schrijver

titel

onderwerp

periode

leeftijd

Arend van Dam

Peter de tsaar van Kattenburg
Uitgeverij Sjaloom en Wildeboer, 1996

Het verhaal speelt zich af op een Amsterdamse scheepswerf. De tsaar komt incognito naar De Nederlanden om zich te laten opleiden tot scheepstimmerman. Aan de twaalfjarige krullenjongen Willem vertelt hij over zijn jeugd in Rusland.

Het leven van de Russische Tsaar Peter

Lokatie:
Amsterdam

1697-1698

12+

Schrik van de zee
Uitgeverij Piramide, 1998

Mart, een jongen zonder vader, leert van een oude
geschiedenisleraar het belang van De Ruyter voor de vaderlandse geschiedenis.  

Michiel de
Ruyter.

Lokatie: Vlissingen

17e eeuw

9+

Mart en De Liefde
Uitgeverij Piramide,  1999

De hedendaagse hoofdpersoon Mart krijgt verhalen te horen uit de 400 jaar durende relatie tussen Japan en Nederland.
 

Extra:

In het blad Leesgoed is een lesbrief verschenen die bij de auteur is op te
vragen.

De aankomst van het schip de Liefde
in Japan op 19 april 1600.

Lokatie: Nederland, Japan: de eilandjes Hirado en Deshima

1600 tot nu

9+

De hofreis
Uitgeverij Zwijsen in de serie Leesleeuw, 2000

 Het eenvoudige verhaal is gebaseerd op de
nieuwsgierigheid van Japanse vorsten naar gebruiken, voorwerpen en dieren uit
andere werelddelen. Op verzoek nemen de Nederlandse kapiteins elk jaar weer andere
dieren mee, leren de keizer hoe hij een hand moet geven en hoe met een kanon kan worden geschoten. De Hollandse kapiteins op hun beurt leren beleefd te
zijn en zich te wassen.

handelsrelatie Japan en Nederland in een
notendop.

lokatie: het eilandje Deshima, het paleis in Edo

1600 tot 1850

7+

Prins van Oranje
Uitgeverij Piramide, 2001

Hoofdpersoon Mart krijgt de kans een hoofdrol te spelen over het leven van een elfjarig Duits graafje die prins werd en de naam Willem van Oranje
kreeg. Gedurende de audities en de opnames krijgt Mart alles te horen over het leven van deze Vader des Vaderlands.

Lokaties: Dillenburg, Brussel, Breda en Delft

1533 tot 1584

Bies van Ede

Toen de duivel op Zuidpunt kwam

 Harlekijn 1989

Jeroen, een twaalfjarige die op mysterieuze wijze in het verleden terecht is gekomen,  maakt mee hoe
de bevolking van Schokland in diaspora gestuurd wordt en hoe de laatste volhardende Schokkers proberen hun manier van leven te behouden. Vruchteloos- zo heeft de tijd geleerd.

De ontruiming van het voormalige Zuiderzee-eiland
Schokland

in 1859

12+

Gebakken rat met beukeblad 

Leopold 1994

Johan Groeneveld, een Alkmaarse jongen gaat  naar
Haarlem om zijn vader op te halen die daar gewond in een gasthuis ligt. Hij vindt zijn vader niet en hij kan niet terug naar huis, want het Spaanse leger heeft beleg rond de stad geslagen.

beleg van Haarlem en Alkmaar

Kenau Hasselaer

80 jarige oorlog

12+

De jacht op de heilige Graal (psd Isengé Bezu,
Kosmos

Waar is de schat van de Tempeliers gebleven? Waar
ging de vloot van 600 schepen heen toen Philip de
SChone de TEmpelorde in 1217 oprolde? Waar zijn de door de Merovingen geroofde Roomse schatten gebleven? En waar liggen Jezus en zijn vrouw begraven? In Rennes-le-Chateau een klein dorp aan de voet van de Franse Pyreneeën lijkt het antwoord op al deze vragen te liggen. Waarom daar? Een remake van De Slinger van Foulacult,maar nu met een sluitende plot.

16+

Dove ogen, blinde oren.

Twee delen

Deel 1

De Mensenkenner Van Goor, verschijnt okt 2002

 Alwin moet strijd leveren tegen zijn hebzuchtige familie die na de dood van zijn moeder alles in het werk stelt om de houtzagerij van zijn vader in handen te krijgen. Alwin wordt verkocht aan de blinde bedelaar Lammert van wie iedereen weet dat hij het boze oog heeft.  Dankzij Lammert wordt Alwin een mensenkenner.

De gesloten Middeleeuwse samenleving met haar gildes

erfrecht dor het zwaard

12+

Deel 2

De meesterdief

verschijnt in 2003.

Het verboden bos (Zwijsen 1999

Bon is op de vlucht; op de vlucht voor de armoede bij zijn ouders thuis en voor de rovers die hem als slaaf willen verkopen. Bon ontmoet De Wilde Jager;
Wodan de god in wie steeds minder mensen geloven.

