een grote vloot van antikatholieke edelen, voortvluchtige hugenoten en zeelui. Wanneer Willem van Oranje ze officieel kaperbrieven overhandigt, worden de ‘piraten’, zoals Alva ze noemt, de marine van de Republiek. In het rijk geïllustreerde De watergeuzen: partizanen of piraten? verbeeldt zeeman Arne Zuidhoek naast de geschiedenis ook de situatie op zee: van de schepen en de tuigage aan boord tot de wapens en de uitrusting van de geuzen. Nieuw deel in de serie ‘Waar & Wanneer’. Andere boeken die in deze serie zijn verschenen zijn onder andere De Tachtigjarige Oorlog van Arnout van Cruyningen en De Romeinse Limes van Luit van der Tuuk.
De watergeuzen: partizanen of piraten? | 1566 - 1572 | Arne Zuidhoek | 9789401913942 | € 15,-

Oudste christelijke privébrief

Professor Sabine Huebner van de universiteit van Bazel heeft een brief uit de derde eeuw na Christus geïdentificeerd als oudste christelijke brief waarin gesproken wordt over alledaagse zaken en niet over godsdienstige kwesties.

Bootgraven uit Vikingtijd gevonden in Zweden

In het Zweedse Uppsala hebben archeologen twee bootgraven gevonden van zeker duizend jaar oud. Een graf was nog geheel ongeschonden, het andere bleek eeuwen geleden verstoord geraakt tijdens bouwwerkzaamheden.     

Vrijwillig naar Auschwitz

Recent verscheen van de hand van Jack Fairweather The Volunteer: The True Story of the Resistance Hero who Infiltrated Auschwitz. Hoofdpersoon in dit, op feiten gebaseerde boek, is de Pool Witols Pilecki die vrijwilligt in Auschwitz belandde en het kamp heeft overleefd. Op Time een artikeltje over het boek.

Berlijn rond 1900

Op YouTube staat een ruim vier minuten durend kleurenfilmpje over Berlijn rond 1900.    

Studiereis naar Brussel

In samenwerking met het Huis van Europa (de vertegenwoordiging van de Europese Commissie en informatiecentrum voor het Europees Parlement in Nederland), organiseert ProDemos in oktober en november 2019 weer twee docentenreizen naar Brussel. Docenten maatschappijleer, maatschappijkunde, maatschappijwetenschappen en Burgerschap kunnen zich inschrijven. Ook docenten geschiedenis zijn welkom vanaf dit jaar!

Meer informatie

Inzicht in ons Europees verleden

Recent verscheen van Peter Bogucki in vertaling De Barbaren. Van de Steentijd tot de instorting van het West-Romeinse Rijk beschrijft dit boek de toenemende complexiteit, technologische verworvenheden en typische gebruiken van volken die pas laat in de schriftelijke bronnen werden opgenomen, en dan vaak nog uit de tweede hand. Peter Bogucki combineert in zijn verhaal langetermijnontwikkelingen met recente inzichten over de aard van antieke samenlevingen. Hij toont aan dat het rijke erfgoed van deze beschavingen nog altijd deel uitmaakt van onze cultuur.

Dit boek werd verkozen tot beste populaire geschiedenisboek door de Society for American Archeology.

De barbaren | Verloren beschavingen buiten Rome en Hellas | Peter Bogucki | 9789401915717.

De ongewenste Franse Revolutie

Een aardig, al wat ouder, artikel van Rob Hartmans, over de Franse Revolutie op de website van het Historisch Nieuwsblad.

Orbis

Orbis is een model van de Stanford universiteit van het wegennetwerk in het Romeinse rijk.

Highlights from the Mechanical Curator

The Digital Research Team at the British Library has curated this set of highlights from more than one million public domain images from within our digitised collection of over 65,000 books from the 17th, 18th and 19th centuries.

9 Things You May Not Know About the Declaration of Independence

As people across the United States celebrate the nation’s birthday, explore nine surprising facts about the founding document adopted on July 4, 1776. 

Historian unearths evidence that Istanbul directed Armenian genocide

According to Taner Akçam, an Armenian genocide expert and history professor at Clark University in Massachusetts, new documents suggest the Armenian genocide was both sanctioned and assisted by leaders of the Ottoman Empire in Istanbul.  

Tot slaaf gemaakten

Precies 400 jaar geleden kwamen de eerste zwarte Afrikanen naar Amerika, naar Virginia om precies te zijn. Lees dit artikel van PhD-student Albinko Hasic.  

 

Laatste toevoegingen op Histoforum

De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.