Historische empathie

Historische empathie is een van de belangrijkste meta-concepten bij het vak geschiedenis. Maar het is ook een van de moeilijkste. Leerlingen moeten zich verplaatsen in het gedrag en denken van mensen in een andere tijd en daarbij rekening houden met de normen en waarden van die tijd en de specifieke omstandigheden waarin zij toen leefden. En daarbij moeten zij zich dan ook nog eens bewust zijn van hun eigen normen en waarden. Met het lesmateriaal 'De Hitlergroet' kunnen leerlingen oefenen met deze vaardigheid.

Wijziging geschiedenisexamen vmbo met ingang van het schooljaar 2016-2017

Met ingang van het schooljaar 2016-2017 wordt het programma voor het geschiedenisexamen enigszins gewijzigd. Ook de syllabus bij het programma voor het centraal examen zal met ingang van dat schooljaar worden gewijzigd. Belangrijkste wijzigingen in het examenproghramma zijn: Het verrijkingsonderdeel De brandhaard Isral/Palestina is geen onderdeel meer van het centraal examen, maar krijgt onder de titel Het conflict tussen Israël en de Arabische wereld een plaats in het keuzeprogramma voor het schoolexamen. Dit onderwerp kan nu ook gekozen worden door bb- en kb-leerlingen.
Aan het onderdeel staatsinrichting 1848-1914 wordt de historische context toegevoegd. De tekst luidt nu: De kandidaat kan herkennen en benoemen (beschrijven voor kb en gl/tl) hoe de Nederlandse rechtsstaat/staatsinrichting zich vanaf 1848 tot nu ontwikkeld heeft en deze ontwikkelingen in verband brengen met belangrijke gebeurtenissen en ontwikkelingen in de Nederlandse geschiedenis vanaf 1848.  De nieuwe syllabus is binnenkort te vinden op de website van CvTE. 

Discussiemiddag over het geschiedenisonderwijs van de toekomst

Datum: vrijdag 5 juni 2015
Tijd: 13.00 - 17.00 uur
Locatie: Vrije Universiteit, Amsterdam

Het Ministerie van Onderwijs startte eind 2014 een nationale brainstorm over de onderwijsinhoud van de toekomst. Aan het einde van 2015 zullen alle ideeën worden gebundeld, zodat ze een inspiratiebron kunnen zijn voor herziening van de kerndoelen. Deze discussie over de inhoud van het primair en voortgezet onderwijs raakt ook het schoolvak Geschiedenis.

Geschiedenisonderwijs, waartoe en waarover?

Welke geschiedenis willen we aan de nieuwe generatie leerlingen onderwijzen, en waartoe moet dit geschiedenisonderwijs dienen? We nodigen nadrukkelijk mensen uit verschillende werkvelden uit om mee te denken en te praten over deze vragen: geschiedenisleraren, onderwijzers, lerarenopleiders, vakdidactisch onderzoekers, methode-ontwikkelaars, historici werkzaam aan universiteiten en andere belangstellenden. De opbrengst van de middag is een verzameling uitgangspunten en aanbevelingen voor vernieuwing van het geschiedeniscurriculum. Locatie van de discussiemiddag is de Vrije Universiteit Amsterdam.

Programma 5 Juni 2015

De aftrap van deze discussiemiddag wordt verzorgd door leerlingen die onder leiding van Bart Meijer (presentator van het Klokhuis) hun visie geven op betekenisvol geschiedenisonderwijs. Arie Wilschut en Frits van Oostrom geven hun visie op de toekomst van het kader van tien tijdvakken en de Canon van Nederland, gevolgd door een reactie van een onderwijzer en geschiedenisleraar. In drie rondetafelgesprekken kunnen deelnemers vervolgens brainstormen over het geschiedenisonderwijs van de toekomst. Tijdens de gezamenlijke afsluiting worden de aanbevelingen aangeboden aan prof. dr. Geert ten Dam van het Platform #Onderwijs2032.

Aanmelden

U kunt zich tot 20 mei aanmelden via www.expertisecentrum-geschiedenis.nl

Organisatie

Deze middag wordt georganiseerd door het Meesterschapsteam geschiedenisdidactiek. Met het programma "Meesterschap in de vakdidactiek" geven zeven universiteiten – met ondersteuning vanuit het Regieorgaan Geesteswetenschappen – een impuls aan de versterking van de vakdidactiek in de Geesteswetenschappen, zowel in het onderzoek als in het onderwijs. Zie www.vakdidactiekgw.nl

Neanderthalers

Nieuwe theorie over het uitsterven van de Neanderthalers.

Nieuwe schoolplaten

In opdracht van de Atlas van Stolk maakte Karel Kindermans twintig nieuwe schoolplaten. Deze schoolplaten zijn

op dit moment nog te zien op een tentoonstelling in de Kunsthal in Rotterdam en zijn ook verschenen in het boek Beeldkraken, waarin twintig historici hun licht schijnen over wat er op de platen te zien is. 

Geschiedenis van de staatsinrichting

ProDemos publiceert in het schooljaar 2014-2015 in iedere Kleio een activerende werkvorm over parlementaire geschiedenis. Hier kunt u de praktische docentenhandleiding en de bijbehorende werkbladen downloaden.

