Histoforum Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Jaargang 8, nummer 150, juli 2019 

Overzicht (na)scholingen en conferenties

- Historicidagen Groningen, 22-24 augustus 2019. Programma  

- Seminar UvA over epistemologisch begrip van geschiedenis, 9 en 10 september in Amsterdam

- Collegedag Koloniale geschiedenis, 13 september 2019

- Docentenmiddag Godgeleerdheid en godsdienstwetenschap, 24 september 2019 in Groningen

- Congres samenwerking tussen M&M-vakken, 25 september 2019 in Utrecht

- Big History conferentie, 26 september 2019 in Hilversum

- Docent Ontwikkel Team Nijmegen, vanaf 30 september 2019

- Dag van de geschiedenis, 3 oktober 2019, thema: Fake news. 

- De Radboud Geschiedenis Nascholingsconferentie, 4 oktober 2019 in Nijmegen

- Studiemiddag slavernijverleden Amsterdam, 4 oktober 2019

- Geschiedenisfestival , 5 oktober 2019 in Haarlem

- Nascholingsmidddag UvA over context Duitsland, 11 oktober 2011 in Amsterdam

- “Aktion Reinhard”, een interculturele reis naar Lublin, 12-19 oktober 2019

- Docentencursus: Ionië en de grenzen van Griekenland, 17 t/m 23 oktober 2019  

- Workshop Historische Context Nederland 1948-2008, 31 oktober 2019 Utrecht

- Pabo conferentie, 15 november 2019 Verzetsmuseum Amsterdam

- Holocausteducatiedag, 20 november 2019

- Nascholingsmidddag UvA over context Britse rijk, 22 november 2019 in Amsterdam

- Didactiekconferentie VGN, 29 en 30 november Vught.

- seminar ‘Lesgeven over WOII en de Holocaust’, Jeruzalelem, 27-12-2019 t/m 05-01-2020

- Nascholingsmidddag UvA over context Nederland, 24 januari 2020 in Amsterdam

Quote

Quote van een Californische vrouw, naar aanleiding van een kritische opmerking over het hedendaagse Amerika: 'In the USA (where I learnt history) we start ethnocentric and work outwards in a spiral. We learn "America is great because America is good..." We learn that everyone wanted to get to the USA. We have a poor grasp of the world. In other countries such as Romania where my kids attend school, we start with the world and work inwards. I believe the USA method is damaging!'

Congres Samenwerking tussen M&M-vakken

Ben je geïnteresseerd in goede voorbeelden van samenwerking tussen docenten van de mens- en maatschappijvakken? Ben je benieuwd naar de mogelijke meerwaarde van vakoverstijgend werken? Wil je weten wat Curriculum.nu gaat betekenen voor jouw vak?
Op woensdag 25 september september organiseert het Lectoraat 'Didactiek van de gammavakken' van Fontys een landelijk congres in Utrecht over de samenwerking van en tussen docenten op het gebied van mens- en maatschappijvakken. We nodigen je van harte uit om hierbij aanwezig te zijn!
Naast een plenaire keynote lezing van lector Hanneke Tuithof, kun je aan diverse workshops deelnemen en de voorlichtingsmarkt bezoeken, waar educatieve uitgeverijen en maatschappelijke organisaties graag hun producten laten zien.
De landelijke studiedag is interessant voor docenten van mens- en maatschappijvakken in het voortgezet onderwijs en andere professionals, die geïnteresseerd zijn in goede voorbeelden van allerlei vormen van samenwerking tussen de mens- en maatschappijvakken.
Opgave en informatie     

Analyse van enkele vragen uit het vwo-examen 2019

Voor Histoforum heb ik enkele vragen uit het vwo-examen geschiedenis 2019 geanalyseerd. Kritische reacties hierop worden zeer op prijs gesteld en zal ik graag aan de analyse toevoegen.

De Nederlandse economie was voor vijf procent afhankelijk van slavernij

Nederland was in de tweede helft van de achttiende eeuw een van de meest ontwikkelde economieën en slavernij speelde daarin een belangrijke rol. Van het bruto binnenlands product (bbp) was in 1770 5,2 procent op slavernij gebaseerd, blijkt uit onderzoek (Slaves, commodities and logistics) van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) in Amsterdam. Zie ook dit artikel op de website van NRC.

Nieuwe geschiedenismethode Forum

Eerste deel van de geschiedenismethode FORUM is verschenen! Rijk geïllustreerde methode die laat zien dat geschiedenis over verleden, heden én toekomst gaat. Met dank aan Tessa Schinkel, Arie Wilschut, Dick van Straaten en Marcel van Riessen. Oordeel zelf en vraag een beoordelingsexemplaar aan op https://www.boomvo.nl.

