Overzicht (na)scholingen en conferenties

- 7 mei 2025 Webinar Wereldgeschiedenis 20.00-21.00 uur.

- 13 juni 2025 Studiedag VGN Pabocommissie

- 16 juni 2025 Een tas vol lesmateriaal en aandacht voor taal bij geschiedenis (maandag 16 juni (16.00-18.00 uur)

- 13-20 september 2025 Verdiepingsreis naar de vernietigingskampen Belzec, Treblinka en Sobibor.   

Studiedag VGN Pabocommissie, 13 juni 2025

Op de studiedag van dit schooljaar neemt de VGN/pabo-commissie deelnemers mee door de laatste ontwikkelingen rondom bijvoorbeeld de veranderende instroomeisen, de nieuwe kerndoelen, de zes tijdvakken (in plaats van tien) en de inzet van AI en VR-brillen.
Meer informatie en aanmelding

Centraal Schriftelijke Examens vanaf 1974 online beschikbaar via UB EUR

De Universiteitsbibliotheek van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) heeft recentelijk de Centraal Schriftelijk Examens van het vak Geschiedenis in Nederland vanaf de start van het CSE in 1974 online beschikbaar en doorzoekbaar gemaakt. De collectie bestaat uit de examenvragen, het bijbehorende bronnenboekje met eventuele andere bijlagen, en het correctievoorschrift. De betreffende bestanden zijn voor een deel (examens 2002-) ook te vinden op de websites van het College voor Toetsen en Examens, maar zijn daar niet integraal ontsloten. De oudere examens zijn niet elders online beschikbaar en zijn door Cito aan de Universiteitsbibliotheek geleverd.

Handreiking Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging

Mocht het er ooit nog van komen dat de dossiers van het CABR echt beschikbaar komen voor iedereen, dan is deze handreiking misschien wel handig voor collega's die onderzoek willen doen naar al dan niet vermeende misdragingen van familieleden tijdens W.O.II.   

Leerlingen in de krant

Op Linkedin stond onderstaande bijdrage van collega Hendrik Atze van Doezum, waarop door collega's enthousiast werd gereageerd.

Vandaag had ik een bijzondere "krantenwijk"—mijn klaslokaal. De afgelopen weken heb ik samen met collega's, vrienden, familie en kennissen tientallen verschillende kranten verzameld. Mavo 4 kreeg de eindopdracht om zoveel mogelijk eindexamenstof in de krant terug te vinden. Want geschiedenis is niet iets van vroeger, het is nu.

Hoe ze de koppelingen maakten, maakte niet uit—het ging om het vinden van zoveel mogelijk historische connecties. In deze turbulente tijden waren er genoeg inkoppertjes naar de twintigste eeuw. Maar er waren ook verrassend creatieve verbanden, zoals:
📌 Een pastareclame → de culturele invloed van gastarbeiders
📌 Een hek tegen de wolf → het Dodendraad uit WOI
📌 Een razendsnelle hattrick van een lokale club → de Blitzkrieg
📌 Het weerbericht → de Koude Oorlog
📌 SC Heerenveen → de vrijheid van vereniging en vergadering
📌 Een georganiseerde reis naar Praag → de Praagse Lente

Ik heb mijn leerlingen nog nooit zo enthousiast gezien. De moeilijkste stof werd moeiteloos uit de krant gehaald, gelezen én begrepen. Kennis maakt je wereld groter, en zo werd het nieuws ineens geen "nieuws" meer, maar een vertaling van de geschiedenis.

Sommige leerlingen vroegen zelfs om extra kranten om zich verder voor te bereiden op het tentamen. De lessen van dit schooljaar zitten erop, en het examen blijft een uitdaging, maar ik ben apetrots. Want de geschiedenisles van gisteren is de bril geworden waarmee de leerlingen het nieuws van vandaag begrijpen.  

