Overzicht (na)scholingen en conferenties

- 20 september 2024. Verschillende workshops in Utrecht

- 1 oktober 2024 Bijeenkomst ‘Bronnen in de klas’

- 2 oktober 2024 Bijeenkomst Wereldgeschiedenis

- 11 oktober 2024 Radboud Geschiedenis Nascholingsconferentie 2024

- 12 oktober 2024 Geschiedenis Festival Haarlem

- 18 oktober 2024 Verschillende workshops in Utrecht

- 18 oktober, 15.00-17.00 uur: Vakbijeenkomst Amsterdam Museum Vrouwen van Amsterdam: een ode

- 7 november 2024 Dag van de Geschiedenisdidactiek

-14 en 15 november, VGN-didactiekconferentie   

- 28 november, 16.30-19.30 uur: Vakbijeenkomst over curriculum en vakvernieuwing geschiedenis (ism SLO)

- 26-31 januari 2025 Educatieve reis naar Polen. 

Finalisten Geschiedenisdocent van het Jaar 2024 bekend

Na een zorgvuldige selectie zijn drie finalisten geselecteerd voor Geschiedenisdocent van het jaar. Deze eervolle titel wordt op zaterdag 5 oktober voor de tiende keer in het Rijksmuseum toegekend, in samenwerking met het Nationaal Archief en de NTR. De prijs eert docenten die hun leerlingen op inspirerende wijze weten te enthousiasmeren voor het vak geschiedenis of mens en maatschappij.

Top 3 Finalisten
Onder leiding van journalist en presentator Noraly Beyer verkoos de vakjury na een grondige selectie en schoolbezoeken de drie beste kandidaten. Op zaterdag 5 oktober zullen deze finalisten in het Rijksmuseum een onbekende opdracht uitvoeren, waarna de jury de uiteindelijke winnaar kiest.

" De keuze voor de top 3 was zoals ieder jaar enerverend. Elke kandidaat bracht iets unieks en inspirerends mee. Na intensieve discussies hebben we uiteindelijk deze drie docenten geselecteerd vanwege hun uitzonderlijke vermogen om geschiedenis tot leven te brengen voor hun leerlingen.” aldus juryvoorzitter Noraly Beyer.

De drie finalisten zijn (in willekeurige volgorde):
1. Hidde Wierda (CSB de Cuserstraat in Amsterdam)
2. Joke Osinga (Alkwin Kollege in Uithoorn)
3. Wim Schönermarck (Arte College in Almere)

Voor meer informatie, bezoek: www.rijksmuseum.nl/geschiedenis.

Activerende werkvormen

Bij CPS Uitgeverij verscheen Activerende werkvormen. Dit praktische boek biedt aanpakken en modellen om leerlingen te motiveren, te activeren en effectief te laten leren. Daarnaast krijg je inzicht in een aantal theoretische principes die je ondersteunen bij de vormgeving van een activerende en motiverende les. Zo heb je het gereedschap om variatie in je onderwijs te bieden.

Meer informatie en de Inhoudsopgave  

Sleutels tot historisch denken

Bij het Vlaamse Owl Press verschijnt op 9 oktober a.s. Sleutels tot historisch denken, een handboek vakdidactiek geschiedenis. Hoe laat je leerlingen inzicht verwerven in historische begrippen? Hoe reflecteer je met leerlingen over concepten als ‘causaliteit’ of ‘agency’? Welke plaats krijgen historische vraagstukken in een les geschiedenis? Hoe laat je jongeren argumenteren met en over historische bronnen? Deze en vele andere vragen vormen de leidraad van dit boek. 

Bijeenkomst Wereldgeschiedenis

De Commissie Wereldgeschiedenis in de Klas van de VGN bestaat 10 jaar! Dat vieren we op woensdag 2 oktober met een feestelijke bijeenkomst voor iedereen die graag meer wereldhistorisch les wil geven en/of op de hoogte wil blijven van alles wat er op dit gebied gebeurt en ontwikkeld wordt!

In tien jaar is er veel gebeurd! Samen met een aantal van de meest inspirerende sprekers uit de afgelopen jaren gaan we terugblikken én vooruitkijken met presentatie over andere andere: 10x meer geschiedenis, bekende verhalen vanuit andere perspectieven, aandacht voor de Islamitische wereld, migratie in familiegeschiedenissen & de beschikbaarheid voor het onderwijs van steeds meer bronnen over het slavernijverleden. Aansluitend is er een paneldiscussie over de toekomst van wereldgeschiedenis in de klas.

