Histoforum Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Jaargang 8, nummer 144, april 2019 I

Overzicht (na)scholingen en conferenties

- Nascholing Duitsland in Europa 1918-1991, 4 apri 2019 Amsterdam

- Symposium the Camera as a Witness: Photography and Memory, 17 april Amsterdam

- Educatieve studiereis Berlijn, 2 t/m 7 mei 2019

- Nascholing SAGA over de prehistorie, 16 mei in Leiden

- Cursusdag Omstreden Geschiedenis, 11 juni 2019, Marc van Berkel

- Historicidagen Groningen, 22-24 augustus 2019  

- Dag van de geschiedenis, 3 oktober 2019, thema: Fake news. 

- De Radboud Geschiedenis Nascholingsconferentie, 4 oktober 2019 in Nijmegen

- “Aktion Reinhard”, een interculturele reis naar Lublin, 12-19 oktober 2019

- Docentencursus: Ionië en de grenzen van Griekenland, 17 t/m 23 oktober 2019

Vrijheid van de vijftiende-eeuwse vrouw

Dat de midddeleeuwen veel minder duister waren dan lange tijd gedacht werd, is inmidddels algemeen bekend. Dat vrouwen in de (late) middeleeuwen veel meer rechten hadden dan vaak werd aangenomen is, voor mij althans, veel minder bekend. Vijf jonge histori uit Leuven deden onderzoek naar de positie van vrouwen in de laatste eeuwen van de middeleeuwen in stadsarchieven van het voormalige hertogdom Brabant en schreven er een boek over  'Wijvenwereld. Vrouwen in de middeleeuwse stad'.  

Lees ook een artikel in NRC uit 1991 over het lot van midddeleeuwse meisjes.  

Gezocht schoolklassen voor project over Johan Maurits

Het Mauritshuis in Den Haag is op zoek naar schoolklassen 2/3 havo/vwo die in mei/juni 2019 mee willen doen met een nieuw lesprogramma, De vele gezichten van Johan Maurits. In vijf lessen gaan de leerlingen op zoek naar de vele gezichten van Johan Maurits van Nassau-Siegen (1604-1679), brengen ze een bezoek aan het Mauritshuis en doen ze kennis op over een vergeten kolonie van Nederland: Nederlands-Brazilië.

Het project wordt ontwikkeld bij de tentoonstelling Bewogen Beeld. Op zoek naar Johan Maurits. In deze tentoonstelling wordt de reputatie van Johan Maurits onder de loep genomen en onderzoeken we hoe zijn geschiedenis vanuit verschillende perspectieven, zowel uit het heden als het verleden, kan worden bekeken.

Het Mauritshuis ontwikkelt deze lessenserie samen met de Stichting Zieraad, gespecialiseerd in projecten om onderbelichte culturele kennis en geschiedenissen zichtbaar te maken, ontmoetingen tot stand te brengen en werelden met elkaar te verbinden.

Het project bestaat uit 4 lessen op school door een gastdocent en 1 bezoek aan het Mauritshuis. Alle lessen duren 60-90 minuten en worden verdeeld over verschillende weken. Deelname is gratis, alleen vervoer naar het museum is voor rekening van de school. Aangezien het een pilot betreft verwachten we wel feedback op de lessenserie, mondeling of schriftelijk. Er is ruimte voor maximaal 5 schoolklassen.

Docenten die interesse hebben in het project kunnen een e-mail sturen naar j.gilsing@mauritshuis.nl.

Brieven raadpensionaris Johan de Witt online

Vanaf 14 maart 2019 staan 7000 brieven van Johan de Witt online. Ze zijn afkomstig uit zijn archief dat het Nationaal Archief bewaart. Een team van vrijwilligers, gastonderzoekers en stagiaires van het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis maakte de brieven online toegankelijk.   

Barbaar Educatie

Barbaar Educatie bestaat, in digitale vorm, al sinds 2012, maar ik landde pas onlangs op deze gratis te gebruiken  website. Aardig element op de website is een interactieve historische atlas bij de tien tijdvakken die, door zijn vormgeving, wat mij betreft vooral bruikbaar is in het basisonderwijs. De website bevat echter ook materiaal voor de historische context Duitsland 1871-1945. 

How the Little Ice Age Changed History

Op de website The New Yorker staat een artikel van John Lanchester, geschreven naar aanleiding van Philipp Blom's boek “Nature’s Mutiny: How the Little Ice Age of the Long Seventeenth Century Transformed the West and Shaped the Present” over de gevolgen van de laatste (kleine) ijstijd. 'Starting in the fourteenth century, cooling temperatures disrupted our economic and social structures—and may have given rise to the modern world'.

