Histoforum Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Jaargang 12, nummer 204 maart 2022 I

Overzicht (na)scholingen en conferenties

- Workshop Anton de Kom, 10 maart 2022, 16.00 – 20.00,

-- Workshop HC China 1842-2001, 13 april 2022 Utrecht

- Workshop taalgericht geschiedenisonderwijs, 13 april 2022 Utrecht

- Webinar HC Steden en Burgers in de Lage Landen, 20 april 17.00-18.30 uur

- Webinar HC Verlichting, 20 april 19.00-20.30 uur

- Verdiepingsreis naar de vernietigingskampen van Aktion Reinhard., Van zaterdag 17 september tot en met zaterdag 24 september 2022. Prijs voor docenten is slechts 250 euro.

'Geschiedenis moet weer een vak zijn voor alle leerlingen'

In NRC verscheen op 13 februari een opinieartikel van Tom van der Geugten en Maria Grever met bovenstaande titel (). Ze stellen dat het geschiedenisonderwijs grotere invloed kan krijgen op de historische beeldvorming in Nederland, als er tenminste iets gedaan wordt aan de infrastructuur ervan. 'Als we het zo belangrijk vinden dat alle Nederlanders meer historische kennis en inzichten bezitten, moeten we de wijsheid hebben om van geschiedenis weer een vak te maken voor álle leerlingen in het héle voortgezet onderwijs. In de lerarenopleidingen-geschiedenis dienen vakkennis en historische vaardigheden meer prioriteit te krijgen, zoals aandacht voor multiperspectiviteit.'  

Webinars Historische Contexten

Op woensdag 20 april biedt de UU twee webinars aan over de nieuwe historische contexten:
-17.00 - 18.30: Steden en Burgers in de Lage Landen.
-19.00 - 20.30: de Verlichting.
Je krijgt ter voorbereiding op de webinars een link naar vier inhoudelijke filmpjes van ongeveer twintig minuten en een artikel over de randvoorwaarden van de nieuwe historische contexten. In de filmpjes licht een inhoudelijke expert de historische context toe, drie filmpjes gaan over de deelvragen van de context en in het vierde filmpje krijg je vragen en antwoorden te zien die tijdens onze nascholing op locatie aan bod zijn geweest. Tijdens het online webinar van anderhalfuur in MS-Teams bespreken we in een kleine groep docenten (max 12) de aard van de historische context, bekijken we een werkvorm bij de context, geven we didactische suggesties en kunnen we de inhoudelijke experts inbellen om vragen te stellen. Prof. dr. Maarten Prak voor Steden en Burgers en dr. Jeroen Koch voor de Verlichting. Je krijgt na het webinar het digitale werkmateriaal en een verslag van de suggesties die tijdens het webinar besproken zijn. Opgave vanaf nu mogelijk via: https://nascholing-gs.wp.hum.uu.nl/aanmelden2021-2022/.  De prijs is 99,00 euro. 

Knowlands

Hoe stimuleer je nieuwsgierigheid en een onderzoekende houding bij je leerlingen? Door ze onderzoek te laten doen! Knowlands is gericht op vwo 3 (en 4). Jij en je klas ontdekken samen het Knowlands onderzoeksfestival aan de hand van het onderzoek van 12 RUG-wetenschappers. Meer informatie over het lespakket vind je op de Knowlands-website.
Op donderdag 7 april organiseert de Scholierenacademie een online webinar over ons lespakket Knowlands. Dit lespakket bestaat uit een alfa-, een beta- en een gammamodule. Praktische informatie vindt u hier.

Dimensies en kritisch denken

Het nieuwste nummer van Dimensies gaat over kritisch denken.  De directe aanleiding om dit themanummer over kritisch denken uit te brengen, is de behoefte van opleiders, onderzoekers en docenten om conceptuele helderheid over dit containerbegrip te krijgen. Dit themanummer over kritisch denken bestaat daarom uit twee clusters van onderzoeksbijdragen.

