Histoforum Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

5Jaargang 13, nummer 251 juni I 2024 

 

Overzicht (na)scholingen en conferenties

- 7 juni 2024 (vanaf 11.30 uur): Migratie en filmdidactiek in EYE Amsterdam

- 10 juni 2024 Collegedag Wereldwijde Koude Oorlog

- 26-32 januari 2025 Educatieve reis naar Polen.

- 14-21 september 2024 Er is nog één plaats voor een docent om deel te nemen aan de Verdiepingsreis naar de vernietigingskampen in Oost-Polen, waaronder Sobibor, Belzec en Treblinka, volgeboekt. Hoogleraar Holocausteducatie Marc van Berkel neemt in 2024 als deelnemer deel aan de reis. Ondertussen kunt u zich ook aanmelden voor de reis van 2025 (13 t/m 20 september).

-14 en 15 november, VGN-didactiekconferentie  

Vragen examen havo en vwo 2024

De vragen uit het eerste tijdvak van het examen havo en vwo zijn toegevoegd aan de bestanden op Histoforum.  

Certificaten voor uitblinkers 2024

Heeft u een leerling die een 9 of hoger heeft voor het eindexamen? De VGN wil deze leerlingen graag in het zonnetje zetten met een certificaat. Vul het aanvraagformulier volledig in. Het certificaat wordt digitaal verstuurd, u kunt het zelf uit (laten) printen. U kunt certificaten aanvragen tot en met 5 juli 2024. Neem bij vragen contact op met contact@vgnkleio.nl.

Het havo-examen 2024 uitgelegd

Op YouTube legt Joost van Oort elke opgave uit het havo-examen 2024 eerste tijdvak uit in een apart filmpje. Handig misschien voor eventuele herkansers, maar ook bruikbaar gedurende het komende schooljaar.  

Kanttekeningen bij vragen over betrouwbaarheid in het examen 2024

Ook dit jaar heb ik kanttekeningen geplaatst bij vragen over betrouwbaarheid in de verschillende examens. Commentaar op mijn bevindingen is uiteraard meer dan welkom.

De Europese canon

Een tijdje geleden stelde Jona Lendering een Europese historische canon voor van tweeënveertig vensters en nodigde ik u uit toevoegingen te doen en verbeteringen te suggereren. Tussen vandaag en de Europese verkiezingen van 6 juni presenteert hij in elf blogjes de uitkomst: steeds vijf vensters en daarnaast een stukje waarin ik de keuzes verantwoord. Bedenk wel: een canon een didactisch hulpmiddel, geen in steen gehouwen waarheid. Een canon heeft meer te doen met wetenschapscommunicatie dan met wetenschap.
Het eerste blogje.

Het ontstaan van het Kalifaat

'Ik heb', zegt Jona Lendering, 'al vaak verwezen naar het ontstaan van een Arabisch wereldrijk in de zevende eeuw na Chr. Dat kun je aanduiden als de “grote Arabische veroveringen” of het “einde van de Oudheid” of “de tijd van de rechtgeleide kaliefen”. Je kunt het niet aanduiden als “de opkomst van de islam”, want dat is een parallel lopend, langzamer proces dat pas later op stoom kwam. Daarover zo meteen meer. Het ontstaan van het Kalifaat is in elk geval de brug tussen de antieke cultuur, die in de zesde eeuw in een crisis raakte, en de Middeleeuwen, wanneer er nieuwe politieke structuren ontstaan en het aantal geschreven bronnen sterk toeneemt.'
In een tweetal, kritische, blogs, gaat Lendering in op het beeld dat wij gemeenlijk hebben over deze periode in de Arabische wereld.  

Hoe vrouwonvriendelijk was de antieke Griekse samenleving?

In een debat reduceerde N-VA-voorzitter Bart De Wever enkele jaren geleden de rol van de vrouw in het antieke Griekenland tot die van “een wandelende baarmoeder.” Maar was de Griekse samenleving werkelijk zó vrouwonvriendelijk En in hoeverre klopt het romantische beeld dat moderne films als Troy (2004) schetsen van vrouwen en hun relaties tot anderen? Hieronder een antwoord, op basis van de Homerische epen.
Lees het artikel van Paul de Zutter op Historiek

Een vies filmpje gaat viral

Er gaat weer wat rond op sociale media waar ik zó moe van wordt. In een korte video vol AI-animatie komt de ene na de andere vieze mythe voorbij. Hoge hakken zijn uitgevonden zodat vrouwen niet in de uitwerpselen stapten, die in de middeleeuwse straten tot aan je enkels kwamen. Parfum is uitgevonden om de geur van diezelfde uitwerpselen te camoufleren, en omdat mensen nooit in bad gingen. Mensen leegden hun po’s gewoon uit het raam, op de hoofden van voorbijgangers. Het is een smerig filmpje, geloof me, u wilt het niet zien.
Lees verder op de website van Historisch Nieuwsblad. 