Germaanse goden

christendom

5^e eeuw

Theo Engelen

Schimmen uit het verleden

Sjaloom, Amsterdam.

tweede wereldoorlog en verwerking daarvan

WOII

12+

De Riddergrot

Sjaloom, Amsterdam.

verschillen in 'jong zijn' tussen 18de en 20ste eeuwse
jongeren

Lokatie:

Limburg

18^e eeuw

20^e eeuw

12 +

Moordzaak (Sjaloom, Amsterdam).

Crimi met grote
aandacht voor archiefonderzoek en gevolgen voor het heden;
textielindustrie

Enschede

19^e eeuw

20^e eeuw

12 +

De Indische Vlieger (Sjaloom, Amsterdam

Politionele Acties in Nederlands-Indië. Hoe ervoeren
Indonesische en Nederlandse jongeren de oorlog..

Gaat
tot en met 1986

12+

Henk van Kerkwijk

De vikingen komen

Zwijsen

In de serie: roze Bison.

Egil gaat met zijn opa Rurik, een heel oude Viking, op roof uit. De twee andere Noormannen, Sigurd en Wieland, zijn ook niet meer zo piep, dus het roven is niet altijd een succes.

Vikingen

7+

De donder achterna

Zwijsen

In de serie: Bolleboosboek

Een jongen, Radbod, repareert (zonder het door te hebben) de strijdwagen van Donar. De gehaaste god laat zijn handschoen en hamer liggen. Als Radbod die wil terugbrengen, blijkt zijn oude koe te kunnen vliegen.

Germaanse goden

Lokatie: heidens Friesland

7+

De jacht op het suikeren bruidspaar

Uitg. Zwijsen

Achter-volgingsverhaal vol met zeer gevulde burgemeestersvrouwen en één zeer vermagerde sultan.

compleet met Mongolfière (hete lucht ballon, dus)

eind 18e eeuw

8+

Muiske

Uitg. Zwijsen

Een vluchtelingenverhaal, maar dan dichtbij, in Nederland nl. Het Brabant van 1672, toen Franse en Hollandse legers er de boel voortdurend plat brandden. Hier gedaan als een zwaan-kleef-aan-achtige comedie.

Vluchtelingen

Lokatie: Braban t

1672

8+

Het zwarte toernooi

Uitg. Zwijsen

 Pest breekt uit tijdens een toernooi in een middeleeuwse stad (Haarlem b.v.) Een gevlucht

lijfeigenenkind overleeft en zijn onmogelijke droom wordt werkelijkheid.

Pest, toernooi

middeleeuwen

8+

Wodans oog

Uitg. Zwijsen

Hervertelling van de godenverhalen rond Wodan. Dolzinnige illustraties van Mark Jansen.

Germaanse goden

7+

Een aanval op de prins

Uitg. Leopold

De ontvoering uit de Swaan.. Een rijke koopmanszoon, Maarten, redt een meisje, Anna Lousie, van ontvoerders. Een achtervolging in de winter, waarin de rijke Maarten en Anna Louise, met de levensom-standigheden van o.m. de armen in aanraking komen.

Tegenstellingen arm en rijk; dagelijks leven

Speelt eind 17e eeuw

10+

Piraat Jenny en haar gorilla

Uitg. Zwijsen

Het idee vindt zijn oorsprong in de Seeräuberin Jenny ballade uit Brechts Dreigroschen- oper, alleen wacht deze Jenny niet op haar vriendje, maar wordt zelf piraat. Een verhaal met veel overdrijvingen Fascinerende illustraties van Klaas Verplancke.

Zeeroverij

Lokatie: Ierland

vroeg 17e eeuw

7+

Een neus voor kwade zaken

Uitg. Zwijsen

Engelse ridders kopen chepen in Haarlem Bernard, de neef van de scheepsbouwer, die zelf zo graag ridder wil worden, wordt verliefd op Agnes, de dochter van Sir John.

100 jarige oorlog

geplande aanval van Engeland op Frankrijk

Ook een zeeverhaal

Lokatie: Haarlem

14^e eeuw

8+

Meindert Swarteziel; het bloed van de duivel

Uitg. Leopold/Elzinga

1974

griezelverhaal

Meindert en zijn broer Siebolt worden achtervolgd door een geheimzinnige man, die uiteindelijk Meindert het bloed van de duivel te drinken geeft. Meindert wordt puur slecht. Kan Siebolt de dans ontspringen?

Hekserij, heksenvervolgingen

Lokatie: Duitsland en de Republiek der Nederlanden

17e eeuw

11+

Complot op volle zee

Uitg. Leopold/Sjaloom

Isaac, de zoon van een Portugees Joodse reder, moet een oom uit Algiers ophalen. Drie Amsterdamse inbrekers willen het schip waarop hij zeilt, echter in handen zien te krijgen om zelf zeeroverij mee te bedrijven.

bekroond met Gouden Griffel.

zeeroverij

17eeuw

10+

Pest

Uitg. Leopold

Alessandro wordt ervan verdacht de ver-oorzaker van de pest te zijn. De jongen moet, achtervolgt door een klein huurleger, naar de paus in Avignon reizen om te bewijzen dat hij onschuldig is. Hij wordt geholpen door de dronken heraut, Chester, en een verlopen medicus en trainer van ratjes, Klaas.

