Geschiedenisleraar van 2015

Op Hervormingsdag, 31 oktober, is de winnaar bekend gemaakt van de jaarlijkse 'strijd' om het predikaat beste geschiedenisleraar van Nederland. Een jaar lang mag Martijn Vermeulen deze titel dragen. Zie de top drie.

Syllabi 2016

De syllabi voor havo en vwo tweede fase 2016 zijn t.o.v. 2015 enigszins gewijzigd en aangevuld. Wat nieuw is wordt geel gemarkeerd. Toegevoegd zijn specificaties, inperkingen of opmerkingen bij een aantal kenmerkende aspecten los van de historische contexten.

Havo

Vwo 

Libris Geschiedenis Prijs

De Libris Geschiedenis Prijs is dit jaar gewonnen door  'De Stamhouder. Een familiekroniek' van Alexander bekroont historische boeken die een algemeen publiek aanspreken. De criteria zijn dat het boek een oorspronkelijk onderwerp heeft, prettig leesbaar is geschreven en op gedegen historisch onderzoek stoelt. Zie hier de longlist van dit jaar.

De Strijd

Sinds enige weken zendt de VARA op vrijdagavond De Strijd uit, een serie over de geschiedenis van de arbeiders, over hun strijd voor betere leef- en werkomstandigheden. De afleveringen zijn terug te zien (het laden kan even duren) op de website die voor de serie is gemaakt.

Graphic novel Democracy

In oktober verscheen de historische graphic novel Democracy, van illustrator Alecos Papadatos en schrijver Abraham Kawa, een stripalbum over het ontstaan van de democratie in het oude Griekenland. Op Historiek vindt u een beschrijving, maar ook de Schotse Heraldschotland besteedde er aandacht aan.

Heksenhoer, sterf!

Onlangs verschenen bij Van Halewyck: Heksenhoer, sterf! van Ugo Janssens. Het boek doorprikt clichés over heksen die al eeuwenlang de ronde doen en toont aan dat hekserij ook vandaag nog springlevend is. Zo worden er (zelfs in Brussel!) nog altijd kinderen van hekserij beticht. Heksenhoer, sterf! is een rijk geïllustreerd werk dat licht werpt op duistere mysteries en bizarre waarheden.
Wist u bijvoorbeeld dat …
- er jaarlijks 1000 gelovigen naar de abdij van Averbode trekken voor een duiveluitdrijving?
- er in Swaziland vorig jaar een wet werd goedgekeurd waarbij het voor heksen verboden is – met hun bezem – hoger dan 150 meter te vliegen, om het luchtverkeer niet in gevaar te brengen?
- 20% van de heksen mannen of kinderen waren?

Vakbonden in Nazi-Duitsland

Op de Engelse website voor het geschiedenisonderwijs Spartacus staat een opdracht met bronnen over de vakbonden ten tijde van het Nazi-regime.

VIP-ontvangst docenten in vernieuwd Rijksmuseum van Oudheden

Op woensdag 9 december 2015 zijn docenten van harte welkom in het Rijksmuseum van Oudheden, voor een feestelijke preview van de vernieuwde zalen over de Klassieke Wereld. Er is een doorlopend programma (16.30-21.00 uur) met praktische workshops, lezingen en rondleidingen. Jet Bussemaker, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap gaat met docenten in gesprek over de rol van het Rijksmuseum van Oudheden in het onderwijs, voor de vakken Geschiedenis en Klassieke talen. Aanmelden kan via www.rmo.nl/vip

Tijdens de VIP-avond voor docenten staan onder andere speed-rondleidingen in de vernieuwde zalen over de Grieken, Etrusken en Romeinen en schervenworkshops in het Kabinet der Klassieken op het programma. Museumdocenten presenteren het nieuwe educatieve materiaal, ter inspiratie voor een museumbezoek en lessen in de klas. Verder zijn er een Romeinse verhalenverteller, een demo ‘Sculptuur uit de oudheid’ met levend standbeeld, muziek uit de oudheid, een Grieks-Romeinse stylist en een Romeinse proeverij.
Voor publiek openen de vernieuwde zalen van het museum op dinsdag 15 december. De vaste presentatie over het oude Egypte blijft nog even gesloten en heropent in het najaar van 2016.

Circles

De meervoudig bekroonde film Circles van Srdan Golubovics over de oorlog op de Balkan is nu in Duitsland verkrijgbaar op DVD. Op deze website staat Duitstalige informatie voor gebruik van de film in de klas.

