Overzicht (na)scholingen en conferenties

- 21 september 09:30-13:00 – Workshop ‘Gastarbeider of gelukszoeker? Gevoelige gesprekken in de klas’ met Abdelkader Benali en Saro Lozano Parra – vmbo, havo, vwo
- 21 september 09:30-13:00 – Workshop ‘Historische Context Verlichting 2.0’ met Jeroen Koch – vwo
- 21 september 13:30-17:00 – Workshop ‘Staatsinrichting en Activerende Didactiek’ met Jeroen Koch – vmbo, havo, vwo
- 21 september 13:30-17:00 – Workshop ‘Historische Context Steden en Burgers 2.0’ met Maarten Prak – vwo
- 22 september 9.30 – 13.00 – Workshop ‘Nederland na de Tweede Wereldoorlog’ met James Kennedy – vmbo, havo
- 22 september 13.30 – 17.00 – Workshop ‘film en media in de klas’ met Jaap Verheul – vmbo en havo

- 27 september Bijeenkomst Commissie Wereldgeschiedenis over Suriname

-  5 en 6 oktober Didactiekconferentie VGN in Hulshorst.

- 6 oktober 2023 Nascholingsconferentie Radboud Universiteit

- 12 oktober 16.30 uur: Nascholingsmiddag over China: Chinese schoolboeken en uitwisselen lesmateriaal

- 13 oktober Workshop Taalgericht geschiedenisonderwijs in Utrecht

- 2 november 10.00-17.00 uur:  Dag van de geschiedenisdidactiek in Groningen-

-  3 november Nascholingsdag desinformatie

-10 november VMBO-Conferentie

2024

- 7 maart 2024 (vanaf 16.30 uur): De perfecte toetsvraag (in samenwerking met CITO)
- 18 april 2024 (vanaf 16.30 uur): Een middagje ouderwets luisteren (voor docenten én leerlingen)
- 7 juni 2024 (vanaf 11.30 uur): Migratie en filmdidactiek in EYE Amsterdam
 - 14-21 september 2024 Verdiepingsreis naar de vernietigingskampen in Oost-Polen, waaronder Sobibor, Belzec en Treblinka.

Didactiekconferentie

Op donderdag 5 en vrijdag 6 oktober organiseert de VGN weer haar jaarlijks didactiekconferentie en wel in Veluwe hotel De Beyaerd in Hulshorst (gemeente Nunspeet). Klik hier voor het programma en het inschrijvingsformulier.  

De VMBO-conferentie komt er weer aan!

Op vrijdag 10 november 2023 organiseren de Hogeschool van Amsterdam en de VGN voor de 14e keer dé studiedag voor VMBO docenten geschiedenis. Dit jaar is het thema: Democratie in de jaren 1920. Jong, wankel en actueel. Voor alle VMBO docenten: startend en ervaren, onder- en bovenbouw, met en zonder examenklassen. Met een afwisselend programma voor elk wat wils. Lezingen die aansluiten bij het eindexamenprogramma, workshops met praktische handvatten voor in de klas. Het belooft weer een mooie dag te worden. Vorig jaar waren ruim 130 collega’s aanwezig. Binnenkort volgt meer informatie over de lezingen en workshops.

Nascholingsdag desinformatie

Op vrijdag 3 november 2023 organiseren het Duitsland Instituut & VGN in samenwerking met Anne Frank Stichting een nascholingsdag voor docenten geschiedenis, maatschappijleer en burgerschap rondom het onderwerp desinformatie.
Meer informatie     

Dag van de geschiedenisdidactiek

Na enkele jaren afwezigheid is de Dag van de Geschiedenisdidactiek weer terug! en wel op 2 november 2023 van 10.00-17.00 uur.  De Rijksuniversiteit Groningen en NHL Stenden hebben dit jaar de handen ineen geslagen zodat alle geschiedenisdocenten in het noorden, en de rest van Nederland, zich weer een dag kunnen verdiepen in vakdidactiek.

Het thema dit jaar is ‘democratie onder druk’. Hoe kunnen we leerlingen bij geschiedenis bewust maken van de ontwikkeling, bedreiging en kwetsbaarheid van onze democratie? En welke rol spelen historische vaardigheden bij het ontwikkelen van burgerschap in de geschiedenislessen? Tijdens de Dag van de Geschiedenisdidactiek gaan we dieper in op deze vragen.