Odilia’s Wereld: roddels en romances in de Gouden Eeuw

Van rouwproces tot nieuwe romances en sappige roddels over de Oranje’s aan het Hof: dit alles kunnen we de laatste maanden dagelijks meelezen in het online dagboek uit 1624 van Odilia Beck. Vanaf 18 april komt de wereld van dit doodgewone Haagse meisje uit de Gouden eeuw nader tot leven door storytelling, een museale presentatie in Boijmans Van Beuningen, workshops en een stadswandeling in Den Haag.

Odilia Beck heeft echt bestaan. Zij woont in 1624 in Den Haag in de Hoogstraat bij haar broer David en zorgt voor zijn kinderen Adriaan van vijf en Sara van drie. Sinds januari 2015 geeft zij ons dagelijks via Facebook en de website odiliasdagboek.nl een uniek kijkje in haar leven. Het dagboek is als een waargebeurde soap met, naast haar huishoudelijke beslommeringen, aandacht voor liefde, oorlog en de pest. Odilia's verhaal wordt iedere dag geïllustreerd met prenten, schilderijen en gebruiksvoorwerpen uit haar tijd.

In april is een aantal activiteiten gepland rond de wereld van Odilia. Op de Dag van de Haagse Geschiedenis, die zaterdag 18 april plaatsvindt op Het Plein in Den Haag, vertelt Odilia’s tante Annetje verhalen over leven in de Gouden Eeuw. Op zondag 19 april vormt Odilia’s Familiedag in Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam de opening van de collectiepresentatie ‘Een dag uit het leven van Odilia Beck’. De Familiedag biedt storytelling, een workshop 17e-eeuws tekenen en een hoorcollege voor het hele gezin. In Den Haag is er de stadswandeling ‘Op pad met Odilia’, welke online te vinden is op de website van het Haags Historisch Museum en binnenkort onder begeleiding van een gids te volgen is.

Im Labyrinth des Schweigens 

Op 30 april gaat in Nederland in roulatie de film Im Labyrinth des Schweigens. Deze film behandelt de voorgeschiedenis van de Frankfurter Auschwitzprocessen.
In de late jaren 1950, tijdens het Duitse Wirtschaftswunder wil de journalist Thomas Gnielka in de rechtbank van de stad Frankfurt am Main een voormalige bewaker van het vernietigingskamp Auschwitz aangeven, die zijn vriend Simon Kirsch heeft gezien als leraar op een schoolplein. Deze aangifte wordt afgewezen. Echter, de jonge officier van justitie Johann Radmann neemt de de zaak in behandeling en begint met hulp van de procureur-generaal Fritz Bauer aan het onderzoek.

Trailer van de film.

ProDemos

ProDemos Binnenhof biedt scholen gratis educatieve (dag)programma’s in politiek Den Haag. Vanaf 13 april kunnen scholen zich weer inschrijven voor deze (dag)programma’s. Op een aantrekkelijke en laagdrempelige wijze maken de leerlingen kennis met onze democratische rechtsstaat en de politieke wereld.
Een bezoek aan ProDemos betekent dat de klas ook een bezoek brengt aan de Tweede Kamer en wellicht ook aan de Eerste Kamer. Verder staan er diverse educatieve (spel)onderdelen op het programma zoals het speurtocht over het Binnenhof en het DemocratieLAB, een interactief lab dat leerlingen met speelse proefjes aan tot nadenken over de dilemma's van de democratische rechtsstaat.
Er zijn diverse programma’s mogelijk, in lengte variërend van een paar uur tot een hele dag. Docenten kunnen zo kiezen wat het beste bij de klas past. Ook de inhoud van de programma’s is afgestemd op het onderwijsniveau van de leerlingen. Alle programma’s van ProDemos sluiten aan bij vakken als Burgerschap, Maatschappijleer en Maatschappijwetenschappen.
Voor meer informatie kunt u kijken op de website van ProDemos.

Replica beroemde grot van Chauvet

De Franse president François Hollande opent a.s. vrijdag een exacte replica van de wereldberoemde Grotte Chauvet in de Ardèche. De grot werd in 1994 ontdekt door de Franse speleoloog Jean-Marie Chauvet. In een verborgen kamer trof hij wanden aan die bedekt zijn met prehistorische (dieren)tekeningen van ongeveer 36.000 jaar oud. De grot is wereldberoemd maar was nooit toegankelijk voor het publiek.  Ook de in 1940 ontdekte grot van Lascaux, waar eveneens prehistorische tekeningen zijn aangetroffen, heeft een replica.

Make-up door de eeuwen heen

Op deze website staat een aardig filmpje over bveranderingen in de make-up van vrouwen door de geschiedenis heen. Mooi voorbeeld van continuïteit en verandering.

De nieuwste toevoegingen aan de website vindt u altijd in dit overzicht. Actuele historische nieuwsberichten vindt u bij elkaar in de rubriek nieuws van Histoforum
Een overzicht van alle nieuwsbrieven sinds 2002 vindt u in het nieuwsbrieven archief.