De ‘wurgvrede’ van Versailles krijgt na honderd jaar pas glans

Lange tijd gold de ‘wurgvrede’ van Versailles, die Duitsland precies honderd jaar geleden werd opgelegd, als een belangrijke oorzaak van de Tweede Wereldoorlog. Maar onder historici kantelt het beeld: de vrede bracht ook goeds, waarvan ­Europa zelfs nu nog de vruchten plukt. Het verdrag bezien vanuit drie momenten in de tijd. Lees het artikel van Sander van Walsum op de website van de Volkskrant.

Dutch Prize Papers

Op 21 juni zijn de Dutch Prize Papers online gezet. Deze  Prize Papers zijn documenten die door Britse kapers in de periode 1652-1815 op vijandelijke schepen werden buitgemaakt. Zij worden bewaard in het archief van het High Court of Admiralty in The National Archives te Kew (Londen). Ongeveer een kwart van de Prize Papers is afkomstig van Nederlandse schepen. Deze deelcollectie – circa 1000 dozen – bevat naast scheepsjournalen, ladingoverzichten, rekeningen, plantagelijsten en ondervragingen van bemanningsleden ook zo’n 38.000 zakelijke en particuliere brieven. De brieven zijn uit alle lagen van de samenleving afkomstig en de meeste hebben hun bestemming nooit bereik.

Misschien aaardig om eens te kijken in hoeverre deze bronnen door leerlingen gebruikt zouden kunnen worden voor een profielwerkstuk.  

Workshop Historische Context Nederland 1948-2008

Hoe kun je als geschiedenisdocent een populairwetenschappelijk boek op een zinvolle en productieve wijze inzetten voor jouw onderwijs? Deze vraag gaan we beantwoorden aan de hand van het boek Gouden Jaren van Annegreet van Bergen. Hierin beschrijft zij de naoorlogse Nederlandse welvaartsgroei aan de hand van concrete technieken en innovaties. In de workshop wordt gekeken hoe passages, foto's en voorwerpen uit dit boek als context kunnen dienen om interessante vakinhoudelijke vragen te stellen en werkvormen te maken. De inhoud van dit boek past goed bij de Historische Context Nederland 1948-2008 voor de havo. Maar ook geeft dit boek aanknopingspunten voor vakoverstijgend werken. In de workshop doen we werkvormen die al gemaakt zijn met materiaal uit het boek, vertelt Annegreet van Bergen over haar aanpak en bronnen en ontwikkelen we ook samen aanpakken om het boek te gebruiken.


De workshop wordt gegeven is op donderdag 31 oktober van 13.00 tot 17.00 in het centrum van Utrecht in een gebouw van de Universiteit Utrecht. Kosten: 200 euro inclusief het boek Gouden jaren, werkmateriaal en bewijs van deelname. Maximaal 36 deelnemers
Informatie bij Hanneke Tuithof h.tuithof@uu.nl
Opgave vanaf 30 augustus via www.uu.nl/nascholinggeschiedenis


Er zullen dit najaar nog meer workshops aangeboden worden vanuit de UU over nieuwe Historische Contexten, zoals werken aan Steden en Burgers in de Lage landen met Maarten Prak op vrijdagmiddag 22 november en Britse Rijk met Jaap Verheul, Bob Molenberg en Anne Marijn Damstra op vrijdagmiddag 24 januari. Een workshop over China in voorjaar 2020 is in voorbereiding.
Informatie en opgave zal vanaf 30 augustus verlopen via www.uu.nl/nascholinggeschiedenis 

Koloniale geschiedenis

Op 13 september 2019 organiseert het Historisch Nieuwsblad een collegedag over onze koloniale geschiedenis.  Lees ook dit artikel over onze koloniale geschiedenis van Gert Oostindie.

Watergeuzen: helden of geboefte?

Er is op dit moment grote belangstelling voor de het verleden of liever voor de manier waarop het verleden wordt beschreven of behandeld in het onderwijs. De canon moet worden herijkt en er is aandacht voor de schaduwkanten van ons/het verleden. Op de website van G-Geschiedenis staat een artikel over de watergeuzen dat je in de les zou kunnen gebruiken om met leeerlingen in gesprek te gaan over verschillende perspectieven op het verleden. 

Balthasar Gerards

Ook op G-Geschiedenis een artikel over de beloningsbrief aan Balthasar Gerards die de KB onlangs op een veiling in Frankrijk heeft verworven. Ook de persoon van Balthasar Gerard leent zich er prima voor om leerlingen te laten zien/ervaren dat er op hstorische gebeurtenissen verschillende visies mogelijk zijn. Zie bijvoorbeeld het lesmateriaal op Histoforum over Balthasar Gerards en over de moord op Willem van Oranje.  

How to Wilhelmus

How to Wilhelmus is nieuw lesmateriaal over het Wilhelmus. Voor ander lesmateriaal over het Wilhelmus zie Histoforum

Vrede van Versailles

Artikel over de gevolgen van de vrede van Versailles, waarin opmerkingen van Hitler en andere worden afgezet tegen de werkelijke gevolgen van het verdrag van Versailles.