Tijdvak ELF op O.R.S. Lek en Linge in Culemborg

Collega Jimmy Stijntjes van Lek en Linge deelde op  Linkedin de volgende informatie over een succesvol en  vrijwillig extra uur geschiedenis in de week:
'Tijdvak ELF behandelt de recente geschiedenis. Het reguliere vak geschiedenis stopt in de jaren 90 van de vorige eeuw, maar veel leerlingen willen juist praten over wat nú het nieuws beheerst en de historische context daarvan begrijpen. Daarom heeft onze vertrekkende collega Marco Baars Tijdvak ELF bedacht voor vwo-leerlingen. Twintig lessen, buiten het rooster. Vrijwillig, maar niet vrijblijvend.
Samen met collega Eric van der Donk neem ik komend jaar het stokje over en maken we het vak ons meer eigen. Allereerst kunnen vanaf nu ook havoleerlingen zich inschrijven. Daarnaast willen wij historische duiding bieden, maar ligt de nadruk vooral op het gesprek over de snel veranderende wereld en de plek van de leerlingen daarin. Daar ligt de behoefte, merken wij. De onderwerpen liggen niet vast; deze worden aan het begin van het schooljaar bepaald op basis van de interesse van de groep. Dat houdt het voor ons als docenten ook elk jaar weer
boeiend.
Naast de lessen is er ook een PWS-traject aan gekoppeld. Deelnemende leerlingen kiezen een thema of onderwerp uit Tijdvak ELF en maken hierover hun profielwerkstuk. In de afgelopen jaren zijn deze onderzoeken gebundeld in een mooi boek, maar ook andere vormen zijn in de toekomst mogelijk.
Hoe we het PWS-traject en de invulling van de lessen precies gaan vormgeven, werken we in de komende periode verder uit. De eerste belangrijke stap is in elk geval gezet: maar liefst 45 leerlingen hebben zich al aangemeld voor het komende schooljaar. De belangstelling is dus overduidelijk aanwezig!'

Je kunt onderstaande poster hier als pdf downloaden
Hier lees je wat Jimmy schrijft over enkele praktische zaken.

Oorlog als kinderspel: speelgoed en bordspellen in nazi-Duitsland

In de laatste oorlogsmaanden verdedigden Duitse tieners hun verwoeste vaderland. Van jongs af aan was hen geleerd dat het hun roeping was te strijden en te sterven voor hun land en hun geadoreerde leider, Adolf Hitler. Hun hele opvoeding was erop gericht om de Führer te dienen. De jongens als soldaten in de strijd, de meisjes aan het thuisfront als moeders van toekomstige soldaten. Geen schoolvak bleef bespaard van nazi-beïnvloeding. Daarnaast werden Duitse kinderen niet alleen met gedrukte media, muziek, radio en film, maar ook met poppenkastvoorstellingen, gezelschapsspellen en speelgoedsoldaatjes gewonnen voor het nationaal-socialistische gedachtegoed, de bijbehorende rassenwaan en oorlogsfanatisme.

In Van kinderwieg tot soldatengraf beschrijft Kevin Prenger de geschiedenis van het onderwijs en de indoctrinatie van de jeugd in nazi-Duitsland.

Lees verder

Boudica was strijdbaar, maar verloor van de Romeinen

De Keltische koningin Boudica nam twintig eeuwen geleden het zwaard op tegen de Romeinse bezetter. Brexiteers zagen in haar een lichtend voorbeeld.
Volgens nieuw onderzoek kwamen de Angelsaksen in de vierde eeuw in opstand tegen de Romeinse keizer vanwege extreem droge zomers en hongersnood.
Lees verder

Recensies

- Een heel klein beetje vrede. Een geschiedenis van de wereldpolitiek sinds WO II
Ria Laenen (2025). Een heel klein beetje vrede. Een geschiedenis van de wereldpolitiek sinds WO II.
Uitgeverij OWL Press, Gent, maart 2025. Paperback, 462 pagina’s, foto’s, tijdlijnen, afkortingen, noten, bibliografie. ISBN 978-94-934-0993-4; € 39,99.

- Zie ook de recensie van Joost Eskes van hetzelfde boek.