Histoforum Nieuwsbrief
Nieuwsbrief
Jaargang 12, nummer 204 maart 2022 I
Vorige nieuwsbrieven
Links
Overzicht (na)scholingen en conferenties
- Workshop Anton de Kom, 10 maart 2022, 16.00 – 20.00,
-- Workshop HC China 1842-2001, 13 april 2022 Utrecht
- Workshop taalgericht geschiedenisonderwijs, 13 april 2022 Utrecht
- Webinar HC Steden en Burgers in de Lage Landen, 20 april 17.00-18.30 uur
- Webinar HC Verlichting, 20 april 19.00-20.30 uur
- Verdiepingsreis naar de vernietigingskampen van Aktion Reinhard., Van zaterdag 17 september tot en met zaterdag 24 september 2022. Prijs voor docenten is slechts 250 euro.
'Geschiedenis moet weer een vak zijn voor alle leerlingen'
In NRC verscheen op 13 februari een opinieartikel van Tom van der Geugten en Maria Grever met bovenstaande titel (). Ze stellen dat het geschiedenisonderwijs grotere invloed kan krijgen op de historische beeldvorming in Nederland, als er tenminste iets gedaan wordt aan de infrastructuur ervan. 'Als we het zo belangrijk vinden dat alle Nederlanders meer historische kennis en inzichten bezitten, moeten we de wijsheid hebben om van geschiedenis weer een vak te maken voor álle leerlingen in het héle voortgezet onderwijs. In de lerarenopleidingen-geschiedenis dienen vakkennis en historische vaardigheden meer prioriteit te krijgen, zoals aandacht voor multiperspectiviteit.'
Webinars Historische Contexten
Op woensdag 20 april biedt de UU twee webinars aan over de
nieuwe historische contexten:
-17.00 - 18.30: Steden en Burgers in de Lage Landen.
-19.00 - 20.30: de Verlichting.
Je krijgt ter voorbereiding op de webinars een link naar vier
inhoudelijke filmpjes van ongeveer twintig minuten en een
artikel over de randvoorwaarden van de nieuwe historische
contexten. In de filmpjes licht een inhoudelijke expert de
historische context toe, drie filmpjes gaan over de deelvragen
van de context en in het vierde filmpje krijg je vragen en
antwoorden te zien die tijdens onze nascholing op locatie aan
bod zijn geweest. Tijdens het online webinar van anderhalfuur in
MS-Teams bespreken we in een kleine groep docenten (max 12) de
aard van de historische context, bekijken we een werkvorm bij de
context, geven we didactische suggesties en kunnen we de
inhoudelijke experts inbellen om vragen te stellen. Prof. dr.
Maarten Prak voor Steden en Burgers en dr. Jeroen Koch voor de
Verlichting. Je krijgt na het webinar het digitale werkmateriaal
en een verslag van de suggesties die tijdens het webinar
besproken zijn. Opgave vanaf nu mogelijk via:
https://nascholing-gs.wp.hum.uu.nl/aanmelden2021-2022/.
De prijs is 99,00 euro.
Knowlands
Hoe stimuleer je nieuwsgierigheid en een onderzoekende houding
bij je leerlingen? Door ze onderzoek te laten doen! Knowlands is
gericht op vwo 3 (en 4). Jij en je klas ontdekken samen het
Knowlands onderzoeksfestival aan de hand van het onderzoek van
12 RUG-wetenschappers. Meer informatie over het lespakket vind
je op de
Knowlands-website.
Op donderdag 7 april organiseert de Scholierenacademie een
online webinar over ons lespakket Knowlands. Dit lespakket
bestaat uit een alfa-, een beta- en een gammamodule. Praktische
informatie vindt u
hier.
Dimensies en kritisch denken
Het nieuwste nummer van Dimensies gaat over kritisch denken. De directe aanleiding om dit themanummer over kritisch denken uit te brengen, is de behoefte van opleiders, onderzoekers en docenten om conceptuele helderheid over dit containerbegrip te krijgen. Dit themanummer over kritisch denken bestaat daarom uit twee clusters van onderzoeksbijdragen.