Ballon

Ballon is een film over het waargebeurde verhaal over twee Duitse families die in 1979 met een luchtballon van Oost- naar West-Duitsland wilden vluchten. De film gaat op 18 juli in Nederland in roulatie. De film komt in november uit op DVD.

Meer informatie.

Docentenmiddag Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap

Op dinsdag 24 september 2019 (16.00-20.00 uur) vindt weer de jaarlijkse docentenmiddag plaats op de faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen. Dit keer is er keuze uit drie verschillende tracks, die allemaal een link hebben met RUG-scholierenactiviteiten (zoals lespakketten en symposia) en aansluiten bij actuele thema's die spelen op school en de RUG.
De drie tracks waar je uit kunt kiezen zijn:

- Magischer dan Disneyland? De hadj als betekenisvol ritueel
- Lezen om te verbinden: literatuur, empathie en leeslijsten
- Waarom duurt saai zo lang?

Voor docenten godsdienst/levensbeschouwing, maatschappijleer, geschiedenis, aardrijkskunde en filosofie is de eerste track heel interessant. Antropoloog en hoogleraar in de hedendaagse islam Marjo Buitelaar geeft een college over haar NWO-onderzoek naar de betekenis van de hadj voor moslims: wat zijn gezaghebbende interpretaties van hadj-rituelen, hoe vertalen moslims de morele lessen van de bedevaart naar hun eigen leven en: welke spanningen levert dit op tussen ideaal en praktijk?

In het kader van dit onderzoek heeft de Scholierenacademie voor vwo-bovenbouw een lespakket ontwikkeld over de hadj als ritueel. Ook komen onderzoeksvaardigheden aan bod, zoals: wat is antropologisch onderzoek? Wat zijn goede interview-vragen? En: hoe kunnen leerlingen dit voor hun eigen (pws-)onderzoek gebruiken? Dit lespakket is deze dag gratis verkrijgbaar.
Tot slot geven we binnen deze track een sneak preview van het scholierensymposium over hetzelfde thema, dat plaatsvindt op 6, 13 en 20 november 2019.

De middag wordt afgesloten met een diner, aangeboden door de RUG.
Meer informatie over het programma (ook over de andere tracks) vind je op de website. En je kunt je alvast aanmelden via deze link.   

Gratis lesmateriaal Nederlands-Indië

Op Klankenvanoorsprong.nl kunt u gratis lesmateriaal aaanvragen dat betrekking heeft op de geschiedenis van Nederlands-Indië. 

Nascholingen nieuwe historische contexten UvA

Op 11 oktober, 22 november 2019 en 24 januari 2010 organiseert de UvA nascholingsmidddagen over de nieuwe historische contexten, respectievelijk Democratie en dictatuur in Duitsland, Het Britse rijk ende Maatschappelijke verhoudingen in Nederland.

Meer informatie

Big History Conferentie met keynote speaker prof. Manuel Sintubin!

Op donderdag 26 september is het zover: de big history conferentie! Tijdens deze dag is er volop ruimte om ideeën uit te wisselen, naar inspirerende lezingen te luisteren en andere docenten te ontmoeten.

We beginnen deze dag met een keynote lecture van Manuel Sintubin, professor in geodynamica aan de KU Leuven. Professor Sintubin heeft onder andere onderzoek gedaan naar tektoniek en aardbevingsgeologie en -archeologie. Daarnaast is hij betrokken bij het Europese big history netwerk en houdt hij zich bezig met het toegankelijk maken van wetenschap.

Het voorlopige programma is als volgt:

10.30 Keynote lecture: Manuel Sintubin
11.45 Uitwisseling scholen: Kom in contact met andere docenten! Tijdens deze ronde is er uitgebreid de gelegenheid om vragen en ideeën uit te wisselen.
13.15 Lunch
14.00 Workshops en presentaties (2 rondes)
16.00 Big history online
17.00 Afsluiting met een borrel en hapjes

Wil je een workshop geven?
Lijkt het je leuk om tijdens de workshoprondes 1 of meerdere workshops (of presentaties) te geven? Reageer dan op deze mail of stuur een bericht naar charlottem@bighistoryproject.com.

Aanmelden
Iedereen met interesse in BHP is welkom, of je het nou al geeft of er alleen over denkt (delen) te gaan geven. De conferentie is geheel gratis en heeft geen enkele commerciële intenties of belangen. Het idee achter Big History Project is dat het een course is die voor iedereen gratis wereldwijd toegankelijk is.

We horen verder graag wat jullie zoal van deze dag verwachten. Aanmelden en reageren kan via deze link.

Datum: Donderdag 26 September
Tijd: Het programma begint om 10:30 en duurt tot ongeveer 17:00, gevolgd door een borrel
Locatie: A. Roland Holst College te Hilversum

Laatste toevoegingen op Histoforum

De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.