Pest

Lokatie:

Italie

14^e eeuw

12+

Heksenjacht

Uitg. Leopold

Vervolg op Pest. De onschuldig verklaarde

Alessandro droomt van wraak op de vrouw die al zijn ellende veroorzaakte. Een door een monnik voorgestelde, en door de paus gefinancieerde, strafexpeditie lijkt het antwoord. Jager zijn, ontdekt Alessandro echter, is even gruwelijk als achtervolgd worden.

Hekserij

Lokatie: Italie

14^e eeuw

12+

Het vuile mes

Uitg. De Piramide

Een leering-chirurgijn uit Harlingen, Ebel, neemt half-onwillig dienst op de vloot van de Republiek tijdens de IIe Engelse Zeeoorlog. In de tijd dat op homosexualiteit de doodstraf stond, wordt hij verliefd op een scheepsjongen.

Zeevaart; homosexualiteit

17^e eeuw

12+

Verhalen uit de godenwereld van de Edda

Uitg. Leopold

moderne navertelling van de Noorse godensagen zoals die nu nog zijn terug te vinden.

Ontving ooit als Dondergoden en pestkoppen

een Vlag en Wimpel

germaanse godensagen

14+

Els Launspach

site 

Jeanne d’Arc uitgeverij Holland, Haarlem 1994.

Jeanne d’Arc. Vanaf de eerste 'stemmen' die het Franse meisje Jeanne hoort tot haar dood in Rouen.

De eerste helft van de vijftiende eeuw,

10+

De komst van Guattaral (trilogie, uitgeverij Gottmer, Bloemendaal)

Brechtje (deel I, 1999). 

Op de vlucht voor haar vader doet Brechtje zich voor als de scheepsjongen “Teunis”, vaart onverwachts naar Zuid-Amerika en trekt het oerwoud van Guyana in met een deel van de bemanning. De groep Hollanders wil het goud van El Dorado vinden maar stuit op een Engelse expeditie, door  Sir Walter Raleigh uitgezonden met hetzelfde doel. Brechtje sluit vriendschap met Robin, een Engelse hutjongen die zijn vader zoekt. Maar meer nog is ze onder de indruk van de indianen in het binnenland. Tenslotte neemt ze een besluit.

Sir Walter Raleigh

Lokaties: Brielle, zee

Guyana

1617, 1618

12+

De zoon van de Vuurgeest (deel 2, 2000). 

Een indiaanse jongen van de Wiquiri-stam verliest zijn ouders en raakt gehecht aan een geheimzinnige vuurgeest, die in een grot in het oerwoud leeft. Ze varen samen de rivier af in een kano, op zoek naar vreemde schepen die in de baai van Guanipa zijn gesignaleerd. De vuurgeest onthult wie hij werkelijk is: een blanke zeeman. De indiaanse jongen is bang om hem te verliezen en volgt hem op het schip van Sir Walter Raleigh. 

Guyana.

1618

12+

Robin (deel 3, 2001).

De hutjongen van Sir Walter Raleigh, Robin, keert terug van een vergeefse zoektocht naar zijn vader. Op het schip van Sir Walter ontmoet hij een vreemde blanke man en een indiaanse jongen. Dramatische gebeurtenissen volgen en het schip zet koers naar Engeland. Op zee raakt Robin verscheurd in zijn loyaliteit jegens zijn vader enerzijds en Sir Walter anderzijds, die zijn grote voorbeeld is geworden. Pas wanneer hij thuis is kan hij dat dilemma oplossen.

Het oerwoud van Guyana

1618

12+

Martine Letterie

Het schorriemorrie van de Pruk

Ploegsma, 1996

Willem van Esch werkt als inbrekersmaatje voor een bende. Dan wordt hij opgepakt…

Inbrekersbende die echt bestaan heeft.

Leiders zijn voorouders van de auteur

Lokatie: Den Haag

18^e eeuw

10+

Ver van huis

Leopold, 1998.

Kaatje en Johanna Letterie worden opgezonden naar de Kolonien. Kaatje ontdekt de goede en de slechte kanten van het kolonieleven.

Achterin: onderzoeksverantwoording

Koloniën van de Maatschappij van Weldadigheid

Hoofdpersonen zijn voorouders van de auteur

Lokatie: Den Haag: Frederiksoord

1830

9+

Focke en het geheim van Magnus

Focke, een jonge novice gaat op zoek naar de relikwieën van Magnus, die verborgen liggen in ommelander kerken.

Die moeten worden ingezet in de strijd om de vrijheid van de Ommelanden

Fries/Groningse  twisten tussen Schieringers en Vetkoopers; slag bij Westeremden in 1398

Lokatie: Groningen en ommelanden

Extra: Bij de stichting Oude Groninger kerken is lesmateriaal bij het boek te verkrijgen.

Tevens is er een Klokhuisuitzending aan het boek gewijd

1398

11+

De schaduw van het verleden

Ellessy 2001

Peter ontdekt dat zijn vader aan kant van de Duitsers stond in de Tweede Wereldoorlog. Zijn vriendinnetje Ciska verloor haar hele famile in kamp Westerbork.

Tweede Wereldoorlog;

Tweede generatie

Goed/fout

1970

12+

Een valk voor Berend

Leopold, 2001

Berend woont op kasteel Vorden. Zijn vader organiseert een toernooi voor zijn broer Hendrik, die schildknaap is.

