Histoforum Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Jaargang 8, nummer 138, januari 2019 I

Overzicht (na)scholingen en conferenties

- Cursusdag Omstreden geschiedenis, 15 januari 2019 Marc van Berkel

- Docentendag Geschiedenis Noordhoff Uitgevers, 25 januari 2019

- Conferentie over nieuwe historische contexten havo in Utrecht, 8 februari 2019

- Cursusdag Actief Historisch Denken, 12 februari 2019, Jan de Vries

- Nascholing Middeleeuwen van SAGA, 15 februari 2019 Dominicanenklooster Zwolle

- Nascholing Middeleeuwen van SAGA, 22 februari 2019 Myseum et Valkhof Nijmegen

- Studiereis Theresiënstadt, 28 februari – zondag 3 maart 2019

- Cursusdag Oral History, 12 maart 2019, Marloes Hülsken

- Vijfde Nationale Geschiedenisonderwijscongres, 15 maart 2019

- Collegedag Gouden Eeuw, 18 maart 2019

- Conferentie over nieuwe historische contexten vwo in Utrecht, 29 maart 2019

- Educatieve studiereis Berlijn, 2 t/m 7 mei 2019

- Historicidagen Groningen, 22-24 augustus 2019

SAGA nascholingsdagen 15 en 22 februari 2019

Zoek je inspiratie voor je vak én wil je concreet aan de slag met activerende didactiek? Kom naar de Saga-nascholingsdagen op 15 februari in het Dominicanenklooster Zwolle en op 22 februari in Museum Het Valkhof Nijmegen. Met in de hoofdrol de kroon van Karel de Grote, middeleeuwse eetgewoonten, Libris Geschiedenisprijswinnaar Frits van Oostrom, ridder Jan van Brederode vakdidacticus en mediëvist Koen Henskens, praktisch toepasbare workshops en meer… Behalve met een hoop nieuwe kennis ga je ook naar huis met toegang tot één van de Saga-lesmodules, zodat je direct in de praktijk aan de slag kunt. Bezoek https://saga.nl/middeleeuwen/ voor meer info.

Collegedag Gouden Eeuw 18 maart 2019 

In het monumentale Museum Prinsenhof te Delft, waar Willem van Oranje werd vermoord, werpen Luc Panhuysen, Lotte Jensen en twee andere deskundigen tijdens deze collegedag licht op de zeventiende eeuw. Ze scheiden feiten van fictie en schetsen voor u een compleet en afgewogen beeld van de Gouden Eeuw.
Onderwerpen die aan bod komen zijn het politieke stelsel van de Republiek en het Rampjaar 1672, het ontstaan van de Nederlandse identiteit, de maritieme geschiedenis en de economische geschiedenis van de Gouden Eeuw. 

Vijfde Nationale Geschiedenisonderwijscongres

Op vrijdag 15 maart 2019 organiseert de VGN (de Vereniging van docenten geschiedenis en staatsinrichting in Nederland), in samenwerking met de afdeling Geschiedenis van de Erasmus Universiteit Rotterdam, in Slot Loevestein het vijfde Nationale Geschiedenisonderwijscongres - een nascholingsconferentie met als thema Terugblikken is vooruitkijken - Geschiedenisonderwijs in beweging. In het kader van het zestigjarig jubileum van VGN krijgt het congres een feestelijk tintje. In het programma zullen we de balans opmaken van zestig jaar geschiedenisonderwijs en kijken we welke vernieuwende didactische ontwikkelingen de toekomst van het vak zullen bepalen.

In het ochtendprogramma zullen Carla van Boxtel (UvA) en Tim Huijgen (RUG) reflecteren op de ontwikkelingen in het geschiedenisonderwijs en de geschiedenisdidactiek van de laatste zestig jaar, en vooruitblikken op de toekomst van het vak. In het middagdeel worden in tal van nascholingsworkshops voor geschiedenisdocenten vernieuwende werkvormen en evaluatiemiddelen verkend. Wat hebben historische videogames het geschiedenisonderwijs te bieden? Hoe evalueer je effectief wat leerlingen onthouden? Hoe kun je het meeste uit Delpher halen voor gebruik in de les?