Meer informatie   

Bijeenkomst van de commissie wereldgeschiedenis

Woensdag 27 september is de nieuwe bijeenkomst van de commissie wereldgeschiedenis van de VGN over Suriname in wereldhistorisch perspectief. Tijdens deze bijeenkomst zullen de volgende sprekers meer over dit thema vertellen:
Ruben Gowricharn publiceerde dit jaar ‘Ongehoord ongezien. Hindostanen in de Nederlandse koloniale geschiedenis’ over de komst van contractarbeiders uit Brits-Indië naar o.a. Suriname, nadat daar de slavernij was afgeschaft. Lennert van Oorschot komt vertellen over de precolumbiaanse geschiedenis van Suriname. Martha Sabajo en Leander Vermaning komen meer laten horen en zien van het immaterieel erfgoed van de inheemse Surinamers.

Opgeven en meer informatie vind je op https://www.vgnkleio.nl/events/suriname-in-de-wereldgeschiedenis/ 

Nascholingsmiddag over China: Chinese schoolboeken en uitwisselen lesmateriaal

Op donderdag 12 oktober organiseert het vaknetwerk geschiedenis van Alfagammapartners (UvA/VU) vanaf 16.30 uur een bijeenkomst rondom de context China. Vakdidacticus Janneke Riksen (VU) deelt het door haar ontwikkelde lesmateriaal bij het boek “Selma”. Daarna volgt een lezing van Sanne Albers (Hogeschool Rotterdam). Zij laat zien hoe de ideologische veranderingen in China na 1949 in Chinese schoolboeken worden weergegeven. Tot slot wisselen de deelnemende docenten lesmateriaal over China met elkaar uit.
Je kunt je inschrijven voor deze (gratis) bijeenkomst via deze link.


Professionele leergemeenschap “Mijn brein kraakt” over kritisch brongebruik

Op vier donderdagmiddagen verspreid over het schooljaar besteden we aandacht aan en gaan we aan de slag met de vaardigheid om historische bronnen op betrouwbaarheid te beoordelen. We praten je bij over het vakdidactisch onderzoek naar deze vaardigheid en over lees- en schrijfinstructie bij het werken met bronnen. Ook is er aandacht voor het vinden van geschikte bronnen binnen Delpher. Elke bijeenkomst is er ook ruimte om aan het ontwikkelen van lesmateriaal rondom deze historische vaardigheid te werken.
Je kunt je inschrijven voor deze (gratis) PLG via deze link.


Overzicht bijeenkomsten tweede helft van het schooljaar

7 maart 2024 (vanaf 16.30 uur): De perfecte toetsvraag (in samenwerking met het CITO)
18 april 2024 (vanaf 16.30 uur): Een middagje ouderwets luisteren (voor docenten én leerlingen)
7 juni 2024 (vanaf 11.30 uur): Migratie en filmdidactiek in EYE Amsterdam
Zie voor meer informatie: Geschiedenis - AlfaGammapartners

Jagers-verzamelaars (en de eerste boeren)

Een artikel op Historiek voor wie zich aan het begin van het schooljaar nog even snel weer wil inlezen over jagers, verzamelaars en de eerste boeren, met een zes minuten durend filmpje.

Verdiepingsereis Sobibor, Belzec en Treblinka

Van 14 t/m 21 september 2024 organiseert stichting Sobibor de Verdiepingsreis naar de vernietigingskampen in Oost-Polen, waaronder Sobibor, Belzec en Treblinka. Met name docenten geschiedenis worden uitgenodigd om deel te nemen aan het docentenprogramma.