Pittige analyseopdracht voor leerlingen uit de bovenbouw van het vwo

Bent u op zoek naar een uitdagende analyseopdracht, bijvoorbeeld als praktische opdracht, bekijk dan eens deze opdracht met uitgebreide toelichting over de burgemeesterverkiezing in New York in 1917 in relatie tot W.O.I.   

De Nachtwacht

Onlangs nog viel  me in een geschiedenismethode op dat waar we denken iets uit te leggen, bijvoorbeeld over de oorzaken van een oorlog, de uitleg meer vragen oproept dan inzicht geeft. Op Neerlandistiek schrijft Neerlandicus Jan Renkema een, ik geef toe af en toe wat overdreven, artikel over de nietszeggendheid van een uitleg over de betekenis van het hondje op het schilderij de Nachtwacht. Een mooie aanleiding om onze eigen uitleg (of die van een methode) nog eeens tegen het licht te houden.    

De Radboud Geschiedenis Nascholingsconferentie 2019

Dit jaar organiseert de Afdeling Geschiedenis samen met de Radboud Docenten Academie opnieuw De Radboud Geschiedenis Nascholingsconferentie. Op 4 oktober a.s. presenteren wij een programma met wetenschappelijke verdieping en didactische toepassingen rondom het nieuwe examenthema Het Britse Rijk 1620-1900, en India als belangrijkste kolonie van Engeland. Het programma biedt diverse didactische workshops en twee plenaire lezingen. De eerst lezing wordt gegeven door prof. dr. Peer Vries (IISG), gespecialiseerd in de sociaaleconomische aspecten van wereldgeschiedenis. Hij zal de rol van de koloniën behandelen in de ontwikkeling van het Britse Rijk. De tweede lezing wordt verzorgd door dr. Anjana Singh (RUG), expert op het terrein van Aziatische en wereldgeschiedenis; zij zal nader ingaan op de rol van India als belangrijkste kolonie van het Britse Rijk.

De conferentie vindt net als vorig jaar plaats in Van der Vak Hotel Nijmegen-Lent. Uiterlijk 27 mei staat het definitieve programma samen met het inschrijfformulier op de website

Intensieve nascholingscursus voor docenten ‘Ionië en de grenzen van Griekenland’

De Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam organiseert in samenwerking met Labrys Reizen een intensieve nascholingscursus voor docenten geschiedenis en klassieke talen. De cursus bestaat uit een studiedag aan de UvA en een studiereis naar West-Turkije in oktober 2019. De inhoudelijke leiding is in handen van dr. Gert Jan van Wijngaarden (mediterrane archeologie) en drs. Christine de Haan-Oudshoorn (klassieke taal- en letterkunde). Centraal in de cursus staat welke centra en periferieën er zijn in de Griekse wereld. Op het programma staan plaatsen als Milete en Smyrna die belangrijk waren in de Ionische bloeiperiode van de 8e en 7e eeuw voor Christus.
Meer informatie: opmaat.labrysreizen.nl/docentenreis   

De moord op Julius Caesar (met dank aan Geschiedenisportaal)

In dit Engelstalige TEDEd filmpje van vijf minuten worden de achtergronden uitgelegd van de moord op Julius Caesar in 44 v. Chr. Bij het filmpje worden lessuggesties gedaan met o.a. een paar meerkeuzevragen. 

De glorieuze overwinning van Hannibal

Bij Omniboek verschijnt op 2 april van Adrian Goldsworthy 'Hannibals meesterzet' over de bekendste slag uit de Oudheid. Op 2 augustus 216 voor Christus behaalde generaal Hannibal in het Italiaanse Cannae zijn meest glorieuze overwinning voor Carthago. In een van de bloedigste veldslagen ooit kwam zijn schitterende strategie eindelijk tot zijn recht. Hannibals huurlingenleger was een smeltkroes van nationaliteiten, maar het wist het gedisciplineerde leger van de Romeinse Republiek te vernietigen. In het boek wordt de voorgeschiedenis, de epische confrontatie, de nasleep van de slag bij Cannae en het unieke generaalschap van Hannibal beschreven.
Hannibals Meesterzet | De slag bij Cannae - 216 | 272 pagina's | ISBN 9789401915076 | € 22,50 |

Leopold II

D’Harmattan is een Franse uitgeverij die gespecialiseerd is in Afrika. Ze waagt het een studie te publiceren over Leopold II op het moment waarop ‘deskundigen’ van de UNO aan België vragen om excuses voor de kolonisatie. Die ‘deskundigen’ deden dat enkel op basis van gesprekken met Congolezen die liever in België wonen dan in hun eigen land. Ze vonden het niet nodig om echte Congo-kenners te raadplegen.

Lees de bespreking van Leopold II. Le plus grand chef d’Etat de l’histoire du Congo van de hand van Jef Abbeel.

Laatste toevoegingen op Histoforum

De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.