home inleiding opdracht werkwijze bronnen beoordeling reflectie docent


Michiel Adriaenszoon de Ruyter
 

Bron 1
Bron 2
Bron 3
Bron 4
Bron 5
Bron 6
Bron 7
Bron 8
Bron 9

Het herdenkingsjaar 1907

Hoogtepunt in de verering van de Ruyter vormde het herdenkingsjaar 1907 met redevoeringen, tentoonstellingen  en toneelstukken. Ook werden er speciale broches, hangers en theelepeltjes gemaakt. Biscuit fabriek de Lindeboom bracht exclusieve De Ruyter-wafels op de markt en gaf bij aankoop van één ons daarvan een 'fraai prentenboek' met levensbeschrijving van De Ruyter cadeau. Wervend stond in de advertenties: 

'een ieder die dit leest,
Eet op het De Ruyter-feest,
Ook Michiel de Ruyter-wafelen,
Want die alleen zijn goed,
En geven Heldenmoed,
En nieuw bloed in de aderen.'

Ook werd er een gedenkbord in Deens faience uitgebracht voor het bedrag van 5 gulden. Het bord toont een bollend zeil met de tekst 'De Ruyter 1607-1907'. De vlag in top toont echter niet de Nederlandse, maar de Deense driekleur! Kennelijk had de aardewerkfabriek een oude partij veranderd in De Ruyter-gedenkborden. 

De beroemde tekenaar van spotprenten Albert Hahn gebruikte het herdenkingsjaar 1907 om kritiek te uiten op zijn tijd, een tijd van verval en Jan Saliegeest. Bij een spotprent waarop een krans gelegd wordt bij het monument van De Ruyter schrijft hij:

'En hier, aan de voeten van den grooten held, leggen wij de plechtige gelofte af, zoo ooit het perfide Albion weder zijn klauw naar ons geliefde vaderland uit mocht slaan, te toonen van hetzelfde deeg gebakken te zijn als hij die wij heden vieren'.

Kritiek op de slappe mentaliteit in zijn tijd leverde ook Louis Raemaekers. Op een prent uit 1915 (10 februari) onder de titel 'Duitsche bedreiging' laat hij De Ruyter tegen Duitsland zeggen:

'In gewoon Hollandsch gezegd drieg je ons dus met het in den grond boren van onze neutrale handelsschepen! Probeer 't eens.'

En op een prent van 29 september van hetzelfde jaar met de titel 'Fiere zonen van tromp en de Ruyter' laat hij Tromp tegen De Ruyter zeggen:

'Pots-seven-sakken-met-krenten! Bestevaer, als de hier tegenwoordig te lam zijn om kanonnen tegen dat aan te schaffen, laat ze dan ophouwen met dat gezwam over ons.' 

Ook Johan Braakensiek is heel expliciet in zijn kritiek op de tijdgeest. Op een prent uit 1919  'De Nederlandsche marine anno 1919' laat hij De Ruyter en Johan de Witt tot het Nederland van de twintigste eeuw zeggen: 

'Een mooie rommel hebt ge van de schepen en de mannen gemaakt!'

Bronnen:

Prud'homme van Reine, Ronald, Rechterhand van Nederland; biografie van Michiel Adriaenszoon de Ruyter,
Deursen, A.Th., Bruijn, J.R. en Kortweg, J.E., De Admiraal, De wereld van Michiel Adriaenszoon de Ruyter.