Taalgericht geschiedenisonderwijs

Geschiedenis is in het voortgezet onderwijs een talig vak. Geschiedenisdocenten laten ons weten dat taalvaardigheid van leerlingen vaak een hindernis is voor denken en leren over geschiedenis. Aandacht voor (vak)taal kan relatief makkelijk geïntegreerd worden in je geschiedenislessen en kan het historisch redeneren versterken. In deze workshop krijg je informatie over de specifieke taalproblemen die leerlingen hebben bij het leren van geschiedenis. Ook proberen we werkvormen en strategieën uit die je kunt gebruiken als je aandacht aan (vak)taal in jouw geschiedenisles wilt geven. Verder gaan we in op hoe je de schrijfvaardigheid van leerlingen die bij het vak geschiedenis nodig is kunt ontwikkelen en begeleiden. Het gaat dan om het formuleren van antwoorden op toetsvragen en het maken van Praktische Opdrachten. Zoals gebruikelijk in onze nascholing wisselen blokjes theorie, uitwisselen van ervaringen en uitproberen van werkvormen/lesmateriaal elkaar af. De workshop is bedoeld voor geschiedenisdocenten in onderbouw en bovenbouw vmbo, havo en vwo.

- Vrijdag 13 oktober 10.00 – 16.00, Taalgericht geschiedenisonderwijs met Ronald Veenstra en Hanneke Tuithof.

Kijk op onze website voor meer informatie over de verschillende workshops! De inschrijving voor bovenstaande workshop is geopend via onze website. De workshop gaat plaatsvinden bij cursus- en vergadercentrum Domstad in het centrum van Utrecht. De kosten bedragen 350 euro en dat is inclusief koffie, thee en koeken, lunch, werkmateriaal uit de workshop, een boek en een bewijs van deelname. Na het ontvangen van een bevestiging bent u verzekerd van deelname. Als de workshop vol is, kunt u mailen om op de wachtlijst gezet te worden. We overwegen namelijk om bij grote belangstelling deze workshop nog een keer aan te bieden in het schooljaar 2023-2024. Indien u nog vragen heeft, horen wij ze graag. Mail dan naar: nascholing-GKG@uu.nl.

Heeft u interesse in nascholing over taalgericht geschiedenisonderwijs bij u op school voor bijvoorbeeld de hele sectie? Of voor de secties van de gammavakken? Mail dan naar: nascholing-GKG@uu.nl.

Kijk voor de rest van ons aanbod tijdens dit schooljaar op: www.uu.nl/geschiedenisendidactiek.

Nieuwe kerndoelen geschiedenis in Vlaanderen

In juni zijn de (voorlopige) nieuwe kerndoelen bekend gemaakt. De minimumdoelen doorstroomfinaliteit  geschiedenis voor de 2e en 3e graad van het voortgezet onderwijs heb ik bijeengebracht in dit pdf-document.  

Oppenheimer

'Zeker voor hen die de film Oppenheimer hebben gezien is dit aan aardig interview van Simon Roozendaal uit 1991 met  Edward Teller, die aan de basis van de waterstofbom stond.  

Lesmateriaal bij de speciale didactiek uitgave van Kleio

Vanwege de speciale didactiek uitgave van Kleio is een groot aantal artikelen gratis te downloaden!  

Millo, interactieve Historische Atlas

Op de website van Barbaar Educatie vindt u Millo, een Interactieve Historische Atlas, ontwikkeld door Hayo van Reek en Frank Mensel.


Dieric Bouts (ca. 1410-1475) - De beeldenmaker

Van  20 oktober 2023 tot 14 januari.2024 is er in Leuven een groot Dieric Bouts Festival. Hoogtepunt: unieke tentoonstelling in M Museum.

Nooit eerder kwamen zoveel werken van de Vlaamse Meester bijeen in zijn thuisstad. Bovendien krijg je een totaal nieuwe kijk op werk van meer dan vijf eeuwen oud — door een radicale confrontatie met de beeldcultuur van vandaag.

Je kunt nu al informatie, artikelen en illustraties lezen en zien via de website van Openbaar Kunstbezit Vlaanderen. Als je na het hoofdartikel Dieric Bouts De beeldenmaker verder scrolt naar beneden kom je bij meerdere interessante (gratis) artikelen uit. En op de site van M Museum.


De ‘Swastika’, de Duitse ‘Ku Klux Klan’

De Groene publiceerde op 20 oktober 1923 een met Hitlers beeltenis opgesierd artikel over de ultranationalistische, militaristische en extreem antisemitische ‘Hakenkruisbeweging’ dat werd geschreven door de joods-Amerikaanse journaliste Lily Winner.
Lees het artikel. 

