Structurerende elementen in de Westerse cultuur Hieronder staat een schematisch overzicht van structurerende elementen van de Westerse cultuur volgens Jona Lendering in zijn boek 'Vergeten erfenis'. Klik hier voor een recensie.

Albert van der Kaap, Enschede, albert@vanderkaap.org      

Structurende elementen in de Westerse cultuur

In zijn boek 'Vergeten erfenis. Oosterse wortels van de westerse cultuur' onderzoekt Lendering in hoeverre de klassieke oudheid werkelijk de bakermat van onze beschaving is. Volgens hem zijn invloeden uit bijvoorbeeld Babylonië en de islamitische wereld altijd sterk onderschat.

In het schema hieronder staan de structurerende elementen van onze Westerse cultuur die Lendering onderscheidt en de oorsprong ervan.

element	inbedding	datum	cultuurkring
Schrift voor specialisten	tempel- en paleisadministratie	ca 3200 v. Chr.	Babylonië, Egypte
Maatschappelijke hiërarchie	koning, adel	vierde, derde millennium	Babylonië, Egypte
Rechtscodificatie	konings, ambtenaren	derde millennium	Babylonië
Algemeen gebruik van het schrift	paleis, tempel, kooplieden e.a.	tweede millennium	Egypte, Fenicië
Wetenschappelijke (matematische) methode	tempel- en paleisadministratie	eerste millennium	Babylonië
Artistieke en literaire vormentaal	elke groep die respectabiliteit zoekt	eerste millennium	Griekenland
Logica	filosofische scholen	vierde eeuw v. Chr.	Griekenland
Krijgskunst	hellenistitische staten	vierde eeuw v. Chr.	Griekenland, Rome
Autoriteitsgeloof	kerk	vierde eeuw n. Chr.	christendom
Terugkeerideaal	keizerlijk hof	ca 800	Frankisch
Gelijkheidsideaal	Romeins Recht	twaalfde eeuw	Islamitisch
Expertisedenken in de wetenschap (doctoraat)	madrasa/universiteit	ca 900	Islamitisch
Experimentele wetenschap	vorstelijk mecenaat	ca 900	Islamitische wereld
Scheiding van kerk en staat	koning, keizer	veertiende eeuw	Europa
Machtenscheiding	Staten-Generaal	veertiende eeuw	Europa
Vrijheid van meningsuiting	Staten-generaal	zestiende eeuw	Europa
Moderne natuurwetenschappelijke methode	o.a. universiteit	zestiende en zeventiende eeuw	Europa
Filhellenisme	universiteit en gymnasium	achttiende en negentiende eeuw	Duitsland

Bron: Lendering, J. (2009) Vergeten erfenis. Oosterse wortels van de westerse cultuur, Amsterdam, Athenaeum - Polak & Van Gennep

 

Copyright:  Albert van der Kaap, 2011