Tijd: 18:00-21:00
Adres: INBC Opleidingsruimte Utrecht, Mariaplaats 3 (loopafstand van Centraal Station).
Aanmelden en kosten: Aanmelden kan via https://lnkd.in/et-P89KN . De kosten zijn €4,50 en een avondmaaltijd is inbegrepen. Kun je na aanmelding onverhoopt toch niet, meld je dan even af via e-mail. 

Meer informatie over het programma.

Geschiedenisfestival 12 oktober 2024 Haarlem 

Historisch Nieuwsblad presenteert met trots en vreugde een nieuwe editie van het Geschiedenis Festival! Bereid u voor op een historische dag vol lezingen van de beste sprekers uit binnen- en buitenland, frisse inzichten, scherpe discussies, interviews, muziek, en leerzame workshops. Ook dit jaar kunt u genieten van een gevarieerd programma in de verschillende zalen van de PHIL, de Gravenzaal en het Noord-Hollands Archief in Haarlem.

Met sprekers als Dan Jones, Bart van Loo, Zeinab Badawi, Eva Vriend, Luc Panhuysen en meer. Er is voor elke geschiedenisliefhebber wat wils.

Datum: 12 oktober 2024
Inloop: Vanaf 9.15 uur
Programma: 10.00 - 18.00 uur
Hoofdlocatie: PHIL Haarlem

Barbaareducatie

Op de website van Barbaareducatie staat lesmateriaal of materiaal voor lessen bij verschillende onderwerpen, variërend van Karel de Grote, De Opstand tot de Koude Oorlog. Bij sommige onderwerpen krijgen de leerlingen een inleidende tekst, waarna zij gebeurtenissen in de juiste chronologiesche volgorde moeten zetten, maar er is ook een rollenspel over de bestuursvormen in het oude Griekenland. In Langs de meetlat discussiëren leerlingen aan de hand van zestien verhaaltjes over mensen in W.O.II over verzet en collaboratie.  

Shortlist van de Libris Geschiedenis Prijs 2024

De Libris Geschiedenis Prijs bekroont historische boeken die een algemeen publiek aanspreken. De criteria zijn dat het boek een oorspronkelijk onderwerp heeft, prettig leesbaar is geschreven en op gedegen historisch onderzoek stoelt. Aan de prijs is een bedrag van twintigduizend euro verbonden. Hij wordt dit jaar voor de zeventiende keer uitgereikt.
De vijf genomineerde boeken zijn:

* Bas von Benda-Beckmann, Het kleedje voor Hitler
* Michal Citroen, Een adres. De geschiedenis van de Joodse onderduik
* Jaap Cohen, De bolle Gogh
* Benjamin Duerr, De droom van Den Haag
* Rick Honings, De ontdekking van Insulinde

Op zondagochtend 27 oktober 2024 wordt de Libris Geschiedenis Prijs uitgereikt door juryvoorzitter Gerdi Verbeet tijdens een live-uitzending van het radioprogramma OVT.  

Vorming van de natiestaat (1890-1914): Nationalisme. Een wereldgeschiedenis

Het nationalisme is onmiskenbaar aan een opmars bezig. Dat maken recente verkiezingsoverwinningen van populistische politici over de hele wereld en ook in ons eigen land wel duidelijk. Wanneer is dit verschijnsel ontstaan en hoe heeft het zich ontwikkeld? Waarom vormde de Franse revolutie het startpunt en zien we sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie een opleving? In Nationalisme. Een wereldgeschiedenis, dat volgende week verschijnt bij Alfabet, uitgevers beschrijft Eric Storm de geschiedenis van dit fenomeen en de vaak verstrekkende gevolgen ervan. Op Historiek een fragment uit het boek over de opkomst van de natiestaten.
Lees verder

Wat zegt de AfD-winst over de lessen van Weimar?