In het eerste cluster ligt de nadruk op het onderzoek naar het concept kritisch denken wat betreft kennis, denkvaardigheden en houdingsaspecten. Daarnaast worden vaak didactische principes of aandachtspunten geformuleerd om kritisch denken te operationaliseren.  

Starters en studenten-bijeenkomst op 21 maart

Zit jij in de laatste fase van jouw opleiding tot docent geschiedenis of in jouw eerste jaren voor de klas? Dan hebben we je nodig! Wij zijn de Vereniging van docenten Geschiedenis en staatsinrichting Nederland (VGN) en werken al meer dan 60 jaar voor de belangen van docenten geschiedenis. Daarnaast geven we ook het veelgelezen vaktijdschrift Kleio uit, met daarin inhoudelijke achtergrondartikelen, interviews, lestips, boekrecensies en artikelen over de nieuwste ontwikkelingen in het geschiedenisonderwijs. 
Wij willen met onze vereniging nieuwe initiatieven ontwikkelen waarmee wij het geschiedenisonderwijs in Nederland beter maken. De reden dat we jouw hulp goed kunnen gebruiken is omdat wij willen weten wat startende docenten nodig hebben: Waar heb jij behoefte aan, wat zou je willen weten en hoe zou de VGN je daarbij bij kunnen helpen?
Mogelijk heb jij ideeën over wat het geschiedenisonderwijs beter maakt of misschien wil je daar zelf wel een actieve bijdrage aan leveren.  Zo ja, dan nodigen we je graag uit voor een bijeenkomst op 21 maart van 18.00-20.30 in het centrum van Utrecht. Tijdens deze bijeenkomst willen we graag jouw ideeën horen en jouw mening vragen over de toekomst van de VGN. Als dank zorgen wij voor een lekkere avondmaaltijd en betalen we je reiskosten.
Geef je op met het formulier op onze website www.vgnkleio.nl. Wij sturen je dan nog een bericht met daarin de precieze locatie. 

Formatief handelen met bronvragen bij geschiedenis

Op de website van Toetsrevolutie staat een interessant artikel van collega Thijs Risselada over het formatief werken met vragen met bronnen bij het vak geschiedenis.

Omgevingsonderwijs en Burgerschap

In het (gratis) te downloaden blad Cultuur en Educatie Tijdschrift over onderzoek naar kunst en cultuur op school en in de vrije tijd staat (vanaf pagina 45) een artikel van Mark Schep, Iris Tramper & Carla van Boxtel n.a.v. van een casestudie naar omgevingsonderwijs onder de titel Kinderen en ouderen in gesprek over de oorlog.
Omgevingsonderwijs kan een goede manier zijn om te werken aan burgerschapsdoelen. Mark Schep,
Iris Tramper en Carla van Boxtel hebben een concreet voorbeeld hiervan onderzocht: het programma Oorlog in mijn Buurt. Hierbij interviewen basisschool¬ leerlingen ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog uit hun buurt. In hun artikel beschrijven de onder¬ zoekers de effecten van dit programma op vaardigheden en attitudes van leerlingen.

Geld in de oudheid

Jona Lendering schreef onlangs twee ardige blogjes over (de uitvinding van het) geld in de oudheid. Je leest ze hier en hier.

Nieuwe oral history video’s op de site!

Er staan weer meer dan twintig nieuwe oral history video’s op deze site. Tweedejaarsstudenten van de lerarenopleiding Geschiedenis hebben zojuist hun oral history-projecten afgerond. Onder de kop Interviews uit de klas kun je een aantal mooie fragmenten bekijken, waarin ooggetuigen persoonlijke verhalen vertellen over het recente verleden en met studenten in gesprek gaan ove identiteit en inclusiviteit in geschiedenisonderwijs.  