En Berend wil zo graag een eigen valk…

Ridders, kastelen, dagelijks leven in de middeleeuwen

Lokatie: Vorden

Extra:

Het Gelders Oudheidkundig Contact ontwikkelt ism Edu-art lesmateriaal voor groep 5/6 bij het boek

Rond Vorden is er een ANWB kinderfietsroute In de sporen van Berend, te verkrijgen bij het VVV

15^e eeuw

8+

Berend en de aanslag op de hertog

Leopold, oktober 2002

Berend gaat met zijn familie naar de inhuldiging van de nieuwe hertog van Gelre: Maximiliaan van Oostenrijk.

Berend ontdekt dat iemand een aanslag op de hertog beraamt.

Kan een jongen acht die voorkomen?

Inhuldiging Maximiliaan van Oostenrijk tot hertog van Gelre in Arnhem

Lokatie: Vorden; Arnhem; reis langs de IJssel; kasteel de Engelenburcht

Augustus 1481

8+

Hussen met je neus ertussen

Zwijsen 1999

Eerste deel van de Reynaert tot en met Bruuns mislukking

Reynaert

6+

Kerstkransjes

Zwijsen, 2000

Vervolg van de Reynaert, nu tot de ‘boetedoening’ van Reyn, Hij belooft Nobel de schat van Ermenrike

Reynaert

7+

De schat van Ermenrike

Zwijsen, 2001

Laatste deel van de Reynaert.

Reynaert

Broer in de fabriek

Zwijsen, najaar 2002

Juf vertelt het verhaal van Marie en haar broer, die in de textielfabriek moet werken.

Marie kan niet naar school, want ze moet in de thuisweverij helpen.

Kinderarbeid

Lokatie: Tilburg

19^e eeuw

7+

Opa Sigaar

Clavis, najaar 2002

Opa vertelt Teun enWillemijn het zielige verhaal van een jongen van 8 die in een sigarenfabriek werkt, samen met zijn broer. Hij helpt een brand voorkomen.

Kinderarbeid

19^e eeuw

7+

Later word ik koningin

Zwijsen, najaar 2002

Iedereen weet hoe Arthur is opgevoed, maar dit verhaal gaat over Guineveres opvoeding.

Ook zij wordt in het geheim opgeleid om koningin te worden.

Arthurverhalen

Vroege middeleeuwen

7+

Tramhotel Zutphen-Emmerik

(werktitel)

Ploegsma voorjaar 2003

Mathilde wordt door haar ouders vanuit antwerpen naar Doetinchem gestuurd, omdat ze verloofd heeft met de timmerman.

Haar tante Jeanne is daar geweest in WO I. Wat is er daar met haar gebeurd?

Opdracht van de Stichting Kunst en Cultuur van de Provincie Gelderland voor de serie Gelders Cahier

Liefde, vluchteling WOI

standsverschil

1916/1926

13+

Hans Petermeijer

De vlucht van de valk

Tilburg,Zwijsen, 1992

Otto en Dirk zijn twee broers, die leven op een middeleeuws kasteel. Op een dag gaat hun heer op valkenjacht. De valk vliegt weg en komt niet terug. Otto en Dirk krijgen de opdracht om de valk terug te vinden.

valkenjacht

middeleeuwen

7-9 jaar

De dansende beer

Tilburg, Zwijsen, 1994

Als Soliman hij trouwt met de mooie Roxalana, worden uit alle landen geschenken gestuurd. Daarbij is een houten kistje, het geschenk van de sjeik van Egypte. Dat kistje wordt gestolen. Selim weet wie de dader is..

Soliman, de beroemde sultan van de Turken

14^e eeuw

9-12 jaar

Hoe deden ze dat toen? Til­burg, Zwij­sen, 1996

Vuur maken, hoe doe je dat? Met een aansteker of een lucifer? Maar heel lang geleden? Toen was alles anders. Er waren nog geen aanstekers of lucifers. Hoe deden ze dat toen?In dit boek wordt een reisje gemaakt door het dagelijks leven in vele eeuwen.

Het dagelijks leven

Leeftijd: 7-8 jaar

Zoethout voor één cent Til­burg, Zwij­sen, 1997

Hoe leefde de oma van je oma? Dat is al lang geleden! Alles was toen heel anders. In dit prentenboek kun je meekijken naar de tijd rond 1900. Naar de kleren, naar het speelgoed en natuurlijk ook naar het snoep.

dagelijks leven

1900

Leeftijd: 7-8 jaar

De bende van de draak Til­burg, Zwij­sen, 1997

Maarten en Jacob wonen op een kasteel. Op de dag voor het feest van Sint Joris mogen ze mee naar de stad. Daar ontdekken de jongens het verschrikkelijke geheim van de Bende van de Draak. Er dreigt een groot gevaar!

Leeftijd: 7-9 jaar

De Zwarte Ridder Tilburg, Zwijsen, 1998

Het is feest op kasteel Belgaarden. En bij een feest hoort natuurlijk een toernooi: de ridders strijden te paard om de gouden beker. De vader van Kathelijne heeft al vele jaren achter elkaar het toernooi gewonnen. Maar dit keer doet de Zwarte Ridder mee en wint. Speelde hij vals?

toernooi

middeleeuwen

Leeftijd: 7-9 jaar

De nacht dat het water kwam Tilburg, Zwijsen, 1999

Het is februari 1953 in Zeeland. Marijke kijkt uit het raam. Het is volle maan. Langs de dijk staan de populieren. Die dijk beschermt het land tegen de zee. Maar er wordt een zware storm verwacht. Zal de dijk het houden?