Zie voor meer informatie de website van VGN: https://www.vgnkleio.nl/congres-2019   

Het leren hoeft niet op de toets te lijken

Met een bulldozer door heilige huisjes heen rijden. Dat typeert de achtste editie van het Making Shift Happen congres in de Beurs van Berlage dit jaar. Weg met de mythe van de 21st Century Skills, tijd voor formatief toetsen en ruim baan voor de interactie tussen leerling en leraar. Het is weer tijd voor ambachtelijk lesgeven en fatsoenlijke pedagogiek. Lesgeven kost tijd en moeite en je zult je moeten inleven in de leeromgeving van de leerling, zo luidt het adagium van verschillende sprekers. Sicco de Knecht bespreekt in dit artikel het Making Sfift Happen Congres in Amsterdam.

Toelichting op nieuwe syllabus havo/vwo

Het CvTE heeft een filmpje gemaakt waarin o.a.  Hanneke Tuithof, voorzitter van de syllabuscommissie,  een toelichting geeft op de nieuwe syllabus voor het geschiedenisexamen havo (2021)  en /vwo (2022).. 

What the Fall of the Roman Republic Can Teach Us About America

Onder de titel 'What the Fall of the Roman Republic Can Teach Us About America' recenseerde Yascha Mounk, docent aan Harvard voor de New York Times Mortal Republic. How Rome Fell Into Tyranny van Edward J. Watts.

Docentenreis naar de Gedenkstätte Bergen Belsen

Samen met het Herinneringscentrum Kamp Westerbork organiseert de Commissie Didactiek en Activiteiten op 1 en 2 februari een studiereis voor docenten naar het voormalige concentratiekamp Bergen-Belsen.

Tijdens onze reis staan we stil bij de voorbereiding van een schoolbezoek aan een vervolgingsplek, maar bekijken we ook hoe we de verhalen uit Bergen Belsen in de klas kunnen inzetten. Daarnaast krijgen we een uitgebreide rondleiding en gaan zelf met bronnen aan de slag die thema’s belichten als: ‘de omwonenden van het kamp’, ‘Nederlandse gevangenen in Bergen Belsen’ en ‘Bergen Belsen als Displaced Persons Camp na 1945’. Ook zal een overlevende van het kamp haar familiegeschiedenis met u delen.

Voor aanvullende informatie kunt u terecht op de website van de VGN. Voor vragen en aanmelden kunt u terecht bij Wout Sijtsma van de didactiekcommissie.

Tante Roosje 

Eind januari 2019 komt de site edu.roosjefoundation.org beschikbaar voor leerkrachten en docenten van het PO en het VO. Deze educatieve site is gebaseerd op het verhaal van de joodse Roosje Glaser zoals beschreven door haar neef Paul Glaser in Dansen met de vijand. Het oorlogsgeheim van tante Roosje (Amsterdam 2016). Aan de hand van uniek bronmateriaal komen de leerlingen op een vernieuwende wijze in aanraking met de Shoah. Centraal staat de vraag: 'Waarom handelen mensen zoals ze handelen?' Leerlingen worden geconfronteerd met dilemma's waarvoor tante Roosje kwam te staan en de keuzes die zij daarin maakte. De dilemma's zijn tijdgebonden maar ook tijdloos en in een periode van opnieuw opduikend antisemitisme en andere vormen van discriminatie zeer relevant. Geschiedenis en burgerschap gaan hier hand in hand.
Bijzonder is dat de door ervaren leerkrachten, docenten en (oud)medewerkers van de lerarenopleiding van de Rijksuniversiteit Groningen ontworpen lessen een doorlopende leerlijn kennen die de PO-bovenbouw via de VO-onderbouw (derde klassen) verbindt met de VWO-bovenbouw. Mede op basis van unieke primaire en secundaire bronnen (teksten, afbeeldingen en documentaires) voeren leerlingen onderzoeksopdrachten uit die hen historisch laten redeneren en posities doen innemen.


Op 25 januari zal op de docentendag van Noordhoff in Amersfoort een presentatie gewijd zijn aan de mogelijkheden die de site biedt voor de docent en de leerling.


De site van Paul Glaser is reeds te bezoeken en biedt nader inzicht in de vraag wie zijn tante was en waarom hij het boek heeft geschreven. (www.tante-roosje.com).