Im Westen nichts Neues’ werd de dood van Remarques zuster

De klassieker Im Westen nichts Neues werd na de Eerste Wereldoorlog door de nazi’s beschouwd als een verderfelijke, de soldatenmoraal ondermijnende, roman. Erich Maria Remarque, de schrijver ervan, zat veilig in Zwitserland toen zijn zuster Elfriede op 16 december 1943, ter dood werd gebracht. Zogenaamd voor haar beledigende taal tegen de Duitse krijgsmacht, maar in wezen voor het door de nazi’s gehate boek van haar broer.
Lees het artikel op Historiek


The Glorious Revolution

The English Revolution of 1688-89 has been hailed as a “Glorious Revolution” because it was relatively bloodless and led to the establishment of the English Bill of Rights. In this lesson, students weigh competing historical interpretations to determine whether the English Revolution of 1688-89 was truly “glorious.”

Dit lesmateriaal van de fantastische Staford History Education Group kun je downloaden (wel even gratis registreren) van hun website.

Redacteur gezocht voor Bronwijzer havo / vwo (freelance/ZZP)

Driestar educatief zoekt vanaf eind september 2023 een redacteur voor de havo-veo-versie van Bronwijzer. Het betreft een opdracht voor ca. 300-350 uur voor de duur van het project.
Alle informatie vind je op deze website.

“Mijn brein kraakt”. Leerlingen kritisch om leren gaan met bronnen

In deze professionele leergemeenschap (DOT/PLG) van de VU/UvA - start 25 november -  staat het leren beoordelen van de betrouwbaarheid van bronnen centraal. Een belangrijke, maar voor leerlingen vaak ook lastige vaardigheid. Na vier bijeenkomsten:
– heb je kennis over de huidige stand van zaken in het vakdidactisch onderzoek naar deze vaardigheid
– heb je inzicht in ontwerpprincipes om deze complexe vaardigheid aan te leren
– heb je kennis gemaakt met opdrachten en werkvormen die leerlingen helpen bij het leren beoordelen van de betrouwbaarheid van bronnen
– weet je hoe je binnen Delpher geschikte bronnen kunt vinden
– heb je geleerd hoe je leerlingen (beter) kunt begeleiden bij het goed lezen van bronnen en het opschrijven van hun argumentatie
– heb je zelf lesmateriaal ontwikkeld bij deze vaardigheid
– heb je feedback gehad op je ontwerp van collega’s en vakdidactici

Meer informatie 

Spartacus Educational

Het leek mij een goed idee om aan het begin van een nieuw scholjaar nog weer eens de aandacht te vestigen op Spartacus Educational, een website van John Simkin met een onuitputtelijke hoeveelheid historische artikelen.

Wie wint de Libris Geschiedenis Prijs?

De longlist voor de Libris Geschiedenis Prijs is bekend. Het gaat om tien boeken over uiteenlopende onderwerpen en periodes, van de Akropolis tot Shell en Etty Hillesum. Recensent Rob Hartmans bespreekt de genomineerde auteurs in alfabetische volgorde.
Lees het artikel op de website van het Historisch Nieuwsblad.

Circus Maximus

Een paar blogs van Jona Lendering over de beroemdste renbaan van het oude Rome, Circus Maximus.   

Bathasar Gerards

De katholiek Balthasar Gerards maakte op 10 juli 1584 een einde aan het leven van Willem van Oranje. De leider van de Nederlandse Opstand werd in het Prinsenhof in Delft van dichtbij neergeschoten. Door deze gebeurtenis is Balthasar Gerards onlosmakelijk met de Nederlandse geschiedenis verbonden. Wie was hij? 
Lees het artikel op Historiek

Knowing history in schools

Knowing history in schools. Powerful knowledge and the powers of knowledge is een door de bekende Arthur Chapman geredigeerde bundel die u gratis op deze webiste kunt downloaden.


Historische gebeurtenissen, begrippen en onderwerpen

Op Historiek staat een alfabetische lijst met historische gebeurtenissen, unieke en generieke historische (kern)begrippen en algemene geschiedenisonderwerpen, met links naar achtergrondverhalen over de betreffende thema’s. Ook geschikt voor leerlingen die gebruikmaken van verschillende lesmethodes.

Pyramus en Thisbe

De mythe van Pyramus en Thisbe behoort tot de bekendste liefdesverhalen uit de klassieke mythologie. De tragische geschiedenis speelt zich af bij de stad Babylon en is onder meer beeldend beschreven door de Romeinse dichter Ovidius in de Metamorphosen.
Lees het artikel op Historiek. 