Watersnoodramp.

1953

Leeftijd: 7-8 jaar

Gestrand op de Goudkust Tilburg, Zwijsen, 1999

Joost en Willem maken hun eerste zeereis. Op een schip met een bijzondere lading: slaven! Na een schipbreuk voor de Goudkust in Afrika..

spoelen de jongens aan op een strand, samen met een jonge slaaf. Ze leven, maar hoe lang nog? Samen proberen ze hun weg te vinden naar het kasteel Elmina.

slavenhandel

17^e eeuw

Leeftijd: 9-12 jaar

Koning Arthur en de Ridders van de Ronde Tafel

Tilburg, Zwijsen, 1999

Op het plein voor de kerk verschijnt een steen met een zwaard erin. Wie het zwaard uit de steen trekt, wordt de nieuwe koning. Het lukt niemand. Dan verschijnt er een schildknaap met de naam Arthur…

Dit is het begin van het machtige rijk van koning Arthur.

Arthurverhalen

Lokatie: Engeland

Leeftijd: 9-12 jaar

Komt dat zien!

Tilburg, Zwijsen, 2000

In de stad is het kermis. Treesje en Jan gaan er heen. Ze kijken hun ogen uit aan al die vreemde mensen en dieren. Dan raakt Treesje Jan kwijt in de drukte. Als ze hem weer ziet, schrikt ze erg. Een man met een baard en een tulband op trekt Jan mee aan zijn arm. Wie is die man? En waar gaat hij met Jan naar toe?

Lokatie: Amsterdam

1880.

Leeftijd: 7-8 jaar

Sporen in de sneeuw

Tilburg, Zwijsen, 2000

Op een boerderij in de Betuwe wordt Leentje wakker door het geluid van een vliegtuig. Er stort een Engelse jager neer. De volgende morgen ziet ze vreemde sporen in de sneeuw. Haar vader stuurt haar uit om een boodschap over te brengen naar iemand aan de andere kant van het dorp. Wat is er aan de hand?

WO II

Kerstmis 1944

Leeftijd: 7-8 jaar

Verhalen uit Duizend en Eèn Nacht

Tilburg, Zwijsen, 2000

Bij toeval ontdekt Ali Baba een grot, waarin een bende rovers hun schatten heeft verborgen. Ali Baba is een arm man en hij neemt een hoop goudstukken mee. Maar daar komt zijn gierige broer Kasim achter. Hij eist dat Ali Baba hem vertelt waar hij de grot kan vinden, zodat ook hij daar de schatten kan weghalen.

Naast het verhaal van Ali Baba staan in dit boek ook de verhalen van ‘Alladin en de wonderlamp’ en van ‘Sindbad de Zeeman’.

Verhalen uit Duizend en Eèn Nacht

Leeftijd: 9-12 jaar

Tijl Uilenspiegel

Tilburg, Zwijsen, 2001

Bijna op hetzelfde moment worden twee jongens geboren. De een is Tijl; zijn vader is een eenvoudige man. De ander is Filips, de zoon van keizer Karel.

Ze worden vijanden. Want Filips bezet Vlaanderen en stuurt mensen naar de brandstapel als ze iets doen wat hij niet wil. Tijl laat de mensen lachen, tot zijn eigen vader verbrand wordt. Dan gaat hij op zoek naar de Zeven om zijn vader te wreken en Vlaanderen te bevrijden.

80 jarige oorlog

de 16^e eeuw

Leeftijd: 9-12 jaar

Dansen op een koord

Tilburg, Zwijsen, 2002

Tijl leert lopen op een koord. Lopen? Het is meer dansen wat hij doet. Maar iemand snijdt het koord door. Tijl valt met een plons in het water. De volgende dag spant Tijl een koord over de markt. Hij vraagt iedereen een schoen te geven. Wat gaat Tijl daar nu mee doen?

De verhalen uit de jeugdjaren van Tijl Uilenspiegel

Lokatie: Vlaanderen

16^e eeuw

Leeftijd: 7-8 jaar

Storm op de IJszee

Tilburg, Zwijsen, 2002

Sjoerd Nobel woont op Ameland. Toevallig ontmoet hij Hidde Kat, de beroemdste commandeur van Ameland. Hidde kat vraagt hem mee te gaan als scheepsjongen op het schip de Jufvrouw Klara.

 Op de IJszee belanden ze in een vreselijke storm. Het schip raakt vast in het ijs. Hidde Kat besluit een tocht over het ijs te wagen om zo op het vasteland te komen. Sjoerd gaat met hem mee…

maart 1777

Leeftijd: 9-12 jaar

Als de vos de passie preekt

Rijswijk, Elmar, 2002

Het voortduren gevecht van Reinaard tegen zijn vijand Isegrim de wolf loopt als een rode draad door het verhaal.