In het eerste cluster ligt de nadruk op het onderzoek naar het concept kritisch denken wat betreft kennis, denkvaardigheden en houdingsaspecten. Daarnaast worden vaak didactische principes of aandachtspunten geformuleerd om kritisch denken te operationaliseren.
Starters en studenten-bijeenkomst op 21 maart
Zit jij in de laatste fase van jouw opleiding tot docent
geschiedenis of in jouw eerste jaren voor de klas? Dan hebben we
je nodig! Wij zijn de Vereniging van docenten Geschiedenis en
staatsinrichting Nederland (VGN) en werken al meer dan 60 jaar
voor de belangen van docenten geschiedenis. Daarnaast geven we
ook het veelgelezen vaktijdschrift Kleio uit, met daarin
inhoudelijke achtergrondartikelen, interviews, lestips,
boekrecensies en artikelen over de nieuwste ontwikkelingen in
het geschiedenisonderwijs.
Wij willen met onze vereniging nieuwe initiatieven ontwikkelen
waarmee wij het geschiedenisonderwijs in Nederland beter maken.
De reden dat we jouw hulp goed kunnen gebruiken is omdat wij
willen weten wat startende docenten nodig hebben: Waar heb jij
behoefte aan, wat zou je willen weten en hoe zou de VGN je
daarbij bij kunnen helpen?
Mogelijk heb jij ideeën over wat het geschiedenisonderwijs beter
maakt of misschien wil je daar zelf wel een actieve bijdrage aan
leveren. Zo ja, dan nodigen we je graag uit voor een
bijeenkomst op 21 maart van 18.00-20.30 in het centrum van
Utrecht. Tijdens deze bijeenkomst willen we graag jouw ideeën
horen en jouw mening vragen over de toekomst van de VGN. Als
dank zorgen wij voor een lekkere avondmaaltijd en betalen we je
reiskosten.
Geef je op met het formulier op onze website
www.vgnkleio.nl. Wij sturen je dan nog een bericht met
daarin de precieze locatie.
Formatief handelen met bronvragen bij geschiedenis
Op de website van Toetsrevolutie staat een interessant artikel van collega Thijs Risselada over het formatief werken met vragen met bronnen bij het vak geschiedenis.
Omgevingsonderwijs en Burgerschap
In het (gratis) te downloaden
blad Cultuur en Educatie Tijdschrift over onderzoek naar kunst
en cultuur op school en in de vrije tijd staat (vanaf pagina
45) een artikel van Mark Schep, Iris Tramper & Carla van Boxtel
n.a.v. van een casestudie naar omgevingsonderwijs onder de titel
Kinderen en ouderen in gesprek over de oorlog.
Omgevingsonderwijs kan een goede manier zijn om te werken aan
burgerschapsdoelen. Mark Schep,
Iris Tramper en Carla van Boxtel hebben een concreet voorbeeld
hiervan onderzocht: het programma Oorlog in mijn Buurt. Hierbij
interviewen basisschool¬ leerlingen ooggetuigen van de Tweede
Wereldoorlog uit hun buurt. In hun artikel beschrijven de onder¬
zoekers de effecten van dit programma op vaardigheden en
attitudes van leerlingen.
Geld in de oudheid
Jona Lendering schreef onlangs twee ardige blogjes over (de uitvinding van het) geld in de oudheid. Je leest ze hier en hier.
Nieuwe oral history video’s op de site!
Er staan weer meer dan twintig nieuwe oral history video’s op deze site. Tweedejaarsstudenten van de lerarenopleiding Geschiedenis hebben zojuist hun oral history-projecten afgerond. Onder de kop Interviews uit de klas kun je een aantal mooie fragmenten bekijken, waarin ooggetuigen persoonlijke verhalen vertellen over het recente verleden en met studenten in gesprek gaan ove identiteit en inclusiviteit in geschiedenisonderwijs.
1572: de katalysator van de opstand
In 1572 zoomt Arnout van Cruyningen in op het ‘kanteljaar’ in de
Tachtigjarige Oorlog. Welke gebeurtenissen vonden er in dat jaar
plaats? Wat ging eraan vooraf? En vooral: welke invloed had 1572
op het vervolg van de opstand?