Gepersonaliseerd leren

Enkele kanttekeningen bij gepersonaliseerd leren naar aanleiding van een artikel van Ger Groot over Bildung in Trouw, 24 oktober 2015.

Buitenspel

Buitenspel is een lespakket voor het voortgezet onderwijs dat werd ontwikkeld bij de tentoonstelling De heksen van Bruegel (19 september 2015 - 31 januari 2016). In deze tentoonstelling maken leerlingen kennis met de roerige periode waarin de heksenvervolgingen plaatsvonden. Waar werden heksen van beschuldigd? Hoe werden ze berecht? Wat was de aanleiding voor verdachtmakingen? En, hoe wordt in onze samenleving tegen andersdenkenden aangekeken? Deze en andere vragen worden tijdens de museumles behandeld.
Via deze website vindt u meer informatie over dit pakket en de tentoonstelling.

A man can make a difference

De documentaire film A man can make a difference van  regisseur Ulabritt Horn gaat op 12 november in Duitsland in roulatie. Centraal in deze documentaire staat de hoofdaanklager van het Neurenberger proces, Benjamin Ferencz.

De celliste van Auschwitz

Op 24 november a.s.  verschijnt De celliste van Auschwitz geschreven door Anita Lasker-Wallfisch. In dit indrukwekkende overlevingsverhaal wordt verteld hoe een jonge vrouw Auschwitz en Bergen-Belsen overleefde. Met het uitbreken van de oorlog wordt het Joodse gezin waaruit Anita Lasker komt, uiteengerukt. Haar ouders worden gedeporteerd naar Polen en overlijden daar. Zus Marianne weet te ontkomen naar Engeland. Anita en haar oudere zus Renate proberen te vluchten naar Frankrijk, maar worden gearresteerd en komen terecht in Auschwitz. Daar gaat Anita cello spelen in het vrouwenorkest. Ze speelt zelfs voor Josef Mengele. Het orkest biedt en uitvlucht uit de misère waarin ze zich bevindt, en wordt later ook letterlijk haar redding. “Op het moment dat de soldaten haar wilden afvoeren, hoorde ze een officier roepen: ‘Nee, zij niet, dat is de celliste.’ Toen besefte Anita dat ze nog steeds een eigen identiteit had, ook al was haar naam vervangen door een nummer.” - Alice Herz-Sommer, een vriendin van Anita Lasker-Wallfisch, in haar boek De pianiste van Theresienstadt.

Suffragette

In zijn Spartacus Blog geeft John Simkin een antwoord op de vraag waarom de film Suffragette, die in Engeland op 12 oktober in roulatie ging (bespreking), een reactionaire film is.

Dé speech van Charlie Chaplin

Op IsGeschiedenis vindt u de beroemde speech uit Charlie Chaplin's film The Great Dictator. Aan het einde van de film houdt de Joodse kapper een speech. Hoewel Chaplin deze toespraak in eerste instantie niet in gedachte had voor de film, werd hij door technische omstandigheden op het laatste moment toegevoegd. Hierin spreekt de kapper een publiek toe waarin hij mensen oproept tot verbroedering. Zo zegt hij op een bepaald moment: “Don’t fight for slavery! Fight for liberty!” Hij eindigt met opmerkingen over politieke stelsels en leiders zoals de democratie en dictators. Hij sluit af met legendarische woorden: “Soldiers! in the name of democracy, let us all unite!”

Moeten toetsvragen voorspelbaar zijn

Mooie Engelstalige blog van Michael Fordham, geschiedenisleraar en rdeacteur van Teaching History, met voors en tegens van  het oefenen met bepaalde vraagtypen, met name met soorten vragen die in het examen gesteld worden.

Hoe mensen leren

Een mooie bijdrage van promovendus Paul Bruno aan Edutopia met op onderzoek gebaseerde tips voor het versterken van het leren van kinderen.

Hitler en het Vaticaan

History hasn't looked kindly on the Catholic Church during WW II. The conventional narrative is not the whole story .  In The Pope wanted Hitler dead: The secret story of the Vatican’s war to kill the Nazi despot wordt het verhaal genuanceerd.

 

De nieuwste toevoegingen aan de website vindt u altijd in dit overzicht. Actuele historische nieuwsberichten vindt u bij elkaar in de rubriek nieuws van Histoforum
Een overzicht van alle nieuwsbrieven sinds 2002 vindt u in het nieuwsbrieven archief.