De verhaallijn van de verschillende versies en latere aanvullingen op het oorspronkelijke verhaal van ‘Willem die Madoc maeckte’ worden zo nauwgezet mogelijk gevolgd.

de avonturen van Reinaard de Vos

12+

Hanneke Zwartegat

en andere verhalen over heksen en heksenmeesters

Rijswijk, Elmar, 2002

In deze bundel zijn een groot aantal heksenverhalen bijeen gebracht, die via mondelinge overlevering in de verschillende streken van Nederland en Vlaanderen vertelt werden. Alle aspecten van het geloof in heksen komen aan de orde, van de berechting tot het bijgeloof aan heksensabbats, zwarte katten en betoveringen.

12+

 Joyce Pool

Vals Beschuldigd
Lemniscaat,  2000

Job Lukasz is met zijn ouders uit Antwerpen naar de Noordelijke Nederlanden verhuisd. Zijn vader is stalmeester van de prins van Oranje en Job moet hem opvolgen. Job heeft echter heel andere dromen. Hij wil de prins dienen en samen met hem strijden tegen de Spaanse bezetter. Dan wordt de prins vermoord..

de moord op prins Willem van Oranje, onderliggend thema: vooroordelen

Lokatie Delft

1583-1584

11+

Sisa
 Lemniscaat,  
november 2002
 
Tijdens een inval van een Franse admiraal in Suriname, vlucht plantersdochter Map Overbeke van Raamsdonk met de favoriete slaaf van haar vader het oerwoud in. Ze komen terecht in een dorp van weggelopen slaven. Geleid door de ongewone omstandigheden gaat ze nadenken over de verhoudingen tussen blank en zwart in haar land en wordt ze gedwongen partij te kiezen.  

slavernij

Lokatie Suriname

1712.

11+

Ton van Reen

Vlucht voor het vuur

Uitgeverij Piramide 

 Roman over de heksenvervolging. -

heksenvervolging

Ruud Kraaijeveld schreef over dit boek in Nederlands voor de basisvorming vmbo/vbo

 in het tijdschrift Jeugdliteratuur in de basisvorming Vierde jaargang  nr.3 1999. een lesidee bij dit boek

Ook in Leestijd, literatuur voor de basisvorming is een artikel over Vlucht voor het vuur opgenomen.

12+

de serie De bende van de Bokkerijders

Over de boeken in deze serie zijn tientallen artikelen in boeken, studieboeken, kranten en tijdschriften verschenen. De serie is verfilmd voor televisie en in 1996 bekroond als beste Europese jeugdserie voor tv.

Bokkerijdersbende

Lokatie Limburg

18^e eeuw

10+

Ontsnapt aan de Galg

Deel 1 Uitgeverij Sjaloom-Wildeboer

Vurige ruiters

Deel 2 van de serie Uitgeverij Sjaloom-Wildeboer

De gesel van het zwarte goud

Deel 3 van de serie Uitgeverij Sjaloom-Wildeboer

Het loon van de duivel

Deel 3 van de serie Uitgeverij Sjaloom-Wildeboer

Lydia Rood

De stem van het water

1997, Leopold

Sijmen en zijn zusje Tijne groeien op in Marken. Hun leven wordt bepaald door het water dat soms een bondgenoot, maar vaker een vernietigende vijand is. De strijd tegen het water komt tot een hoogtepunt met de overstroming van 1916 die zou leiden tot de afsluiting van de zuiderzee.

De grote overstroming van Marken van 1916.

De locatie: Marken

Het boek werd geschreven in opdracht van de Culturele Raad Noord-Holland en de provincie Noord-Holland voor de reeks “Spannende tijden”, rondom belangrijke gebeurtenissen in het verleden. Er is later ook een hoorspel gemaakt naar aanleiding van het boek voor Radio Noord-Holland.

het begin van de twintigste eeuw.

10+

Anansi’s web

2000, Leopold

Helmi heeft een stapel brieven van haar bet-bet-betovergrootvader gevonden. De brieven gaan over het Ghana van de achttiende eeuw. Samen met haar vrienden de Ghanese Kofi, en de Surinaamse Weston, achterhaalt ze de lotgevallen van de slaven die van Ghana naar Suriname zijn gebracht.

Het boek kreeg een eervolle vermelding bij de “Gouden Zoenen” van 2001

Het centrale thema is de slavenhandel

Lokaties

Amsterdam Ghana Suriname.

Er is een leskoffer gemaakt bij het boek.

Het boek speelt zich afwisselend af in de achttiende eeuw, de negentiende eeuw en in onze tijd.

12+

Gerard Sonnemans

Mannen van staal. Het leven van de ridders in de Middeleeuwen (12+)

Uitgeverij SUN, Nijmegen1999,

In een mix van verhalen, feiten en tal van illustraties worden de belangrijkste aspecten van het ridderschap in de periode 1100-1450 beschreven: opkomst en ondergang van het ridderschap, regels en rituelen, toernooien, belegeringen en veldslagen.

ridders

middeleeuwen

9+

Een Limburgse onderwijzer in het verzet.

Walburg Pers, 1999.

De Limburgse onderwijzer Fons Mertens kwam tijdens de Tweede Wereldoorlog al vroeg in verzet tegen de Duitsers door het uitgeven van een illegaal krantje. Later raakte Mertens betrokken bij de hulp aan onderduikers in het dorpje Sevenum.