De Zwarte Dood

Voor de liefhebber. Duitse en Deens onderzoekers hebben ontwikkelingen in de genetische factoren ontdekt in de ziektekiem (pathogeen) van de Yersinia pestis die in de periode van de middeleeuwen tot de moder pestepidemie in de 19e eeuw zijn opgetreden.
Lees het artikel.

Recensies

• - Sunset on Ukraine
  Thierry Clech (2002). Sunset on Ukraine. Uitgeverij Snoeck, Gent, 2022. Harde kaft, 20 x 21 cm, € 28
  ISBN 978-94-616-1841-2.

• - De Oeigoeren
  Laurence Defranoux (2022). Les Ouïghours. Histoire d’un peuple sacrifié. Editions Tallandier, Paris, september 2022. 384 pagina’s, kaarten, noten, chronologie, plaatsnamen, bibliografie. Paperback, 20 x 14 cm, € 21,90. ISBN 979-10-210-5228-4

  - Achter de Muur. Oost-Duitsland 1949-1990
  Katja Hoyer. Achter de Muur. Oost-Duitsland 1949-1990. Vertaling van ‘Beyond the Wall’. Uitgeverij Querido Facto, Amsterdam/L&M, Antwerpen, mei 2023. Paperback, 21 x 13 x 4 cm, 512 pagina’s. Kaarten, foto’s, noten, bibliografie, register. 34,99.ISBN 978-90-214-6602-6. Als e-book €  15,99.
  - 1529.De Damesvrede
  Hendrik Duron, 1529 De Damesvrede. Uitg Elena, 2023, 288 blz.

• Pax. Oorlog en vrede in het gouden tijdperk van Rome
  Tom Holland. Pax. Oorlog en vrede in het gouden tijdperk van Rome.Vertaling van: ‘Pax. War and Peace in Rome’s Golden Age’. Uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep, Amsterdam/L&M, Antwerpen, juli 2023. Harde kaft, 22 x 14 cm, 399 pagina’s, € 32,50. Kaarten, foto’s, tijdstabel, dramatis personae, noten, bibliografie, register.ISBN 978-90-253-1648-8

• - Margareta van Oostenrijk: parel van Bourgondië 1480 – 1530
  Johan De Cock, Margareta van Oostenrijk: parel van Bourgondië 1480 – 1530. Mechelen, Uitg. Elena, 2021, 272 blz.

• - Mijn moeder zou het oorlog noemen

• Vera Politkovskaja (2023). Mijn moeder zou het oorlog noemen. Waarom in Rusland bijna niemand nog zijn mond durft open te doen. Vertaling van: ‘Una madre. La vita e la passione per la verità di Anna Politkovskaja’. Uitgeverij Balans, Amsterdam/Pelckmans, Kalmthout, april 2023. Paperback, 12 x 20 cm, 217 pagina’s, foto’s, € 21,99.ISBN 978-94-638-2273-2

• - Le roi génial et bâtisseur de Lumumba
  Marcel Yabili, Le roi génial et bâtisseur de Lumumba. Tome4, Le Livre Blanc. Uitgeverij Médiaspaul, Montréal, april 2023.Paperback,  276 pagina’s, 21 x 14 cm. Kaarten, tabellen, foto’s, noten, bibliografie.

  ISBN 978-23-835-4001-4; € 17,34.

  - Stootshorn. Van plaggenhut tot Landhuis
  Nick Kieft (2023). Stootshorn. Van plaggenhut tot Landhuis. Uitgeverij Palmslag, Groningen, juni 2023. Paperback,  251 pagina’s, foto’s, € 21,95. ISBN  978 94 93245 99 0-2

  - Ambiorix tegen Caesar.De feiten en de mythe
  Robert Nouwen (2023). Ambiorix tegen Caesar.De feiten en de mythe. Uitgeverij Sterck & De Vreese, Gorredijk (Nederland), mei 2023 Paperback, 23 x 15 cm, 238 pagina’s, € 24,90, foto’s, kaarten, literatuur, noten. ISBN 978-94-647-1055-7

• Laatste toevoegingen op Histoforum

  De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.