Sinds 23 mei 1949 is de Grundgesetz van de Bondsrepubliek Duitsland van kracht. De grondwet moest het land beschermen tegen een ineenstorting van de democratie zoals in 1933. Maar is het huidige Duitsland bestand tegen het groeiende rechts-extremisme? De onlangs overleden hoogleraar Frits Boterman maakte zich afgelopen juni al grote zorgen. Hij schreef daarom dit artikel.
Lees verder 

Building Thinking Classrooms bij geschiedenis

In zijn boek Building Thinking Classrooms (vorig jaar in het Nederlands verschenen als Denkklassen creëren) betoogt de Canadese wiskundige Peter Liljedahl dat er in de gemiddelde les te weinig door leerlingen wordt nagedacht. Veelal wordt er instructie gegeven door de docent, samen geoefend en daarna zelfstandig door leerlingen gekopieerd. Alle denkstappen worden daarbij gemaakt door de docent; de leerlingen doen alleen na.
Dat kan volgens Liljedahl veel beter.
Lees het artikel hierover van collegae Thijs Risselada en Arjan Moree.   

Promotie Hanneke Bartelds

Op dinsdag 5 november 2024 zal Hanneke Bartelds (leerplanontwikkelaar SLO) haar proefschrift getiteld Teaching historical empathy. Perspective taking in past and present using eyewitnesses verdedigen aan de Universiteit van Amsterdam.
Tijdstip: 16:00. Promotor: Carla van Boxtel.
Plaats: Agnietenkapel Universiteit van Amsterdam (Oudezijds Voorburgwal 229-231, 1012 EZ Amsterdam)

 

* Students’ and teachers’ beliefs about historical empathy in secondary history education

* Using eyewitnesses to promote students' understanding of empathy in the history classroom

* Bartelds, H. (2022). ‘Historisch inleven met behulp van ooggetuigen’ Kleio, 63, 56-59.
* Huijgen, T., Bartelds, H., van den Brand, I., & van der Plaat, H. (2023). Het bevorderen van het historisch inlevingsvermogen van leerlingen. Dimensies : tijdschrift voor didactiek van de mens- en maatschappijvakken, 6, 65-73. https://dimensies.nu/uitgeprobeerd-1-februari-2023/

Developing Curriculum for Deep Thinking: The Knowledge Revival

In december verschijnt het boek Developing Curriculum for Deep Thinking: The Knowledge Revival van diverse deels bekend auteurs die veel belang hechten aan het verwerven van kennis (wie kan daar overigens tegen zijn). Het boek is Open Access zodat iedereen er gratis kennis van kan nemen.    

Neanderthalers

Als er een onderwerp geschikt is om het verschil tussen verleden en geschiedenis duidelijk te maken dan is het wel de Neanderthaler. Hoevaak heb ik in deze niuwbrief niet al een bericht over deze mensen soort opgenomen. Een nieuw bericht laat weer eens zien dat geschiedenis een vak van interpretaties is die geregeld veranderen als er nieuwe bronnen (bewijsmateriaal)  wordt gevonden. Zo ook deze keer: 'Neanderthal remains found in France reveals there were not one, but at least two lineages of late Neanderthals in Europe, our research shows. The prevailing narrative of how humanity came about seemed straightforward enough: in Europe, the last Neanderthals bowed out as Homo sapiens began arriving on the continent around 40,000 to 45,000 years ago. Neanderthals were thought to be part of a single, genetically homogeneous population, spread across Spain, France, Croatia, Belgium, and Germany. Genetic studies supported this view, suggesting a uniform population that would eventually give way to the newcomers, Homo sapiens. In just a few millennia — between 45,000 and 42,000 years ago — the brief cohabitation of these two species in Europe ended with the replacement of Neanderthals. The explanation was elegant and simple – perhaps a little too simple.

Lees verder

Landelijke Geschiedenis Quiz

Uiteraard is er ook dit schooljaar weer een Landelijke GeschiedenisQuiz. Maar dit jaar is er een hele speciale editie: we bestaan namelijk 10 jaar! Bij zo'n feestelijke editie hoort natuurlijk een spectaculaire locatie. Dit jaar zijn we op donderdag 13 maart 2025 welkom bij het prachtige Slot Loevestein!!! Historischer kan haast niet. 
Deze editie mag je echt niet missen, dus schrijf je nu in! Inschrijven kan via deze link: https://forms.office.com

Recensie

Samizdat. Geschiedenis van de Russische ondergrondse
Emmanuel Waegemans (2024). Samizdat. Geschiedenis van de Russische ondergrondse. Uitgeverij Manteau, Antwerpen, augustus 2024. Softcover, 256 pagina’s, foto’s, lexicon, bibliografie, personenregister. ISBN 978-90-223-4120-9; € 22,99.

• Laatste toevoegingen op Histoforum

  De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.