Tweede Wereldoorlog

Lokatie: Limburg

Het boek maakt deel uit van een serie van vijf levensverhalen van verzetsmensen. Op de website van het Verzetsmuseum Amsterdam (www.verzetsmuseum.org) is een lespakket bij de reeks te vinden.

40-45

12+

Peter Smit

Jan Janse Weltevree.

Leopold, 1998  

De vissers rond De Beemster zijn tegen de droogleggingsplannen voor dat meer. Jan Janse Weltevree is een jonge visser. Als hij de plannen probeert te dwarsbomen wordt hij gevangen genomen. Bijna breekt er opstand uit. Jan wordt weer vrijgelaten, en krijgt werk op een groot schip dat verre reizen maakt.

Drooglegging Beemster

Eind 16^e eeuw

11 – 14 jaar.

De jacht in de walvisbaai.

Jan Janse Weltevree werkt op een schip dat naar de Poolzee vaart. Ze gaan op walvisjacht, maar eigenlijk weet niemand hoe je een walvis moet vangen. Het gaat dan ook een paar keer goed mis. De kapitein geeft Jan daarvan de schuld. Jan wordt voor straf op een griezelig eiland gezet.

walvisvaart

Leeftijd 9 – 12 jaar

In handen van piraten.

Jan Janse Weltevree vaart naar Afrika om zout te halen. Onderweg wordt het schip gekaapt. Klaas Kompaan uit Oostzaan is de vrolijkste zeerover die ooit heeft bestaan. Jan en Klaas Kompaan worden vrienden.

piraterij

Leeftijd 9 – 12 jaar.

De levende kanonskogel.

 Jan Janse Weltevree ontmoet de uitvinder Abraham Speekman. Die maakt een kanon, waarmee hij Jan door de lucht schiet. Ze verdienen veel geld op de kermis. Wel worden de schietproeven steeds gevaarlijker..

Leeftijd: 9 – 12

De wraak van piet hein.

Piet Hein werkt als roeislaaf op een Spaans galjoen. Kapitein Benevides maakt hem het leven zuur. Twintig jaar later krijgt Piet Hein eindelijk de kans om wraak te nemen.

Piet Hein

Zilvervloot

Leeftijd 9 – 12 jaar.

Jos de Valk

Het doorgeefkind

Sjaloom

Op een donkere nacht in het jaar 1725 hoort Hannah, de vrouw van de richterbode, een vreemd geluid. Pas de volgende ochtend komt ze erachter wat dit vreemde geluid veroorzaakt. Boven op de composthoop ligt een baby, een vondeling. De schout beslist dat het dorp zelf voor de vondeling moet betalen. Elk jaar zal een ander gezin voor het kind moeten zorgen. Een echt 'doorgeefkind' dus.

zoektocht naar ouders

Lokatie: Ravenstein

10+

Tonny Vos Dahmen- von Bucholz

Divico

Westfriesland, Hoorn, 1964

Het leven in westelijk Nederland

in de ijzertijd,

200 v.Chr.

10+

De wiking van walacra

Westfriesland, Hoorn, 1971

extra: kinderjury 1972

Het leven van een wiking op

Walcheren

9^e eeuw

10+

Arenden vliegen alleen

Westfriesland, Hoorn, 1974 Sijthoff, Amsterdam, 1985De Fontein, Baarn, 1989

Van Reemst, Weert, 1991

extra: zilveren griffel 1975

kinderjury1975

Het leven van een wiking op de

Britse Kanaaleilanden.

9^e eeuw

10+

De nieuwe vrijheid

Westfriesland, Hoorn, 1975

Sijthoff, Amsterdam, 1986

De Fontein, Baarn, 1989

Extra: premio europeo di

letteratura giovanile,

padua, 1978

De kolonisatie van Ijsland.

9^e eeuw

10+

Het recht van de ander

Westfriesland, Hoorn, 1978

De Guanches van Tenerife vóór

de Spaanse overheersing,

15^e eeuw

10+

De geur van de macchia

westfriesland, hoorn, 1980

Pasqualina

la riviere & voorhoeve, kampen, 1991

wolters-noordhoff groningen, 1999

extra: preis der leseratten zdf, mainz, 1984

De bloedwraak op Corsica

19^e/20^e eeuw

10+

De gouden pucarina

Westfriesland, Hoorn, 1982

De Fontein, Baarn, 1992

De Inca’s in Peru vóór de Spaanse

overheersing,

15^e eeuw

10+

Van rendierjager tot roofridder

Sijthoff, Amsterdam, 1983

Leopold, Amsterdam, 1988

De Fontein, Baarn, 1997

Extra: zilveren griffel 1984

15 korte verhalen over archeologische

vondsten in Nederland en België.

9000 v.Chr. – 1600 na Chr.

10+

Het monster van de vuursteenmijn

Westfriesland, Hoorn, 1984

Wolters-Noordhoff, Groningen, 1992

Vuursteenmijnbouw in Zuid-Limburg

3800 v.Chr

10+

Het land achter de horizon,

Sijthoff, Amsterdam, 1986

De Fontein, Baarn, 1989

Extra:

premio europeo pier paolo vergerio,         Padua 1982

Een handelsreis in het Westeuropese en

Middellandse Zee gebied,

1500 v.Chr.