1572: de katalysator van de opstand

In 1572 zoomt Arnout van Cruyningen in op het ‘kanteljaar’ in de Tachtigjarige Oorlog. Welke gebeurtenissen vonden er in dat jaar plaats? Wat ging eraan vooraf? En vooral: welke invloed had 1572 op het vervolg van de opstand?
Op 1 april 1572 namen de watergeuzen onder leiding van Willem van der Marck het stadje Den Briel in. ‘Het is niets,’ zou de hertog van Alva hebben gezegd over deze in eerste instantie niet noemenswaardige overwinning. Willem van Oranje, een van de belangrijkste edelen achter de opstand tegen het Spaanse bewind, ergerde zich aan het feit dat de watergeuzen hun eigen plan trokken. Terugkijkend kan worden geconcludeerd dat deze overwinning van levensbelang is geweest voor het vervolg van de opstand, die als een nachtkaars dreigde uit te gaan. In datzelfde jaar werden talloze steden door de opstandelingen ingenomen, en langzaamaan ontwikkelde de opstand zich tot een ware oorlog, die uiteindelijk zou leiden tot ‘de geboorte van Nederland’.
In dit rijk geïllustreerde boek bespreekt Van Cruyningen de belangrijkste gebeurtenissen en begrippen in de wordingsgeschiedenis van Nederland
Een kanteljaar in de Tachtigjarige Oorlog | Arnout van Cruyningen | 9789401918305 | Verschijnt 22 maart 2022 |  € 20,-

De Nijl – Biografie van de rivier

De rol van rivieren in de menselijke geschiedenis kan nauwelijks worden overschat. En een van de meest historische rivieren van onze planeet is zonder twijfel de Nijl. De Noorse historicus en geograaf Terje Tvedt schreef de biografie van deze ooit mysterieuze en nog steeds boeiende waterloop, die al vijfduizend jaar menselijke geschiedenis dagelijks beïnvloedt.
Edwin Ruis schreeft een bespreking van het boek van Terje Tvedt. 

Overzicht activiteiten vanuit het Rijksmuseum van Oudheden

De vijftiende Week van de Klassieken (10 t/m 20 maart 2022) heeft als thema propaganda. Alle activiteiten in het Rijksmuseum van Oudheden zijn online te volgen via livestreams. Een aantal activiteiten in de avonduren kunt u ook in het museum bijwonen. Deelname aan alle online lezingen, symposia, workshops, etc. is gratis. U hoeft geen extra programma’s te downloaden of te installeren op uw computer. Na aanmelding ontvangt u een link, waarmee u via de browser op uw pc, laptop, tablet of smartphone de activiteit kunt volgen. De livestream is vanaf een kwartier voor aanvang online.

Meer informatie

Studiedag voor docenten naar Villa ten Hompel te Münster

Op zondag 3 april organiseert CIDI speciaal voor docenten een studiedag naar Villa ten Hompel te Münster, Duitsland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Villa ten Hompel de thuisbasis voor de regionale geüniformeerde politie van de legereenheid VI. Zodoende werd het een coördinatiepunt van waaruit ambtenaren en bewapende politie-eenheden misdaden in dienst van het nationaalsocialisme begingen. In de naoorlogse periode, tussen 1954 en 1968, huisde in de villa de regionale afdeling voor schadeloosstelling aan de slachtoffers van het naziregime.
Sinds 1999 is Villa ten Hompel een centrum voor onderzoek, educatie en voorlichting. Bovendien bevat de villa een museum met een permanente tentoonstelling.
Tijdens de studiedag krijgen docenten een rondleiding door het museum en wordt er ingegaan op het educatief concept van de Villa. Speerpunt van de dag zullen de politiemissies zijn die vanuit Münster werden aangestuurd tijdens het nationaalsocialistische tijdperk. De focus zal op Nederland zijn, omdat ook groene politieagenten vanuit Münster naar Nederland werden gestuurd.
Voor deze studiedag zal CIDI zorgen voor een bus die vertrekt vanuit Arnhem naar Münster en weer terug. Om deel te nemen aan deze studiedag kunt u zich tot zondag 20 maart aanmelden via CIDI: cidi@cidi.nl of 070-3646862. De kosten bedragen € 20 voor de hele dag, inclusief busvervoer en een lunch.
Meer informatie

 

Laatste toevoegingen op Histoforum

De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.