Op 1 april 1572 namen de watergeuzen onder leiding van Willem
van der Marck het stadje Den Briel in. ‘Het is niets,’ zou de
hertog van Alva hebben gezegd over deze in eerste instantie niet
noemenswaardige overwinning. Willem van Oranje, een van de
belangrijkste edelen achter de opstand tegen het Spaanse bewind,
ergerde zich aan het feit dat de watergeuzen hun eigen plan
trokken. Terugkijkend kan worden geconcludeerd dat deze
overwinning van levensbelang is geweest voor het vervolg van de
opstand, die als een nachtkaars dreigde uit te gaan. In
datzelfde jaar werden talloze steden door de opstandelingen
ingenomen, en langzaamaan ontwikkelde de opstand zich tot een
ware oorlog, die uiteindelijk zou leiden tot ‘de geboorte van
Nederland’.
In dit rijk geïllustreerde boek bespreekt Van Cruyningen de
belangrijkste gebeurtenissen en begrippen in de
wordingsgeschiedenis van Nederland
Een kanteljaar in de Tachtigjarige Oorlog | Arnout van Cruyningen
| 9789401918305 | Verschijnt 22 maart 2022 | € 20,-
De Nijl – Biografie van de rivier
De rol van rivieren in de menselijke geschiedenis kan nauwelijks
worden overschat. En een van de meest historische rivieren van
onze planeet is zonder twijfel de Nijl. De Noorse historicus en
geograaf Terje Tvedt schreef de biografie van deze ooit
mysterieuze en nog steeds boeiende waterloop, die al vijfduizend
jaar menselijke geschiedenis dagelijks beïnvloedt.
Edwin Ruis schreeft een
bespreking van het boek van Terje Tvedt.
Overzicht activiteiten vanuit het Rijksmuseum van Oudheden
De vijftiende Week van de Klassieken (10 t/m 20 maart 2022) heeft als thema propaganda. Alle activiteiten in het Rijksmuseum van Oudheden zijn online te volgen via livestreams. Een aantal activiteiten in de avonduren kunt u ook in het museum bijwonen. Deelname aan alle online lezingen, symposia, workshops, etc. is gratis. U hoeft geen extra programma’s te downloaden of te installeren op uw computer. Na aanmelding ontvangt u een link, waarmee u via de browser op uw pc, laptop, tablet of smartphone de activiteit kunt volgen. De livestream is vanaf een kwartier voor aanvang online.
Studiedag voor docenten naar Villa ten Hompel te Münster
Op zondag 3 april organiseert CIDI speciaal voor docenten een
studiedag naar Villa ten Hompel te Münster, Duitsland. Tijdens
de Tweede Wereldoorlog was Villa ten Hompel de thuisbasis voor
de regionale geüniformeerde politie van de legereenheid VI.
Zodoende werd het een coördinatiepunt van waaruit ambtenaren en
bewapende politie-eenheden misdaden in dienst van het
nationaalsocialisme begingen. In de naoorlogse periode, tussen
1954 en 1968, huisde in de villa de regionale afdeling voor
schadeloosstelling aan de slachtoffers van het naziregime.
Sinds 1999 is Villa ten Hompel een centrum voor onderzoek,
educatie en voorlichting. Bovendien bevat de villa een museum
met een permanente tentoonstelling.
Tijdens de studiedag krijgen docenten een rondleiding door het
museum en wordt er ingegaan op het educatief concept van de
Villa. Speerpunt van de dag zullen de politiemissies zijn die
vanuit Münster werden aangestuurd tijdens het
nationaalsocialistische tijdperk. De focus zal op Nederland
zijn, omdat ook groene politieagenten vanuit Münster naar
Nederland werden gestuurd.
Voor deze studiedag zal CIDI zorgen voor een bus die vertrekt
vanuit Arnhem naar Münster en weer terug. Om deel te nemen aan
deze studiedag kunt u zich tot zondag 20 maart aanmelden via
CIDI: cidi@cidi.nl of 070-3646862. De kosten bedragen € 20 voor
de hele dag, inclusief busvervoer en een lunch.
Meer informatie
Laatste toevoegingen op Histoforum
De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.