10+

Het eind van de regenboog

Leopold, Amsterdam, 1988

Wolters-Noordhoff, Groningen, 1995

Extra: glazen globe, koninklijk nederlands aardrijkskundig genootschap, 1989

preis der leseratten

zdf, mainz, 1991.

premio di cento, 1992

premio lunigiana, 1992

Waarom kwamen de Romeinen nooit

naar Ierland?

Ierland en Schotland.

omstreeks het jaar 235

10+

Verstoten

De Fontein, Baarn, 1989

Toen de Noordzee nog land was.

De rendiertrek over de bodem van de

tegenwoordige Noordzee

8500 v.Chr.

10+

Het brullen van de stier

De Fontein, Baarn 1991

De gevolgen van de vulkaanuitbarsting op

Santorini en de vlucht van enige Kretensers

naar Malta

1500 v.Chr.

10+

Het vlammend halssieraad

De Fontein, Baarn, 1993

De Friese koningsterp van Wijnaldum.

omstreeks 635

10+

De komeet van samos

De Fontein, 1995

Het leven van Pythagoras..

570-470 v.Chr

10+

De vervloekte eilanden

De Fontein, Baarn,  1996

Een verkenningstocht naar de Galapagos-

eilanden tijdens de regering van

Inca Tupac Yupanqui.

15^e eeuw

10+

Het land van het witte paard

De Fontein, Baarn, 1999

Keltisch Zuid-Engeland vóór de komst der

Romeinen

10+

Verjaagd door het water

De Fontein, Baarn, 2000

Hoe de Noordzee ontstond,

omstreeks 6300 v.Chr

10+

Als een kat in de nacht

Sijthoff, Amsterdam, 1987

La Rivière & Voorhoeve, Kampen, 1989

Detective

Lokatie Cotswolds, Engeland.

15^e eeuw

10+

Dick Walda

Kind van de rekening, 1977

Interviews over kinderervaringen tijdens en na WOII

WOII

Vroeger, 1981

Oude mensen vertellen over hun kindertijd.

Gevangen in het ijs, 1996

400 jaar na de wonderbaarlijke tocht van Barents en de zijnen.

Willem Barentz

Stijntje- Meisje Loos als verstekeling.

Leopold, 2000

geschreven in opdracht van de Provincie Noord-Holland

Oostzeevaart

11+

verhalenbundels

Ridders en rebellen

Uitgeverij Piramide 

Samengesteld door Ton van Reen

(met bijdragen van o.m. Els Pelgrom, Sera Anstadt, Marion Bloem, Thea Doelwijt, Mariët Meester, Elisabeth Marain, Henk van Kerkwijk en Theo Engelen.)

Verschillende periodes, onderwerpen en lokaties. Na elk verhaal een historische verantwoording

9+

Heksen en helden  Uitgeverij Piramide

Samengesteld door Ton van Reen

met bijdragen van o.m. Cynthia mcLeod, Eva Bentis, Arthur Japin, Tineke Hendriks, Tommy Wierenga, Arjan Witte, Daphne Meijer en Frans Lopulalan.

Verschillende periodes, onderwerpen en lokaties. Na elk verhaal een historische verantwoording

9+

Ketters en kapers  Uitgeverij Piramide 

Samengesteld door Ton van Reen

(met bijdragen van o.m. Greet Beukenkamp, Valentine Kalwij, Jacques Vriens, Hans Petermeijer, Corrie Hafkamp, Arend van Dam, Frank Herzen, Peter Vervloed, en Mehmet Gür.)

Verschillende periodes, onderwerpen en lokaties. Na elk verhaal een historische verantwoording

9+

Geuzen en galgenaas 

Uitgeverij Piramide 

(met bijdragen van o.m. Gaston van Camp, Diana Lebacs, Peter Schaap, Ashwin Moyene, Els Launspach, Hans Olink, Paula Gomes en Anton van der Kolk.)

Verschillende periodes, onderwerpen en lokaties. Na elk verhaal een historische verantwoording

9+

Vliegende krijtjes.

Verhalen uit de geschiedenis van de school. Uitgeverij Piramide

(met bijdragen van Sera Anstadt, Greet Beukenkamp, Ben Buytendorp, Gaston van Camp, Gerda van Cleemput, Arend van Dam, Thea Doelwijt, Tineke Hendriks, Frank Herzen, Frans Lopulalan, Ashwin Moyene, Hans Petermeijer, Ton van Reen en Peter Vervloed.)

Oorlog40-45.nl

2002, Sjaloom Uitgeverijen, Amsterdam

Deze verhalenbundel van  23 auteurs geeft een redelijk compleet beeld van de Tweede Wereldoorlog in de Nederlanden (inclusief Nederlands-Indië, Suriname en de Antillen).

Verhaalthema’s: de meidagen van 1940 en 1945, vervolging van joden en Sinti, verzet en collaboratie, onderduikhulp en arbeidsinzet, etc.

Tweede Wereldoorlog

Een lespakket is in ontwikkeling, in samenwerking met het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum, het Verzetsmuseum Friesland en het Nationaal Monument Kamp Vught.

40-45

12+