Bricks TTO

OVD Educatieve Uitgeverij is de eerste Nederlandse uitgever met authentieke Engelstalige lesmethodes voor het tto: BRICKS. Meer dan in simpelweg vertaalde geschiedenismethodes voor het tto, ligt in Bricks History het accent op content and language integrated learning en European and international orientation. En anders dan oorspronkelijk Engelstalige methodes behandelt BRICKS History het complete Nederlandse curriculum in de gebruikelijke tien tijdvakken.
Het basisprogramma van Bricks History biedt stof voor 30 lesweken. Dit programma is naar eigen inzicht uit te breiden naar 36 lesweken. Met het extra materiaal kunt u op hoofdstukonderwerpen verbreden en verdiepen waar u dat wenselijk acht. De meeste paragrafen bieden extra activerende taken (waaronder actief historisch denken-opdrachten). Die maken het mogelijk om de leerlingen op een andere wijze met de stof aan het werk te zetten. Kortom: volop differentiatiemogelijkheden.
In Bricks History is een breed scala aan CLIL-opdrachten opgenomen. Deze activerende opdrachten dwingen elke leerling om het Engels ook actief te gebruiken. Daarnaast kent BRICKS History additonal language assignments. In deze opdrachten ligt extra nadruk op de verwerving van het Engels: het zijn taalopdrachten met een relevante geschiedenisinhoud.
Bricks History is beschikbaar voor de onderbouw van vmbo en havo/vwo.

The Future Of Learning? Well, It's Personal

Een kritisch artikel  van Anya Kamenetz. over gepersonaliseerd leren, een begrip waar bijna iedereen een ander beeld bij heeft. 

Big History Bijeenkomst 7 maart 2019

Op 7 maart organiseert het Big History Project in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam een Professional Learning Community (PLC) bijeenkomst met als speciale gastspreker dr. Paul Storm. Naast een inspirerende presentatie zal er uitgebreid ruimte zijn om ideeën uit te wisselen!

Paul Storm is een antropobioloog en heeft jarenlang onderzoek gedaan naar de evolutie van de Javamens (Homo Erectus) en de mens in Australazië. Zijn onderzoek richt zich onder andere op evolutie met behulp van natuurlijke én seksuele selectie. Momenteel is Paul docent biologie aan de Hogeschool van Rotterdam. Daarnaast is hij betrokken bij de big history cursus aan de UvA en heeft hij meegewerkt aan de big history MOOC.
Tijdens zijn presentatie zal Paul de actuele stand van zaken binnen zijn vakgebied toelichten. De PLC is daarmee niet alleen heel interessant, maar biedt ook een unieke kans om op een leuke en snelle manier je big history kennis te verdiepen.

De bijeenkomst zal plaatsvinden in de middag van donderdag 7 maart en we sluiten af met een borrel. Deelname is gratis. Meer informatie over de exacte tijd en locatie volgt binnenkort. Interesse? Aanmelden kan eenvoudig via deze link. 

Verschuivende politieke grenzen

Op de website medievalists.net staan drie filmpjes met kaarten. Het eerste gaat over verschuivende grenzen in het latere Duitsland en Oostenrijk van 843-2018. Het tweede over het HRRdDN van 843-1871. Het derde ten slotte laat de verschuivende Europese grenzen zien sinds 843.

4400 jaar oude Egyptische  graftombe getoond aan de pers

In Egypte hebben de autoriteiten zaterdag een 4400 jaar oude graftombe voor het eerst aan de pers getoond. De grafkamer van de priester Wahtye werd gevonden in de necropolis Saqqara, dertig kilometer ten zuiden van de hoofdstad Caïro. Mooie foto's op de website van het AD

Interessante artikelen op de website van het Historisch Nieuwsblad

Inger Kuin van Dartmouth College in de VS schreef een arikel over hoe het monotheïsme de wereld veroverde, Mirjam Janssen over Migranten in de Gouden Eeuw, Ivo van de Wijdeven over De Praagse Lente en .Rob Hartmans over de herontdekking van Rembrandt in de negentiende eeuw.

Laatste toevoegingen op Histoforum

De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.