Een Rembrandt in 3D? De perfecte beeldhouwwerken van Rombout Verhulst

In de ‘gouden’ eeuw blonken kunstenaars ontegenzeggelijk uit met kwast en verf. Telde de Republiek ook zulke goede beeldhouwers? Een tijd lang is dat niet het geval.
Lees verder op Historiek

Een paar eeuwen kerkscheuringen in vogelvlucht

De canon van het Nederlandse protestantisme – Marusja Aangeenbrug
Hoe herken je een protestants kerkgebouw? Waarom dragen de meeste predikanten een toga? Welk snoep is het populairst tijdens de preek? Wat wordt bedoeld met het zogenaamde avondmaal? Deze en tal van andere typisch protestantse kwesties komen aan de orde in de Canon van het Nederlandse protestantisme die deze week verschijnt bij KokBoekencentrum. In 7×7 korte hoofdstukken worden negenenveertig belangrijke momenten, gewoontes, opvattingen, personen en voorwerpen beschreven. Op Historiek een fragment uit het boek met een overzicht van de vele kerkscheuringen.
Lees verder op Historiek

De NSB was helemaal niet ‘gematigd antisemitisch’

Hoe antisemitisch was de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB)? Omdat de Nederlandse politieke partij voor de oorlog Joodse leden had en partijleider Anton Mussert in de jaren dertig beweerde de raciale ideologie van de Duitse nazipartij niet te delen, is na de oorlog door sommige onderzoekers de conclusie getrokken dat het wel meeviel met de Jodenhaat binnen de beweging.
Lees verder op Historiek 

Waarom stierf de Neanderthaler uit terwijl de moderne mens voortleefde? Onderzoekers zijn weer een stapje dichterbij het antwoord

Het lijkt erop dat onze eigen voorouders intensiever voor hun kinderen zorgden. Dit verminderde mogelijk hun stress en vergrootte daarmee hun overlevingskansen.
Lees verder

Geniale vrouwen in een door mannen gedomineerde kunstwereld

Wie kent La Tintoretta? Michaelina Wautier? Agnes vanden Bossche? Maria Van Oosterwijck? Gesina ter Borch? Allemaal vrouwelijke schilders met onmiskenbaar talent. Wat is de reden voor hun onbekendheid? Economische, sociale omstandigheden, vastgeroeste vooroordelen, verloren documenten, verdonkeremaande kunstwerken, gebrek aan opleiding en netwerk, geweerd uit schildersgilden en kunstacademies… Zo blijven vele vrouwen en hun creaties onder de radar. Een nog te ontdekken ‘matrimonium’.
Lees verder op Historiek

Willem van Oranje gaf waarschijnlijk toestemming voor sloop abdij van Egmond

Net als veel andere kloosters en abdijen ging ook de vermaarde en oudste abdij van Holland, de abdij van Egmond, in de Tachtigjarige oorlog ten onder. Lang is gedacht dat de geuzen onder leiding van Diederik Sonoy daar verantwoordelijk voor waren en dat zij deze abdij in 1573 door brandstichting verwoestten. Nadere bestudering van de bronnen leert echter dat er een heel ander verhaal achter zit, dat lang verborgen is gebleven met name door de opmerkelijke rol die Willem van Oranje erin gespeeld heeft. In dit artikel wordt een poging gedaan dit mysterie van de ondergang van de abdij van Egmond te ontrafelen.
Lees verder op Historiek 

Historische BoekenCast

Op verschillende platforms kunt u de Historische BoekenCast met Jos Palm, een podcast van Historiwsch Nieuwsblad beluisteren. over boeken die geschiedenis maken. Blijf op de hoogte van de belangrijkste nieuwe geschiedenisboeken en luister elke twee weken naar boekbesprekingen en interviews met schrijvers. 

Monniken

Jona Lendering schreef twee aardige blogs over respectievelijk Monniken van Ierland en monniken van West-Europa, met een aanrdige illustratie van het gebrek soms aan kennis van het Latijn: 'Zo kon het gebeuren dat de Britse monnik Bonifatius in 746 de christenen in Beieren voor de tweede keer liet dopen “in de naam van de Vader, de Zoon (filii) en de Heilige Geest”, omdat een eerdere missionaris de gelovigen het doopsel had toegediend “in de naam van de dochter” (filiae). De paus schreef zijn missionaris dat dit weliswaar goed bedoeld was, maar ook wat overdreven.'