• Kenmerkend(e) Aspect(-en)?

  Dit jaar ben ik tóch het ‘slachtoffer’ geworden van de willekeur van een geschiedenisdocent die optreedt als tweede corrector. Wat keurt hij goed of fout als het gaat om de formulering van de kenmerkende aspecten door mijn leerlingen op hun havo-examen? Ik gebruik een lesmethode waarin helder en kort de kenmerkende aspecten worden genoemd en uitgewerkt. Waar mijn leerlingen op het CSE exact die korte formuleringen gebruikten keurde de tweede corrector die steevast af en dat kostte mijn examenleerlingen veel punten, hoewel hij de cruciale onderbouwing van hun KA-keuze bij het andere vraagdeel (terecht) al had goedgekeurd.
  
  Het vakspecifieke CITO-correctievoorschrift (CV) op dit onderdeel blijft vaag: … een letterlijke weergave daarvan [is] niet vereist. Er kan in de regel worden volstaan met een juiste omschrijving van het 'kenmerkend aspect' of van dat deel ervan dat relevant is voor de beantwoording van de vraag (er zijn kenmerkende aspecten die uit meerdere onderdelen bestaan).’
  Wat volstaat hier? Hoe kort mag de juiste omschrijving zijn? Niet duidelijk. Juist dit reproductieve onderdeel van de geschiedenisleerstof is dus afhankelijk van de opvatting van de individuele geschiedenisdocent. Het is tenenkrommend hoe het CV hier welwillend lijkt, maar feitelijk tekortschiet en docenten noopt tot eindeloze discussies en leerlingen toch nog gefrustreerd lange zinnen uit het hoofd leren om zeker te zijn van hun zaak, al dan niet daartoe aangespoord door hun ijverige docenten. Deze kritiek staat niet op zichzelf, Team Red het onderwijs plaatst het onderwerp terecht in de bredere context van recente ontwikkelingen in de VO-examinering en ook in andere commentaren valt regelmatig kritiek te lezen op het ‘kunstje’ en het gebrek aan eenduidigheid in de eisen en het correctiemodel.
  
  Het gebruik van de volledige formulering van de KA is werkzaam in de les en examenvoorbereiding, maar het in het hoofd stampen ervan voor het examen schiet zijn doel echt voorbij. Het is nooit de bedoeling geweest dat de kenmerkende aspecten min of meer letterlijk genoemd c.q. herkend moeten worden op het eindexamen.
  
  Laten we dit eindigen, het slaat nergens op en het is niet te doen. Hoe? Er is ongetwijfeld in meer vaksecties en fora waardevolle discussie over dit onderwerp, mij niet bekend, maar dit is mijn insteek:
  • het publiceren van een lijst met standaard korte versies van de KA in de syllabus (of waarin met een weblink wordt verwezen naar een document met deze korte formuleringen), en/of:
  • het ondubbelzinnig vermelden in het examencorrectievoorschrift hoe omgegaan moet worden met korte omschrijvingen van het KA, welke vorm van omschrijving van het KA volstaat, en/of:
  • het aan de examendocumenten toevoegen van een lijst met (standaard korte versies van) de KA die leerlingen tijdens het CSE kunnen raadplegen, in dit geval worden de KA niet meer reproductief getoetst.
  
  Hoe nu verder? Reacties?
  
  Robin van Rossum
  Docent geschiedenis Daaf Geluk, Haarlem
  r.vanrossum@vsodaafgeluk.nl 
  
  
  
  

Laatste toevoegingen op Histoforum

De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.